Naar aanleiding van de Edusprongoproep van minister Ben Weyts hebben acht van onze centra voor volwassenenonderwijs een beroep gedaan op de pedagogische begeleiding van Katholiek Onderwijs Vlaanderen om een project uit de grond te stampen dat een dubbel doel nastreeft, namelijk de ontwikkeling van en de toeleiding naar een aanbod van 100 % afstandsonderwijs.

Met dit project willen we de doelgroep van volwassenen met een duidelijke voorkeur voor 100 % afstandsonderwijs op systematische en structurele basis benaderen en bereiken. We hebben daarbij ook bijzondere aandacht voor de groep van ongekwalificeerde jongeren, waarvan we verwachten dat een deel van deze doelgroep hierin een aangepast aanbod vindt. Hiertoe ontwikkelen we en voeren we specifieke communicatiecampagnes, en ontwerpen we een toeleiding en look and feel.

Met LEAH geven de centra voor volwassenenonderwijs het aanbod 100 % afstandsonderwijs een structurele plaats binnen hun bestaande aanbod. Ze ontwikkelen het aanbod volledig vanuit het perspectief en de methodiek van 100 % afstandsonderwijs.

De ontwikkeling gebeurt op basis van een uitgebreide analyse van het bestaande aanbod en vastgestelde hiaten. In de loop van het LEAH-project bouwen de betrokken centra een degelijke expertise op over de ontwikkeling van 100 % afstandsonderwijs.

Door LEAH bieden onze centra voor volwassenenonderwijs samen een antwoord op het relanceplan 'Vlaamse Veerkracht'. Bovendien krijgen de centra met LEAH een grotere naamsbekendheid bij het brede publiek, zodat ze gemakkelijker de weg vinden naar het volwassenenonderwijs. LEAH wil ook een antwoord bieden op de eenentwintigste -eeuwse uitdagingen binnen onze samenleving: flexibiliteit, innovatie en duurzame verankering.

Katholiek Onderwijs Vlaanderen is vertegenwoordigd in zeven ontwikkelcommissies om de nieuwe eindtermen en ontwikkelingsdoelen te realiseren.

Twee zaken zijn daarbij essentieel voor onze scholen: er moet naast die minimumdoelen voldoende ruimte zijn voor het eigen pedagogisch project en voor de inbreng van de leraar. Het leerplan Zin in leren! Zin in leven! (Zill) is en blijft de wijze waarop we het pedagogisch project binnen de geboden onderwijsvrijheid willen vormgeven in scholen en klassen.

We informeren vanuit de interne stuurgroep de directiecommissie en adviesraad basisonderwijs, de directies informeren we via de inforondes, en het werkveld informeren we via onze Vlaanderenbrede nieuwsbrief en PRO.-website. Met de commissieleden overleggen we. De werkzaamheden van de ontwikkelcommissies liggen sinds december 2021 stil, maar we verlenen medewerking aan de heropstart.

Via vijf thema’s zijn visie en (downloadbare) materialen geordend:

1. Materialen gelinkt aan de concrete implementatie van Zill.
2. Vormgeven aan krachtige leeromgevingen voor de decretale leergebieden vanuit Zill.
3. Specifieke thema’s benaderd vanuit Zill (bijvoorbeeld kleuteronderwijs, thematisch werken, leren leren, STEM …).
4. Beleidsthema’s, zoals evalueren, differentiëren, bewegingsgezinde school, talenbeleid.
5. Specifiek voor het buitengewoon basisonderwijs maakten we een themapagina rond handelingsplanning en Zill.

Bijna 9000 leerlingen (derde graad basisonderwijs en eerste graad secundair onderwijs) namen deel aan de eerste editie van het burgerschapskompas. Voor het secundair onderwijs staat een massive open online course (MOOC) rond inspirerend burgerschap en community service learning online. De nieuwe inzichten en materialen van de projectwerking verder inbedden in de structurele werking van (de pedagogische begeleiding van) Katholiek Onderwijs Vlaanderen zal een belangrijke impuls geven aan de inclusieve samenleving waar katholiek onderwijs zich voor inzet.

Het lesmateriaal staat online en de procesbegeleiders volgen de opdrachten in het leerpad op. Deze begeleiders kunnen op elk moment de voortgang volgen en actief ingrijpen in het leerproces van de deelnemers tijdens gezamenlijke online contactmomenten tussen deelnemers en procesbegeleiders. Professionalisering wordt zo nog toegankelijker.

Vanuit die leerpaden ontstaan voor veel leerplannen of groepen van leerplannen lerende netwerken die we ook grotendeels digitaal vormgeven.

In augustus 2020 gaan zo’n 450 leraren van het secundair onderwijs en vakexperten uit het hoger onderwijs aan de slag in leerplancommissies. Eind december zijn de ontwerpleerplannen van de tweede graad voor alle leraren beschikbaar.

Aanvullend ontwikkelen we documenten die directeurs, coördinatoren en leraren ondersteunen in schooleigen keuzes voor bepaalde organisatievormen. Voor de algemene vorming in de A-finaliteit resulteert dat in diverse organisatiemodellen. Na de paasvakantie ontwikkelen we met leraren uit de Centra voor leren en werken leerplannen voor de beroepsgerichte vorming van de nieuwe opleidingen OK2 duaal. De positieve feedback van leraren geeft aan dat deelnemen aan leerplancommissies heel waardevolle kansen tot intervisie en professionalisering biedt.

Na de paasvakantie ontwikkelen we met leraren uit de Centra voor leren en werken leerplannen voor de beroepsgerichte vorming van de nieuwe opleidingen OK2 duaal. De positieve feedback van leraren geeft aan dat deelnemen aan leerplancommissies heel waardevolle kansen tot intervisie en professionalisering biedt.

In lerende netwerken gaan we aan de slag met scholen om te komen tot kwaliteitsvolle trajecten. De opgedane ervaring blijft niet beperkt tot de betrokken opleidingen, maar is de basis voor een begeleidingsconcept van duaal leren dat we voor alle opleidingen kunnen inzetten. Daardoor kunnen we de drempels verlagen voor scholen om kwaliteitsvolle duale trajecten aan te bieden.

Het uitgangspunt daarbij zijn de scholen zelf. Een school stelt een vraag aan een pedagogisch begeleider. De vraag kan daarbij nooit verkeerd gesteld worden. De begeleider bekijkt welke nood overheerst en zoekt daarvoor de gepaste expertise binnen het team of binnen de organisatie. Scholen zelf zijn in staat om expertise met elkaar te delen en elkaar te versterken. We faciliteren en versterken dit proces vanuit de noden die daarbij komen bovendrijven.

In voorbereiding van de uitrol van de modernisering so ontwikkelen werkgroepen servicedocumenten die buso-scholen ondersteunen in de implementatie van de vernieuwingen. Deze documenten geven richting aan de uitrol van een schooleigen ontwikkellijn om een getuigschrift en ontwikkelingsdoelen te bereiken. We vertrekken daarbij vanuit het cyclisch proces van handelingsplanning.

Een groot deel van de opdracht van onze pedagogisch begeleiders met specifieke expertise buitengewoon onderwijs bestaat erin om de eigenheid van het buitengewoon onderwijs in beslissingen voor de grote groep van onderwijs te nuanceren en die specificiteit aan te kaarten en mogelijke oplossingen aan te reiken. We zijn in staat om kort op de bal te spelen en vlot te communiceren met directies via verschillende kanalen.

Uit een bevraging bij leraren krijgen we zicht op de noden. Met thema's als Bijsprong, digitale didactiek, moeilijk begrijpbaar gedrag, motivatie, leerlingen in quarantaine, Nederlands, wiskunde, krachtige speel- en leerplekken, domeinspecifieke vakken STEM, Maatschappij en welzijn en Economie en organisatie bereiken we meteen 1000 leraren. In de verdere schoolnabije werking willen we nog meer aan de slag vanuit de concreet ervaren noden en vragen in onze onderwijsinstellingen.