In Zin in leren! Zin in leven! lees je bij TOsn1 dat leerlingen leeststrategieën met behulp van de leraar steeds strategischer inzetten. In de sleutels voor effectieve didactiek (VLOR, 2019) raden experten aan om expliciet strategie-instructie toe te passen.
- IVzv4Specifieke strategieën inzetten om vragen, opdrachten, uitdagingen en problemen efficiënt aan te pakken
- TOsn1Een schriftelijke boodschap verwerkendetail
- Informatie beoordelen (uit verhalen, brieven, uitnodigingen en reclameteksten uit verschillende media)
- Informatie herkennen en selecteren (in instructies, schema’s, tabellen en informatieve teksten uit tijdschriften en andere media)
- Informatie ordenen, verbinden of samenvatten (uit verhalen en informatieve teksten uit kinderliteratuur, schoolboeken en andere media)
Een strategie is een mentale tool die leerlingen inzetten om hun leesbegrip te ondersteunen, te monitoren of te herstellen. Door het gebruik van gepaste strategieën krijgen leerlingen zelf meer greep op het proces van begrijpend lezen, kunnen ze dat proces ook beter bewaken en bijsturen en worden ze zo betere begrijpend-lezers.
In welke mate gebruiken leerlingen de verschillende leesstrategieën en hoe helpt hen dat? Het leerplan voorziet bij het leren van de leesstrategieën (TOsn1) een leerlijn: ermee kennismaken via modeling ze inzetten op initiatief van en met hulp van de leraar ze met hulp van de leraar steeds strategischer inzetten. Dat sluit ook aan bij IVzv4. In de ontwikkelstappen bij dit doel lees je: in onderling overleg met andere leerlingen of individueel zoeken naar de meest geschikte strategie … - tijdens het oplossingsproces nagaan in welke mate de gekozen strategie effectief is – indien gewenst de gekozen strategie bijsturen.
Je kunt als leraar een gesprek aanknopen met de leerlingen in een apart lesmoment of gesprek. Je kunt de leerlingen ook een tekst geven om te lezen (eventueel hardop). Daarna stel je enkele vragen die je kiest uit de vragenlijst. Je kunt dit gesprek ook voeren met oudere leerlingen aansluitend bij het reflectiedocument leesstrategieën voor de leerling.
Het kan aanvullend bij een les of toets waarin leesstrategieën expliciet aan bod komen. Of tijdens een bewust reflectiemoment. Je kunt de vragen ook inzetten in gesprekjes met leerlingen voor, tijdens en na het lezen.
Voor alle leerlingen. Je hoeft niet alle vragen te stellen.
Met deze vragen kun je nagaan en bespreken wat de leerling doet tijdens het lezen.
Bron: gebaseerd op van de Mortel & Förrer. Grip op leesbegrip (CPS). Gebaseerd op van den Mortel en Förrer (2010). Lezen… denken… begrijpen! (CPS).