De tafels van vermenigvuldiging zijn niet voldoende gememoriseerd. Je gaat na in welke fase of op welk beheersingsniveau je leerlingen zitten. Je maakt hierbij gebruik van een datamuur om de ontwikkeling van de leerlingen in beeld te brengen.
- IVzv3Doelgericht en efficiënt handelen door taken te plannen, uit te voeren, erop te reflecteren en waar nodig bij te sturen in functie van zelfredzaam en zelfstandig functioneren
- IVzv4Specifieke strategieën inzetten om vragen, opdrachten, uitdagingen en problemen efficiënt aan te pakken
- WDrv4Handig hoofdrekenendetail
- VermenigvuldigenNatuurlijke getallen
Na een tafeltoets merk je dat de leerlingen de tafels nog niet genoeg gememoriseerd hebben. Zo maken de leerlingen te weinig gebruik van een eigenschap van vermenigvuldigen, namelijk 'van plaats wisselen' (B4). Ze maken bijvoorbeeld 8 x 4 wel goed, maar 4 x 8 niet.
Automatiseren is het routinematig uitvoeren van rekenhandelingen, die in bepaalde situaties rechtstreeks naar een oplossing voeren. Memoriseren is het uit het hoofd kennen van rekenfeiten.
Bijvoorbeeld: 7 + 5 =
7 + 5= 7 + 3 + 2 = 12 => geautomatiseerde handeling
7 + 5 = 12 => gememoriseerde handeling
Bijvoorbeeld: 7 x 8 =
8 x 8 - 8 = 56 => geautomatiseerde handeling
7 x 8 = 56 => gememoriseerde handeling
Je wilt nagaan in welke fase of op welk beheersingsniveau van de tafels (begripsvorming, reconstructie, reproductie of consolidatie) de leerlingen precies zitten. Dat gebeurt aan de hand van een aantal opdrachten.
De ‘datamuur’ is soms een echte muur in het klaslokaal of in de leraarskamer, soms is het een virtuele muur in de computer of een dataoverzicht in de klasmap en soms een combinatie van verschillende van deze vormen. Het verschijnsel ‘datamuur’ is het Nederlandse onderwijs binnen gekomen met het opbrengstgericht werken. Het doel ervan is het uitwisselen van gegevens over de ontwikkeling van de leerlingen om op basis daarvan het onderwijs beter af te stemmen. Eén van die kwaliteitskaarten voor opbrengstgericht werken van het programmabureau School aan Zet gaat over het werken met een datamuur (Kappen & Förrer). Volgens deze kwaliteitskaart draagt het werken met datamuren bij aan ‘het creëren van een omgeving waarin alle leerlingen actief en betrokken leren, zich optimaal kunnen ontwikkelen, goede leerprestaties behalen en zich gewaardeerd voelen in deze ontwikkeling’.
De datamuur in de klas moet voor alle kinderen met hun verschillende onderwijsbehoeften richtinggevend zijn. (In dit geval gaat het over de tafels van vermenigvuldiging, maar een datamuur kan ook voor andere doelen gebruikt worden.)
Het doel voor alle leerlingen is: Ik ken alle tafels van 1 tot en met 10 paraat.
Naast dat algemeen doel kan je een minimumdoel formuleren dat voor alle kinderen snel haalbaar is: bijvoorbeeld minimaal 32 van 40 tafelproducten goed maken.
Je laat per groepje de tien moeilijkste tafelproducten opschrijven. De meeste lijstjes lijken opvallend veel op elkaar. Hoewel uit de analyse verschillende onderwijsleerbehoeften naar voren komen, zijn de leerlingen het snel eens over de moeilijkste producten.
Een gezamenlijke lijst van de tien moeilijkste vormt het hart van de datamuur.
Met de coöperatieve werkvorm ‘Denken, delen, uitwisselen’ zoeken de leerlingen naar de kapstokken voor die moeilijke vermenigvuldigingen. Ze wisselen strategieën uit. Zo worden ze flexibeler in hun strategiegebruik (tweede kolom bij reconstructie).
Met allerlei tafelspelletjes en speelse werkbladen oefenen de leerlingen om de maaltafels te automatiseren en te memoriseren. Op het internet vind je een uitgebreid gamma om je hierbij te helpen. Er zijn ook heel wat gezelschapsspelletjes in de handel om de tafels te oefenen.
Wanneer de leerlingen aan het werk zijn om te automatiseren en te memoriseren, kan de leerkracht het groepje leerlingen nemen dat nog behoefte heeft aan begripsvorming.
Herkent de leerling in betekenisvolle situaties de vermenigvuldiging, kan hij betekenis geven aan de getallen en aan de rekentaal die wordt gebruikt?
Op de datamuur is steeds zichtbaar op welke manier de leerlingen aan de doelen werken. Zo wordt de muur een datamuur voor, maar ook door de kinderen. De muur biedt informatie en houvast.
