(11 september 2019) In Londen lieten we ons inspireren rond ‘inspirerend burgerschap’. We maakten kennis met oracy of mondelinge taalvaardigheid. Hierbij leren leerlingen om te spreken en door te spreken. De dialoog met aandacht voor identiteit en diversiteit wordt gestimuleerd bij klein en groot. Wij gingen ermee aan de slag. Jij ook?
9u00. De schoolbel gaat. Niet in een Vlaamse school, wel in de Londense Torriano Primary School. Twee dagen lang worden we in evenveel scholen rondgeleid door leerlingen en leraren. Ook Netley Primary School staat op het programma. Beide scholen blinken uit door hun sterke schoolvisie en een stevig verankerd programma rond mondelinge taalvaardigheid. De lessen oracy vormen een extra curriculum maar worden toegepast doorheen alle lessen.
Wat leren deze Londense scholen ons om ‘inspirerend burgerschap’ verder uit te bouwen?
Hun onderwijs staat van kop tot teen in het teken van een betere wereld, voor iedereen wereldwijd, nu en later. In Torriano Primary School worden leerlingen hiervoor gestimuleerd om een centrale vraag voor zichzelf te beantwoorden: ‘Who do I want to be?’. Deze schoolvisie is duidelijk geen vodje papier. In heel de school word je er visueel aan herinnerd en zie je concrete vertalingen in spel- en leeractiviteiten
De visie is niet vrijblijvend. Boven het speelkeukentje in de kleuterklas hangt ‘Which kind of home do I want?’, in de kaft van de prentenboeken kleeft het duurzaam ontwikkelingsdoel dat aan bod komt en in élke klas werkt de leraar aan de hand van verschillende werkvormen expliciet aan ‘oracy’.
De mondelinge taalvaardigheid waarbij leerlingen leren om te spreken en door te spreken is voor de school een middel om àlle leerlingen, van elke afkomst, weerbaar te maken voor de toekomst.
Van kleuters tot vroege pubers: in elke klas biedt de leraar methodieken aan om te groeien in oracy. Kleuters bouwen op elkaars idee (‘Ik ben het eens en voeg … toe’) of dagen elkaar uit (‘Ik ben het niet eens, omdat …’). (Een praktijkvoorbeeld vind je hier.) Ieders inbreng wordt gevisualiseerd. Het strak klasmanagement van de leraar zorgt ervoor dat kleuters steeds worden aangesproken en betrokken.
De oudsten gebruiken meerdere discussierollen: naast de rol van ‘bouwer’ en ‘uitdager’, zijn zij ook ‘onderzoeker’, ‘samenvatter’, ‘verduidelijker’ en ‘starter’. (Een praktijkvoorbeeld vind je hier.) Leerlingen visualiseren zelf welke leerling (te) veel/weinig/geen inbreng deed via de werkvorm ‘mapping the conversation’.
Als je jonge leerlingen in dialoog hoort gaan over een personage uit een verhaal van Shakespeare of 10-jarigen instemmend ziet knikken wanneer de leraar hen eraan herinnert aan de afspraak “Be always prepared to change your mind”, dan weet je dat dit verhaal klopt. Zelfreflectie en een kritisch onderzoekende houding vanuit dialoog vormen de rode draad in hun manier van lesgeven. Dit zijn sterke pijlers die helpen om 'inspirerend burgerschap' te realiseren.
Miette Plessers, pedagogisch begeleider ‘inspirerend burgerschap’
