14
Talige struikelblokken overwinnen: ondersteunen en stimuleren van taalvaardigheid
Hier vind je begeleidingstips rond de grootste talige struikelblokken die leerlingen, vooral zij die minder taalvaardig zijn in het Nederlands, in onze lessen ervaren. Het is een inventaris van mogelijkheden en materialen om leerlingen te ondersteunen en te stimuleren om hun taalvaardigheid te versterken. De toolbox is niet af. Wie interessante tips heeft, mag die e-mailen naar barbara.axters@katholiekonderwijs.vlaanderen. Verdere begeleiding rond dit thema kan door contact op te nemen met de taalbegeleider van je regio.
Vragen stellen
We spreken zonder het te merken over de hoofden van sommige leerlingen heen. Vragen of ze het begrijpen, heeft weinig zin, want dan krijgen we steevast een 'ja'. Hoe stimuleren we onze leerlingen om toch vragen te stellen?
Vertellen wat je weet
Net als schrijfvaardigheid lukt spreken in een taal die je niet zo goed onder de knie hebt, makkelijker door veel te oefenen. Creëer dus heel veel spreekkansen voor je leerlingen. Ze bevinden zich in de ideale setting om de taal te leren, want er zijn veel moedertaalsprekers in de omgeving om mee te oefenen.
Vaktermen en woorden begrijpen
Leerlingen leren per dag in verschillende vakken heel wat nieuwe woorden bij. Hoe verruimen we de actieve woordenschat van onze leerlingen met de schooltaal en vaktermen die ze nodig hebben tijdens hun opleiding?
Schrijven wat je weet
De meeste leerlingen ervaren schrijven als de moeilijkste taalvaardigheid. Het lukt hen niet om een redenering te formuleren, om boodschappen schriftelijk over te brengen zoals ze bedoeld zijn ... De invuldidactiek van vandaag geeft ook nog weinig kansen aan onze leerlingen om dit dagelijks en heel regelmatig te oefenen. Schrijven is hard labeur en de enige manier om hen er sterker in te maken, is oefenen, oefenen, oefenen...
Op stage gaan
Op stage gaan, is voor alle leerlingen een stressvolle situatie. Ze moeten zich leren uitdrukken in een onbekende situatie, met nieuwe mensen en binnen een bepaalde cultuur. Voor leerlingen die minder taalvaardig of anderstalig zijn, kan dat extra stress opleveren. Vaak treden er dan ook snel communicatieproblemen op.
Meertaligheid inzetten als troef
Sommige leerlingen leerlingen krijgen thuis een rijk taalaanbod. Alleen is dat niet altijd in het Nederlands. Een rijk taalaanbod thuis geeft ook die leerlingen binnen ons onderwijs een stapje voor. Aan een anderstalige moeder vragen om meer Nederlands met zoon/ dochter te spreken, is dus niet zo verstandig. Je leerling krijgt beter een rijk taalaanbod in de thuistaal dan gebrekkig Nederlands te horen.
Leesbegrip
Inzetten op leesbegrip bij je leerlingen staat gelijk aan hun studiesucces vergroten. Je pakt de problemen met leesbegrip best schoolbreed aan.
Intercultureel samen op school en in de klas
Verschillen tussen culturen kunnen afstand creëren, vervreemding en zelfs onbegrip. Als we deze verschillen echter vanuit een positieve hoek benaderen, werken ze eerder verrijkend en verbindend. Ze zorgen er zelfs voor dat je aspecten van je eigen cultuur gaat (her)ontdekken. Ook de integratie van anderstaligen wordt bevorderd door de kennis van elkaars cultuur.
In groep samenwerken
In groep samenwerken, is voor veel leerlingen niet evident. In groep geef je de leerlingen wel echt de kans tot interactie en laat dat nu net één van de drie grote pijlers van taalbewust lesgeven zijn.
Een theoretisch examen (schriftelijk) afleggen
Een theoretisch examen schriftelijk afleggen, is voor veel leerlingen moeilijk door de taalvaardigheid die hiervoor nodig is. Het is aan de leraar om hier af te wegen wat hij wenst te meten: in hoeverre de leerling de aangeboden leerinhouden verworven heeft en kan toepassen of hoe taalvaardig de leerling is. In het eerste geval is het als leraar belangrijk om de examens op talig vlak zo toegankelijk mogelijk te maken.
Een schriftelijke instructie begrijpen
Leerlingen weten na het lezen van een opdracht vaak niet wat ze moeten doen. Het lukt hen niet om wat geschreven staat goed genoeg te begrijpen om er de actie die van hen verwacht wordt aan te koppelen. We kunnen hen hierbij helpen door toegankelijker te schrijven, maar evengoed door hen te stimuleren om de instructies te lezen en te ontcijferen. Laat je als leraar niet verleiden om alles telkens ook nog eens mondeling toe te lichten, maar daag je leerlingen uit om zelf de instructies te lezen en te leren begrijpen.
Een mondelinge instructie begrijpen
Een mondelinge instructie geeft aan je leerlingen moet helder, kort en duidelijk gebeuren, anders blijf je je eigen instructies bijsturen en ga je de mist in. In deze Sway hier vind je tips en in dit document staan alle tips op een rij.
Contact leggen met ouders
Voor leerlingen met een andere thuistaal is de schoo
Alles begint met de waardering voor de thuistaal en voor de thuiscultuur. Door acties te organiseren waarbij anderstalige ouders ervaren dat ze ‘nodig’ zijn op school of waarbij ze kunnen schitteren met wat ze als meerwaarde te bieden hebben, baan je voor hen een mooie weg naar de school en naar integratie in de gemeenschap om en rond de school.
Alles begint met de waardering voor de thuistaal en voor de thuiscultuur. Door acties te organiseren waarbij anderstalige ouders ervaren dat ze ‘nodig’ zijn op school of waarbij ze kunnen schitteren met wat ze als meerwaarde te bieden hebben, baan je voor hen een mooie weg naar de school en naar integratie in de gemeenschap om en rond de school.
