Wat is het verschil tussen de hoofdopdracht, de schoolopdracht en de opdracht van je personeelslid? Wat doe je met deeltijdse of gecombineerde opdrachten? Welke vakantieprestaties kun je verwachten? Welke prestatie mag je verwachten van elk van de ambten?
Een belangrijk begrip voor de afbakening van de werktijd in het basisonderwijs is de ‘periode van normale aanwezigheid van de leerlingen’. Deze periode loopt vanaf 15 minuten vóór de eerste les 's morgens tot 15 minuten na de laatste les 's middags en vanaf 15 minuten vóór de eerste les 's namiddags tot 15 minuten na de laatste les ’s avonds.
Schematisch kunnen we dit als volgt weergeven:
Dat betekent niet dat alle personeelsleden gedurende heel die ‘periode van normale aanwezigheid van de leerlingen’ aanwezig moeten zijn. Daarom maak je voor elk personeelslid jaarlijks een bijlage bij het arbeidsreglement waarin je aangeeft wanneer dit personeelslid op school aanwezig moet zijn.
Voor de wervingsambten van het onderwijzend personeel in het gewoon en buitengewoon basisonderwijs en voor het paramedisch personeel in het buitengewoon basisonderwijs wordt een onderscheid gemaakt tussen de totale opdracht, de schoolopdracht en de hoofdopdracht.
De hoofdopdracht van een leraar bestaat uit lesgeven, eventueel aangevuld met bijzondere pedagogische taken en beleidsondersteuning.
De minimale hoofdopdracht bestaat uit:
De hoofdopdracht is onderdeel van de schoolopdracht. Die schoolopdracht is de tijd dat je personeelslid verplicht aanwezig moet zijn op school en bedraagt maximaal 26 klokuren of 1560 minuten als het personeelslid voltijds werkt. Werkt je personeelslid deeltijds, dan presteert hij/zij een evenredig deel van die 26 klokuren. De schoolopdracht blijft altijd dezelfde, ongeacht de grootte van de hoofdopdracht. Moet je personeelslid dus plage-lestijden presteren in zijn hoofdopdracht, dan zal het resterende deel van zijn schoolopdracht kleiner zijn.
De schoolopdracht moet vallen binnen de ‘periode van normale aanwezigheid van de leerlingen’, maar valt er niet mee samen. Het is daarom belangrijk dat je personeelsleden bij de start van elk schooljaar een weekrooster krijgen waarin hun schoolopdracht is vastgelegd voor dat schooljaar. De criteria voor de verdeling van de hoofd- en schoolopdracht worden onderhandeld in het lokaal onderhandelingscomité (LOC)..
De totale opdracht is niet begrensd. Naast de schoolopdracht omvat de totale opdracht ook het voorbereidings-, verbeter- en opzoekingswerk, de oudercontacten, de personeelsvergaderingen, de pedagogische studiedagen en de taken die bepaald zijn na overleg met en onderhandeling in het LOC of de ondernemingsraad.
Werkt je personeelslid deeltijds, dan wordt de opdracht zo over de schoolweek gespreid dat hij/zij in verhouding niet meer halve dagen op school aanwezig moet zijn dan de opdrachtbreuk van zijn/haar effectieve prestaties aangeeft. Het resultaat van de deling wordt steeds afgerond naar boven, tenzij het organisatorisch anders kan. Je personeelslid kan in geen geval eisen de deling naar beneden af te ronden.
Ook de directeur heeft een opdracht die uitgedrukt wordt in 24/24. Hij kan dus een deeltijdse opdracht opnemen.
In het document hieronder vind je meer informatie over:
Een personeelslid dat 4/5de werkt, presteert normaal 20/24. Daarbij horen meestal twee plage-lestijden, wat de totale hoofdopdracht voor het personeelslid brengt op 22/24. Als een volledige schooldag zes lestijden telt kun je een personeelslid dat 4/5de werkt dus een volledige dag ‘klasvrij maken’ (28 – 6 = 22). Dat betekent uiteraard dat dit personeelslid op de andere dagen geen enkele lestijd meer ‘klasvrij’ is.
Je kunt in dit scenario van dat personeelslid geen andere taken (zoals overleg met collega’s of ouders) vragen tijdens de lestijden, want op dat moment is het personeelslid zijn minimale hoofdopdracht aan het vervullen. Ook alle toezichten en andere taken zul je dan op de effectieve prestatiedagen van dit personeelslid moeten plannen. Zeker in basisscholen waar meerdere personeelsleden 4/5de werken is het moeilijk om de opdrachten zo te verdelen dat al die personeelsleden een volledige schooldag vrij zijn, tenzij er minder plage-lestijden worden gevraagd.
Ook wanneer je klastitularissen ‘kindvrij’ maakt tijdens de lessen lichamelijke opvoeding, wordt het moeilijk om personeelsleden die 4/5de werken een volledige dag vrij te maken. Vanuit pedagogisch oogpunt is het immers niet wenselijk om de beide uren bewegingsopvoeding op dezelfde dag te leggen. Je kunt dit omzeilen door die titularis op dat moment een andere taak te geven (bijvoorbeeld twee collega’s die 4/5de werken die een lestijd per week elkaars klas overnemen).
Voor de schoolorganisatie kan het aangewezen zijn om in plaats van één volledige dag, je personeelslid twee halve dagen gespreid over de week te gunnen.
In het basisonderwijs zal je personeelslid vaak geen voltijdse betrekking krijgen als bijvoorbeeld zorgcoördinator of als ICT-coördinator. Wanneer hij/zij dat ambt combineert met een of meerdere andere ambten, dan wordt de prestatieregeling naar verhouding toegepast.
Omdat heel wat personeelsleden niet voltijds kunnen aangesteld worden in één school, zal het noodzakelijk zijn onder directeurs goede afspraken te maken. Dat betekent ook dat er enige flexibiliteit nodig zal zijn zodat niet telkens dezelfde school de minder interessante momenten toebedeeld krijgt (bijvoorbeeld voor het inzetten van een kinderverzorger).
Bovenop de minimale opdracht voor een voltijdse betrekking in een wervingsambt van het onderwijzend personeel kan de school nog enkele plage-lestijden aan de hoofdopdracht toevoegen. Dat kan alleen als je personeelslid een voltijdse opdracht vervult of als hij een deel van een opgesplitste voltijdse opdracht presteert. Afgevaardigden van de representatieve vakorganisaties presteren geen plage.
Het aantal plage-lestijden dat je een personeelslid kan laten presteren verschilt per ambt. In het gewoon basisonderwijs worden plage-lestijden niet meegeteld voor het lestijdenpakket. In het buitengewoon basisonderwijs tellen ze wel mee.
Leerlingen krijgen minimaal 28 lestijden onderwijs- en opvoedingsactiviteiten. De hoofdopdracht van een kleuteronderwijzer is beperkt tot maximaal 26 lestijden en die van een onderwijzer tot maximaal 27 lestijden. De meeste leden van het onderwijzend personeel zijn dus een of twee lestijden per week ‘kindvrij’.
Moet je personeelslid op dat ogenblik op school aanwezig zijn? Het schoolbestuur maakt hierover afspraken na onderhandeling in het LOC of de ondernemingsraad. Er worden best ook afspraken gemaakt op het niveau van de scholengemeenschap. Als je personeelslid op school moet zijn, dan maken die uren deel uit van zijn schoolopdracht, ook als je het personeelslid geen specifieke taak geeft tijdens die uren.
Door af te spreken dat een personeelslid een of meer lestijden vrij is om al dan niet op school aanwezig te zijn, blijft er meer tijd over om andere taken zoals de toezichten te verdelen.
Als schoolbestuur denk je best goed na over de organisatie van die ‘kindvrije’ lestijden. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als de collega die de kinderen begeleidt tijdens die ‘kindvrije’ lestijd afwezig is? We adviseren hierover afspraken te maken in het LOC of de ondernemingsraad.
Elk personeelslid heeft recht op een ononderbroken vakantie van vijf weken tijdens de zomervakantie, waarbinnen voor administratief medewerkers in ieder geval de periode van 15 juli tot en met 15 augustus.
Tijdens de vakantieperiodes kan het schoolbestuur een beroep op zijn personeelsleden doen:
Na overleg kan het schoolbestuur ook opteren voor halve prestatiedagen. Elke begonnen (halve) dag wordt beschouwd als een volledige (halve) prestatiedag.
Voor deeltijdse personeelsleden en personeelsleden met een gecombineerde opdracht hou je vanzelfsprekend rekening met het deeltijdse karakter van hun opdracht.
Het schoolbestuur deelt aan de administratief medewerkers vóór de kerstvakantie de prestatiedagen mee voor het daaropvolgende kalenderjaar. Indien het schoolbestuur - behalve in geval van overmacht - de verdeling van de prestatiedagen niet vóór de kerstvakantie meedeelt, kan het geen prestatiedagen eisen in de jaarlijkse vakantie. Aan administratief medewerkers die pas na de kerstvakantie in dienst treden, deelt het schoolbestuur die verdeling voor de rest van het kalenderjaar mee bij hun indiensttreding.
Administratief medewerkers die op vraag van het schoolbestuur méér dan het aantal verplichte prestatiedagen werken tijdens de vakantieperiodes, krijgen daarvoor in evenredige mate vervangende vakantiedagen die ze buiten de vakantieperiodes kunnen opnemen. Over de data waarop deze vervangende vakantiedagen worden opgenomen, maken de directeur en het personeelslid afspraken.
Werd je personeelslid aangesteld in een wervingsambt van het opvoedend hulppersoneel vóór 1 september 1999 en is die aanstelling sindsdien niet gewijzigd, dan blijft dat personeelslid genieten van de overgangsmaatregel die bepaalt dat de vakantieprestaties beperkt zijn tot negen dagen.
Voor opendeurdagen en schoolfeesten met leerlingenactiviteiten tijdens het weekend of op feestdagen, kan het schoolbestuur zijn personeelsleden voor maximaal twee beurten per schooljaar verplichten deel te nemen. Het schoolbestuur houdt rekening met de persoonlijke, sociale en familiale situatie van het personeelslid. Indien je personeelslid in meerdere scholen is aangesteld, maken de schoolbesturen of directies hierover gezamenlijke afspraken.
De directeur is “ten minste gedurende de hele ‘periode van normale aanwezigheid van de leerlingen’ in één van de vestigingsplaatsen aanwezig”. In ons model van arbeidsreglement wordt dat: “Het bestuurspersoneel is in principe aanwezig tijdens de openingsuren van de school.”
De directeur is klasvrij.
In het gewoon basisonderwijs wordt de directeur wel belast met een lesopdracht van (punt 2.1, omzendbrief BaO/2005/09, "Personeelsformatie scholen in gewoon basisonderwijs"):
Ligt je school in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dan geldt dezelfde regeling, maar ben je als directeur wel al lesvrij vanaf 70 leerlingen in plaats van 100 leerlingen.
In het buitengewoon basisonderwijs kan een directeur eveneens een lesopdracht hebben.
Je kunt er als school ook voor kiezen om de directeur te belasten met uren in het ambt van ICT-coördinator of zorgcoördinator in plaats van met lestijden.
De schoolopdracht bedraagt maximaal 26 klokuren of 1560 minuten voor wie voltijds werkt. Werkt je personeelslid deeltijds, dan presteert hij/zij een evenredig deel van die 26 klokuren.
In de regel bedraagt de hoofdopdracht van een (kleuter-)onderwijzer met volledige betrekking in het gewoon basisonderwijs 24 lestijden. Wie aangesteld is in een voltijdse opdracht, kun je vragen om maximaal twee plage-lestijden te presteren.
Aan onderwijzers in het gewoon basisonderwijs kun je een derde plage-lestijd opleggen als:
In het buitengewoon basisonderwijs zijn plage-lestijden zeldzamer omdat ze uit het lestijdenpakket moeten gehaald worden. Kleuteronderwijzers ASV met een voltijdse betrekking presteren minimaal 22 lestijden en maximaal 26 lestijden in hoofdopdracht. Het schoolbestuur kan dus in principe tot vier plage-lestijden vragen. Onderwijzers ASV hebben eveneens een minimale hoofdopdracht van 22 lestijden. Hun maximale hoofdopdracht bedraagt 27 lestijden. Het is dus mogelijk om die personeelsleden vijf plage-lestijden te laten presteren.
Aan wie deeltijds werkt in een opgesplitste volledige opdracht kan ook plage gevraagd worden a rato van de opdracht.
De schoolopdracht bedraagt maximaal 26 klokuren of 1560 minuten voor wie voltijds werkt. Werkt het personeelslid deeltijds, dan presteert het een evenredig deel van die 26 klokuren.
In de regel bedraagt de hoofdopdracht van een leermeester met volledige betrekking 24 lestijden. Wie voltijds aangesteld is, kun je vragen maximaal vier plage-lestijden te presteren.
Aan wie deeltijds werkt in een opgesplitste volledige opdracht als
kun je ook plage vragen a rato van de opdracht. Aan deeltijds werkende leermeesters R.K.-godsdienst kun je geen plage vragen.
Voor wie aangesteld is als administratief medewerker, ICT-coördinator of zorgcoördinator, bestaat een voltijdse betrekking uit 36 klokuren. Voor wie deeltijds werkt is de teller in de opdrachtbreuk bepalend voor het aantal klokuren dat hij moet presteren. In het basisonderwijs is elke teller in de opdrachtbreuk mogelijk.
In de categorie van het beleids- en ondersteunend personeel is er geen onderscheid tussen hoofdopdracht, schoolopdracht en totale opdracht.
Het schoolbestuur beslist welk deel van de opdracht het personeelslid op school moet presteren.
De wekelijkse schoolopdracht van de kinderverzorger in het gewoon kleuteronderwijs met een voltijdse betrekking bedraagt 32 klokuren. Wie deeltijds presteert, wordt belast met een evenredig deel van die 32 klokuren. Oudercontacten, personeelsvergaderingen en opdrachten bepaald na overleg of onderhandeling vallen binnen de opdracht, maar buiten de schoolopdracht. Deze prestatieregeling van 32 klokuren kan niet beperkt blijven tot de ‘periode van normale aanwezigheid van de leerlingen’. Voor- en naschools toezicht mag echter geen deel uitmaken van de opdracht. Dus ook dan moet je kinderverzorgers inzetten voor verzorgende taken ter ondersteuning van de kleuteronderwijzers (punt 1.3, omzendbrief BaO/97/8, "Prestatieregeling").
Wie voltijds fungeert in een van de ambten van het paramedisch personeel in het buitengewoon basisonderwijs, presteert 26 klokuren binnen de ‘periode van normale aanwezigheid van de leerlingen’. Een deeltijdse opdracht bestaat uit een evenredig deel van die 26 klokuren.
De hoofdopdracht van deze personeelsleden bedraagt ten minste 24 en ten hoogste 28 lestijden en bestaat uit de kindgebonden opdracht, bijzondere pedagogische taken en/of beleidsondersteuning. Om een maximale ondersteuning voor de leerlingen te garanderen raden we aan voor een hoofdopdracht van 28 lestijden te kiezen.
Voor de ambten van arts, maatschappelijk werker, psycholoog en orthopedagoog bestaat de wekelijkse opdracht uit 32 klokuren. Wie deeltijds werkt, vervult een evenredig deel van deze 32 klokuren.
De schoolopdracht bestaat uit taken eigen aan het ambt, bijzondere pedagogische taken en/of beleidsondersteuning. Net zoals voor het paramedisch personeel vallen oudercontacten, personeelsvergaderingen en opdrachten bepaald na overleg of onderhandelingen met het bevoegd lokaal comité, niet binnen de schoolopdracht.
Voor personeelsleden van deze categorieën, die voltijds in een school werken, kan de prestatieregeling niet beperkt blijven tot de ‘periode van normale aanwezigheid van de leerlingen’.
