Een schoolbrede aanpak bevordert het welbevinden van het schoolteam en draagt bijgevolg bij aan een verbindend schoolklimaat.Je kunt beter met de werkdruk omgaan als je weet wat van jou verwacht wordt, als je samen heldere afspraken maakt en als je bij uitdagingen kunt terugvallen op collega’s. Dit verhoogt de motivatie, vergroot het vertrouwen binnen het team en versterkt het professionele klimaat. Een schoolbrede aanpak van sterk klasmanagement beschrijft niet alleen wat sterk klasmanagement inhoudt, maar legt ook vast hoe de school daar vorm aan geeft.

Op basis van literatuuronderzoek identificeren we de volgende kenmerken van een schoolbrede aanpak voor sterk klasmanagement:

• Sterke schoolleiding
• Sterk teamwerk
• Professionalisering
• Rol van de leraar
• Rol van de leerling

Het is belangrijk te erkennen dat een schoolbeleid dynamisch is. In een voortdurend veranderende maatschappelijke context blijft het nodig om kritisch te blijven reflecteren en flexibel bij te sturen.

Een sterke schoolleiding creëert de voorwaarden voor sterk klasmanagement:

• Samenwerken vanuit gedeeld leiderschap.
• Schoolbreed gedrags- en antipestbeleid met aandacht voor schoolbrede procedures.
• Schoolbrede afspraken.
• Aanvangsbegeleiding ter ondersteuning van startende leraren.
• Data-gestuurd werken om de effectiviteit van het beleid te waarborgen.

Een gedeelde visie zorgt voor een consistente aanpak in alle klassen. Om een team goed te doen draaien zijn momenten nodig waarop het team samenkomt, zowel formeel als informeel. Naast de klassieke overlegmomenten neem je zoveel mogelijk initiatieven om teamoverleg in te roosteren.

Een krachtig team:

• Ontwikkelt en handhaaft samen schoolregels en procedures.
• Draagt het schoolbeleid gezamenlijk uit.
• Ondersteunt elkaar bij uitdagingen.
• Leert van elkaar via feedback, observatie en reflectie.

Professionele ondersteuning is een essentiële voorwaarde voor sterk klasmanagement. Vooral als startende leraar heb je nog veel bij te leren. Doordat het onderwijs voortdurend in beweging is in een veranderende maatschappelijke context, vraagt het lerarenberoep om continue professionalisering doorheen de hele loopbaan.

Een belangrijke manier om te investeren in continue professionalisering is door te leren van elkaar.

Professionele ondersteuning:

• Is afgestemd op de noden van leraren en leerlingen.
• Bestaat uit samen leren, oefenen en toepassen, interdisciplinair samenwerken.
• Is wetenschappelijke onderbouwd en maakt gebruik van evidence-informed praktijken.
• Is gebaseerd op een lerende organisatiecultuur via feedback, observatie, reflectie, mentorschap en professionele leergemeenschappen.
• Reflectie op eigen overtuigingen (teacher beliefs) over sterk klasmanagement en zelfeffectiviteit zijn essentieel.
• Moedigt een onderzoekende houding aan en zet aan tot een cyclisch proces van kwaliteitsontwikkeling.

De leraar is zowel uitvoerder als mede-architect van sterk klasmanagement. Opvattingen van de leraar spelen een grote rol in sterk klasmanagement. De verschillende overtuigingen die een leraar heeft over klasmanagement en zijn kennis over sterk klasmanagement, beïnvloeden zijn klasmanagement. Wanneer je klasmanagement (anders) wil aanpakken, kan het zinvol zijn om individueel of als team te reflecteren over deze ‘teacher beliefs’. Op basis daarvan kan je als schoolteam maatregelen nemen om bijvoorbeeld kennis over klasmanagement bij te schaven, opvattingen over wat sterk klasmanagement is en hoe een klas zich dient te gedragen gelijk stemmen met het team, of de overtuiging dat leraren écht een verschil maken, benadrukken.

Kernaspecten leraar:

• Mindset, alertheid en emotionele objectiviteit.
  Marzano, R. J. (2003). Classroom Management That Works: Research‑Based Strategies for Every Teacher. Alexandria, VA: ASCD.
• Opvattingen en overtuigingen.
• De doelmatigheidsbeleving, geloof in de groei van elke leerling door de leraar.
• Het geloof dat je als leraar een verschil maakt.

Sterk klasmanagement vraagt om een leraar die over een breed scala aan vaardigheden beschikt:

• Een relatie creëren met en tussen leerlingen.
• Een krachtige leeromgeving creëren.
• De ontwikkeling van leerondersteunende vaardigheden en zelfregulatie ondersteunen.
• Optreden bij gedrags-of ordeproblematiek (Adams & Buys, 2024).

Het hoofddoel van sterk klasmanagement is om alle leerlingen maximaal tot leren te brengen en daarbij is de ene klas gemakkelijker te managen dan de andere. Een school heeft de opdracht om leerlingen aan te leren om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Ze weet daarnaast ook wat hen te doen staat wanneer de ontwikkeling, trauma of aangeleerd gedrag het niet vanzelfsprekend maken om die verantwoordelijkheid leeftijdsadequaat op te nemen.

Verschillende van de bouwstenen gaan ook in op strategieën die inspelen op de verantwoordelijkheid van leerlingen.

We zetten in op een sensitief responsieve samenwerking:

• Betrokken leerlingen zijn gemotiveerder en verstoren minder snel de orde.
• Wanneer leerlingen inspraak krijgen in het opstellen van regels of routines, voelen ze zich mee eigenaar van de klaswerking.
• Uitdagende klasgroepen vragen extra aandacht en strategieën.
• Sterk klasmanagement is complex en veelzijdig en dus veel meer is dan het professioneel reageren op moeilijk te begrijpen gedrag.
  Het is geen eenrichtingsverkeer van de leraar naar de leerling, maar een samenwerkingsproces waarin leerlingen actief bijdragen aan een veilige en positieve leeromgeving.