(12 september 2019) Binnenkort is het weer strapdag (20/9) en gaan heel wat scholen rond mobiliteit aan de slag. Maar hoe trek je dit thema open en doe je meer dan een strapactie op de dag zelf? Hoe vergroot je de kans dat het beklijft? En waarom?

Strappen. Vraag aan de bakker in de buurt wat dit betekent en hij zal het antwoord waarschijnlijk schuldig blijven. Maar richt je tot een leraar en ik gok dat hij haarfijn kan uitleggen dat ‘strappen’ komt van de jaarlijkse ‘strapdag’: zoveel mogelijk leerlingen, leraren, directies, ouders, … komen al stappend of trappend naar school. Hiermee willen ze duidelijk maken dat duurzame verplaatsingen leuk, gezond, goed voor het milieu en laagdrempelig zijn!

Tijdens de week van de mobiliteit (16-22 september) worden tal van initiatieven genomen om ons stil te laten staan bij hoe we ons verplaatsen van A naar B, en vooral: hoe het ook anders kan! De strapdag (20 september) is er hier één van, maar online word je geprikkeld door tal van activiteiten gaande van verover-de-ruimte-initiatieven tot het ontwerpen van een schoolroutekaart.

Ik wil deze week aangrijpen als oefening in breed kijken, en wel op verschillende manieren:

• Verruim je blik in tijd, en beperk aandacht voor duurzame en veilige mobiliteit niet tot enkel deze week. We willen graag resultaat voor de acties die we opzetten, maar we weten ook dat Rome niet in één dag gebouwd is. Bouw in je initiatieven daarom meteen in hoe je wekelijks/maandelijks aandacht schenkt.
• Benader ‘mobiliteit’ thematisch ruim! Denk ‘out of the box’ om thema’s te verbinden. Deze ‘woordwolk’ kan een voorbeeld zijn.
• Stel niet enkel de actie centraal. Als je een doener bent, bedwing dan even de neiging om meteen/enkel tot actie over te gaan. Neem een aanloop naar de geplande activiteiten en laat leerlingen zelf kritisch onderzoeken: wat is het probleem? Waarom is dit een probleem? Voor wie? Wereldwijd? Was dit al altijd zo? Zijn er gekende oplossingen? … Ga in dialoog met hen en daag ze uit om hun eigen mening te formuleren. Iemand forceren om ‘duurzame mobiliteit’ belangrijk te vinden, is doorgaans vruchteloos. Daarom neem je beter het risico dat er leerlingen zijn die niet exact jouw mening zijn toebedeeld, maar die wel actief betrokken zijn. En ongetwijfeld komen de leerlingen tot eigen acties als ze ruimte krijgen. Spaar met een gerust hart een deel van het denk- en doewerk maar voor de leerlingen 😉

Zijn deze tips inspirerend? Of denk je vooral dat je echt niet voor elke ‘dag van de vrede/kinderrechten/duurzame voeding/vluchtelingen/…’ een hele projectweek kan reserveren?!

Met bovenstaande wil ik zeker niet meegeven dat elk thema op een even intensieve manier aan bod moet komen. Wat wel kan helpen, is zoeken naar inhoudelijke verbinding en hoe thema’s elkaar versterken. Zoek linken met datgene wat je al doet. De inspanningen lever je toch, als je dan meer kan bereiken in het leren van leerlingen en ‘mobiliteit’ meer kan laten beklijven door verbinding: waarom niet?

Wat betreft ‘Zill-doelen’ maakte ik een selectie die je onderaan vindt. Afhankelijk van hoe je aan de slag gaat (onderzoekend, in dialoog, samenwerkend, creatieve acties bedenken, …) voeg je uiteraard zelf Zill-doelen toe.

Deze oefening rond ‘de week van de mobiliteit’ is louter exemplarisch: gebruik de kansen van elk thema door breed te kijken. Succes!

Miette Plessers, pedagogisch begeleider ‘inspirerend burgerschap’

Reacties? inspirerendburgerschap@katholiekonderwijs.vlaanderen

Inspirerend burgerschap is een project van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, ontstaan vanuit de visie van een katholieke dialoogschool. Hiermee willen we leerlingen laten groeien tot geïnspireerde en inspirerende burgers die vanuit zichzelf verantwoordelijkheid opnemen voor een open, zinvolle, verdraagzame, duurzame samenleving. We stimuleren scholen om een leeromgeving te creëren waarin leerlingen in dialoog gaan met anderen vanuit hun eigen identiteit, zich verbonden tonen en een onderzoekende en reflectieve houding ontwikkelen. Dit vraagt van leraren authenticiteit, waarin wij hen graag ondersteunen.

Ook het VALIES-project waar Katholiek Onderwijs Vlaanderen een partner in is, werkt aan Educatie voor Duurzame Ontwikkeling door breed te kijken naar thema’s.

Bronnen: https://www.duurzame-mobiliteit.be/week-van-de-mobiliteit/organiseer-je-actie/inspiratie