Hoe geef je onderwijsarrangementen Nederlands voor je leerlingen vorm?
Om leerlingen te laten groeien in taalontwikkeling Nederlands, kun je op verschillende manieren met doelen uit het ontwikkelveld taalontwikkeling aan de slag. Je kunt:
Bij taalonderwijs Nederlands staan de vaardigheden centraal: spreken, luisteren, lezen en schrijven. De verschillende vaardigheden bouwen voort op een aantal deelvaardigheden. Zowel de vaardigheid als de deelvaardigheid zijn belangrijk voor taalontwikkeling. Om je te helpen om krachtige leeromgevingen voor de vaardigheden én deelvaardigheden te creëren, ontwikkelen we kijkwijzers op basis van de drie cirkels.
De verhouding tussen vaardigheden en deelvaardigheden zegt iets over de uiteindelijke focus en het belang van steeds betekenisvol terugkoppelen naar die focus. Onderstaande voorbeelden lichten deze verhouding toe.
In de materialenbank vind je korte toelichtingen om effectief te werken aan luisteren en spreken, vlot lezen, lezen met begrip, schrijven, woordenschatverwerving, spelling, taalbeschouwing, omgaan met meertaligheid.
Als leerlingen het moeilijk hebben met de taal op school kan taalgericht onderwijs houvast bieden. Via taalgericht (vak)onderwijs vermijd je talige drempels én stimuleer je taalontwikkeling tijdens lessen en activiteiten waarin taal gecombineerd wordt met andere generieke doelen of waarin taal niet in de focus staat. In secundair onderwijs spreken we over 'taalgericht vakonderwijs' in het basisonderwijs eerder over 'taalgericht onderwijs'. De uitgangsgpunten zijn echter dezelfde.
Water in de stad is een voorbeeld van taalgericht onderwijs: de leerlingen selecteren, structureren en beoordelen informatie uit krantenartikels. Ze ontwikkelen tegelijkertijd hun schriftelijke taalvaardigheid en onderzoeksvaardigheden. De inhoud van de activiteit is wereldoriënterend van aard.
Ook routinemomenten kunnen een talige focus krijgen en zijn op die manier goede praktijkvoorbeelden van taalgericht onderwijs. Je vindt daarvan heel wat voorbeelden in de bib van Zin in leren! Zin in leven!, bijvoorbeeld over het onthaal in de kleuterklas.
Alle info hierover vind je op de niveauoverschrijdende themapagina Taalgericht (vak)onderwijs. Je vindt er ook een tool om ermee aan de slag te gaan.
Face-to-face leren (met fysieke aanwezigheid van andere leerlingen en/of leraar) en online leren kunnen elkaar aanvullen en versterken. Wanneer je beide vormen van leren doordacht combineert om specifieke generieke doelen te bereiken, spreken we over blended learning.
Er zijn heel wat sites en applicaties beschikbaar om je daarbij te helpen. Je vindt een overzicht in het document Digitale tools voor taalonderwijs.
