Wanneer je inzet op een verbindende houding, ben je erop gericht een onvoorwaardelijke en warme relatie uit te bouwen met je leerlingen, je collega’s, de ouders … Verbindend aan het werk gaan betekent dat je werkt vanuit wederzijds respect, waarbij je elk individu erkent in zijn eigenheid en waardigheid. Je maakt bewust ruimte voor ontmoeting, dialoog en afstemming, ook wanneer het moeilijk loopt. Je luistert actief, zonder oordeel, en probeert oprecht te begrijpen wat de ander nodig heeft.
Leerlingen die voelen dat je hen ziet, hoort en begrijpt – die merken dat je écht op hen gericht bent – zullen zich veiliger en meer verbonden voelen. Daardoor zijn ze ook minder geneigd om zich op een storende of afwerende manier te gedragen. Relatie gaat vooraf aan invloed: pas als er een vertrouwensband is, ontstaat er ruimte voor groei, bijsturing en leren.
Verbindend werken vraagt van jou als professional een hoge mate van authenticiteit. Het betekent dat je je eigen waarden en overtuigingen kent, en daar trouw aan blijft in je handelen. Het vergt de moed om niet te schuilen achter rolpatronen, regels of maskers, maar om te tonen wie je bent – als mens én als opvoeder. Je durft je gevoelens te benoemen, grenzen aan te geven en toe te geven wanneer je het zelf even niet weet. Dat maakt je niet zwak, integendeel: het maakt je benaderbaar, betrouwbaar en écht.
Kwetsbaarheid in verbinding is krachtig. Het opent de weg naar echtheid en wederkerigheid in relaties. Het nodigt anderen uit om zich ook open te stellen, om verantwoordelijkheid op te nemen en om met vertrouwen te reageren.
Verbindend werken is dus geen trucje of techniek. Het is een grondhouding die vraagt om dagelijkse oefening, zelfreflectie en blijvende groei. Het betekent dat je investeert in relaties, ook wanneer je moe bent, gekwetst werd of weerstand ondervindt.
Verbindende communicatie versterkt relaties tijdens het leerproces en bij conflicten. Het richt zich op gedrag, houding en de effecten daarvan, met aandacht voor onderliggende behoeften en gevoelens. Het ijsbergmodel van David McClelland helpt om dit te begrijpen en te bespreken.
Het zichtbare deel van een leerling omvat gedrag, kennis en vaardigheden. Onder de waterlijn bevinden zich gedachten, gevoelens, normen, waarden, en drijfveren, die het zichtbare gedrag beïnvloeden. Door te peilen naar deze innerlijke beweegredenen, krijg je meer inzicht in het gedrag van leerlingen en ouders.
Verbindende communicatie maakt je bewust van je eigen gedrag, woorden, en lichaamstaal. Het houdt in dat je openstaat voor de behoeften van anderen, eerlijk bent, verwijten niet persoonlijk neemt, en empathisch luistert. Het proces bestaat uit vier stappen: observatie, gevoelens, behoeften, en verzoek, en omvat zelfempathie, verbindende eerlijkheid, en empathie.
Een proactieve cirkel is een preventieve en groepsgerichte gespreksmethodiek die de verbondenheid tussen de leerlingen en jezelf wil stimuleren. Iedereen zit in een kring bij een proactieve cirkel. Je kan een proactieve cirkel bij het begin of bij het einde van een dagdeel of activiteit organiseren. De doelstelling van een proactieve cirkel is het creëren van een sfeer waar veiligheid heerst om leerlingen open te laten spreken en luisteren.
Tijdens die leerlingengroepsgesprekken kan je allerlei onderwerpen aan bod laten komen die gericht zijn op het verbeteren van de relaties op je school en in je leerlingengroep zoals het bespreken van de dagelijkse gang van zaken op school, het benoemen van kwaliteiten van leerlingen, de ondersteuning die leerlingen verwachten van jou. Het proces staat in die werkwijze centraal.
Hoe verloopt een proactieve cirkel?
Voor meer informatie verwijzen we je graag naar: Met je team/met je klas: Proactieve cirkel
