Een theoretisch examen schriftelijk afleggen, is voor veel leerlingen moeilijk door de taalvaardigheid die hiervoor nodig is. Het is aan de leraar om hier af te wegen wat hij wenst te meten: in hoeverre de leerling de aangeboden leerinhouden verworven heeft en kan toepassen of hoe taalvaardig de leerling is. In het eerste geval is het als leraar belangrijk om de examens op talig vlak zo toegankelijk mogelijk te maken.
Leraren lezen examenvragen soms mondeling voor. In veel scholen is er een klas waarin leerlingen iets langer aan een examen mogen werken. Niets belet ons om voor sommige leerlingen de mogelijkheid te creëren binnen zorg om hun antwoorden mondeling toe te lichten. Dan merken we soms dat leerlingen veel meer weten dan wat ze opgeschreven hebben.
Toch kan ook de manier waarop we ons examen opstellen, al veel mogelijke talige obstakels wegnemen. Tips hiervoor vind je in dit document. Ook de tips op de pagina rond schriftelijke instructie kunnen helpend zijn.
Goed voorbeeld doet goed volgen
Voor sommige vragen of opdrachten kan een voorbeeldantwoord betere antwoorden genereren en jou als leraar in staat stellen om te weten of een leerling het onder de knie heeft en niet taal het grootste struikelblok vormt.
Voor
Maak je examen niet te lang. Zorg ervoor dat de gemiddelde leerling met 80 procent van de tijd voldoende heeft.
Stel je vragen op dezelfde manier als bij wat ze in de lessen deden zodat wat je vraagt, herkenbaar is.
Vermijd vragen met dubbelzinnigheden, ontkenning, meerledige vragen in één, onduidelijkheid over de lengte van het antwoord ...
Werk eventueel met een voorbeeldexamen in de lessen. Geef ook zeker feedback op de antwoorden van de examens bij het begin van een volgende periode.
Je kunt leerlingen met vragen ondersteunen door de vraag nog eens hardop te lezen, te vragen hoe ze het begrijpen, iets meer tijd te geven. Het examen op A3 afdrukken, kan sommige leerlingen ook helpen.
Sommige anderstalige leerlingen kunnen baat hebben bij een exemplaar van het examen in hun eigen taal ernaast. Voor ex-OKAN-leerlingen kan dat het eerste jaar nog helpend zijn om de vragen op het examen juist te interpreteren. Ze antwoorden dan wel in het Nederlands op het Nederlandstalige exemplaar.
In de zorgklas kun je de leerlingen meer tijd geven, rust ook. Je kunt zelfs vragen mondeling laten toelichten. Dan kun je in groen ernaast schrijven wat ze meer weten dan er geschreven staat. Sommige zorgleraren nemen dat gesprek dan op zodat ze vertrouwen van de leraar winnen over hoe deze extra toelichting verliep.
Oefen met de leerling eventueel al eens op voorhand met een examen van een vorig schooljaar dat je van de leraar kreeg. Ontleed de vragen met de leerling, bekijk voorbeeldantwoorden ...
