Vanaf 1 januari 2024 moeten alle gebouweenheden van publieke gebouwen en overheidsgebouwen beschikken over een Energieprestatiecertificaat voor niet-residentiële gebouwen (EPC-NR).
Het huidige Energieprestatiecertificaat Publiek (EPC-publiek) kan vanaf dan niet langer gebruikt worden om aan de verplichtingen voor publieke gebouwen te voldoen. Voor publieke gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte groter dan 250 m² geldt bovendien een uithangplicht.
Wie voor zijn gebouweenheid een geldig EPB-attest bezit (10 jaar geldig) volgend uit een recente verbouwing of nieuwbouw kan dit tijdelijk gebruiken op 1 januari 2024 tot het EPC-NR definitief wordt uitgehangen.
Het EPC-NR wordt opgemaakt door een Energiedeskundige type D die de oorspronkelijke energiedeskundige type C (EPC-publiek) vervangt.
Publieke gebouwen zijn gebouwen in het Vlaams Gewest waarin publieke organisaties gevestigd zijn die aan een groot aantal personen overheidsdiensten verstrekken en die vaak door het publiek bezocht worden. Hiertoe behoren ook onze onderwijsinstellingen.
Onderwijsinstellingen zijn scholen, internaten, centra voor volwassenonderwijs en voor basiseducatie, centra voor leerlingenbegeleiding, hogescholen en universiteiten die gefinancierd, gesubsidieerd of erkend zijn door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.
De invoer van het EPC-NR kadert in de Vlaamse langetermijnrenovatiestrategie. Het is een hulpmiddel voor de eigenaars en/of houders van een zakelijk recht van een gebouweenheid richting de Europese langetermijndoelstelling van een koolstofneutraal gebouwenpark tegen 2050.
Het EPC-NR is een onderdeel van de Renovatieverplichting niet-residentiële gebouwen. Het verschilt echter van de renovatieverplichting omdat het los van verplichting binnen tijdslimieten:
Het EPC NR bestaat uit 2 onderdelen: de energiescore en het energielabel.
De energiescore geeft een objectieve indicatie van de energieprestatie van je gebouweenheid en van de technische installaties voor verwarming, koeling, sanitair warm water (SWW), verlichting, bevochtiging en ventilatie. Deze score is louter informatief en sensibiliserend en vormt geen basis voor een eis of verplichting. Ze wordt uitgedrukt in kWh/m² jaar (kilowattuur per vierkante meter per jaar) en maakt het mogelijk je energieverbruik objectief te vergelijken met andere niet-residentiële gebouweenheden.
Het energielabel geeft het aandeel hernieuwbare energie weer. Dat is de verhouding tussen:
Het resultaat is een percentage.
Om het totale energieverbruik te bepalen houdt men rekening met het verbruik van alle technische installaties (HVAC, verlichting, SWW) en het verbruik van alle toestellen/machines in je schoolgebouw. Hiervoor zijn metingen vereist van het werkelijk energieverbruik op jaarbasis.
Meer informatie over energiemonitoring en het belang van de digitale meter vind je op onze webpagina Meten = Weten.
Aanvullend vind je ook informatie via deze website van VEKA.
Enkel volgende technieken tellen mee voor het aandeel hernieuwbare energie:
Enkel lokaal opgewekte en lokaal gebruikte hernieuwbare energie op de schoolsite telt mee. Zie samenvatting in onderstaande tabel.
Het energielabel evolueert van label G (donkerrood) tot en met label A (groen). Dit komt overeen met een hernieuwbaar aandeel van 100% wat meteen voldoet aan de langetermijndoelstelling van ‘koolstofneutraal’ gebouw tegen 2050.
Tegen uiterlijk 1/1/2030 zullen alle onderwijsinstellingen minimaal een energielabel E moeten behalen. Dat komt overeen met : 5 ≤ energielabel < 10%.
Het EPC NR is 5 jaar geldig
Dit voorbeeld-EPC NR toont je alle onderdelen van het EPC.
Wil je weten of een installatie van zonnepanelen via een energiecoöperatie (derde partij financiering) op je schooldak(en) meetelt in het energielabelpad tegen 1/1/2030? Controleer dan zeker of de energiecoöperatie opgenomen is in de lijst overzicht-energiecooperaties-in-vlaanderen van VEKA. En kijk eveneens na of je de procedure verplicht aandeel hernieuwbare energie via participatie correct hebt doorlopen.
Het EPC-NR kan enkel opgemaakt worden door een energiedeskundige type D. Een lijst met erkende energiedeskundigen type D vind je terug via de energiekaart van VEKA
De taken en verantwoordelijkheden van deze energiedeskundige type D voor de opmaak van het EPC-NR zijn :
Je kunt op drie verschillende manieren een EPC-NR bekomen voor je onderwijsinstelling(en).
Stel je zelf een externe Energiedeskundige type D aan als school(bestuur), dan moet je volgens de wetgeving overheidsopdrachten (WOO) een aanbesteding voeren om de juiste kandidaat te selecteren.
Een vaste kostprijs voor een EPC-NR bestaat niet. De prijs wordt bepaald door:
Een interne energiedeskundige type D kan een waardevol alternatief zijn voor een extern aangestelde energiedeskundige type D. Je houdt de kost onder controle. Je draagt bij tot de oplossing van het tekort aan energiedeskundigen type D. En je bouwt intern kennis op voor je school(bestuur) over de energie-efficiëntie en de energieprestatie van je eigen schoolinfrastructuur die ook gebruikt kan worden in toekomstige infrastructuurbeslissingen. Die kennis is essentieel met het oog op het energie-labelpad.
In dat geval kan een personeelslid binnen je school(bestuur) zelf de opleiding ‘Energiedeskundige type D’ volgen en zijn erkenning bekomen door te slagen voor het centraal examen bij VEKA.
Elke energiedeskundige type D verbindt zich ertoe door het ondertekenen van een verklaring op erewoord dat hij onafhankelijk, objectief en neutraal werkt ten aanzien van de opdrachtgever. VEKA bevestigde dat een personeelslid kan aangesteld worden binnen een schoolbestuur op voorwaarde dat hij steeds de verklaring op eer naleeft en het inspectieprotocol volgt zonder dat het schoolbestuur hier een invloed mag op uitoefenen. Indien de energiedeskundige dit nalaat, kan het VEKA een administratieve geldboete opleggen of de energiedeskundige zelf schorsen voor een bepaalde periode.
Sinds 13 oktober 2023 besliste de Vlaams Regering een eerste keer dat een energiedeskundige type D die rol niet mag opnemen voor zijn eigen werkgever. De ‘onafhankelijkheidsvereiste’ van deze interne energiedeskundige wordt verstrengd.
Het zal vanaf 1 juli 2026 (op basis van het voorontwerp van besluit) niet meer mogelijk zijn als interne energiedeskundige type D energieprestatiecertificaten niet-residentiële gebouwen af te leveren voor het patrimonium van de organisatie waar je zelf werknemer bent. Om de impact te beperken op reeds erkende interne energiedeskundigen type D wordt een voldoende lange overgangsperiode toegelaten. Tot en met 30 juni bestaat die mogelijkheid nog wel.
Daarna blijft wel nog de mogelijkheid bestaan om als energiedeskundige type D van schoolbestuur A certificaten op te maken voor het patrimonium van schoolbestuur B, aangezien hier de relatie werkgever-werknemer niet (meer) aan de orde is.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen ging in overleg met minister Zuhal Demir om de mogelijkheid van een interne energiedeskundige type D alsnog open te houden.
Wil je een energiedeskundige type D worden? Alle nodige informatie vind je op de website van VEKA.
Beschik je vandaag nog over een interne energiedeskundige type D binnen je school(bestuur)? Dan kan deze medewerker-energiedeskundige EPC’s blijven opmaken onder de erkenning van je organisatie, ook al is deze niet meer in dienst. De organisatie blijft dan aansprakelijk voor eventuele gemaakte fouten van deze energiedeskundige.
Het is daarom belangrijk de stopzetting van de werkzaamheden van je interne-energiedeskundige te melden aan het VEKA. Dat kan door eenvoudigweg een e-mailbericht te sturen naar veka@vlaanderen.be en mee te delen dat medewerker X je school(bestuur) verlaat. Het VEKA doet dan de nodige aanpassingen in de Energieprestatiedatabank zodat deze energiedeskundige geen EPC’s meer kan opmaken onder de registratie van je school(bestuur).
Meer informatie over de registratie onder rechtspersoon vind je op de webpagina: Registratie in de Energieprestatiedatabank als Energiedeskundige type A | Vlaanderen.be
Maak gebruik van de raamovereenkomst 'Energieprestatiecertificaat' van het Vlaams Energie Bedrijf zodat je via 'directe toewijzing' een energiedeskundige type D wordt toegewezen zonder voorafgaande aanbesteding.
De energiedeskundigen worden opgesplitst in 2 regio’s voor Vlaanderen:
Voor elk perceel werden 5 studiebureaus gegund die elk beschikken over meerdere energiedeskundigen type D.
Uitgebreider informatie vind je op de website van het VEB.
Uitzonderingen op deze algemene EPC-NR-verplichting zijn:
Op maandag 13 november organiseerden we in samenwerking met het Vlaams Energiebedrijf (VEB) een webinar over het EPC-NR. Je kunt de opname hiervan (her)bekijken.
