Elk contact met ouders, hoe spontaan ook, is een professioneel contact. Daarom neem je in elk gesprek de uitgangspunten van handelingsgericht werken mee. Ieder gesprek met ouders is doelgericht. De bedoeling van elk gesprek is voor iedere deelnemer duidelijk.
In een gesprek met ouders stemmen we onze aanpak op elkaar af. Ben je je bewust van de wisselwerking tussen de school, de leerling en thuis?
De opvoedings- en onderwijsbehoeften en ondersteuningsnoden van de leerling zijn het onderwerp van gesprek. Samen met de ouders ga je op zoek naar wat de leerling, in deze klas, bij deze leraar nodig heeft. Je erkent de ervaringsdeskundigheid van de ouders.
Betrek het team steeds voor, tijdens of na gesprekken met ouders. De rol van elke leraar is cruciaal in de ontwikkeling van een leerling. Daarom zijn goede communicatie en samenwerking met collega’s onontbeerlijk bij ouderbetrokkenheid.
Het geeft kracht wanneer je een gesprek durft starten vanuit het positieve. Waar liggen de talenten van de leerling? Wanneer loopt het goed thuis? Aandacht voor het positieve biedt kansen tot groei.
De samenwerking met ouders is helder en de doelen zijn duidelijk afgesproken. Hanteer daarom ook steeds een duidelijk stappenplan in je gesprekken. Zo kun je de kwaliteit van je contacten waarborgen.
Hoe hard je ook probeert om zo professioneel en objectief mogelijk in je relatie met ouders te staan, je kijkt steeds door een gekleurde bril. De bril van je persoonlijk referentiekader. De bril van je waarden en normen. Het is belangrijk om je daar als onderwijsprofessional bewust van te zijn. Je kunt ervoor kiezen om je gedrag daarop af te stemmen. Geconfronteerd met verschil, met een waardepatroon dat erg van het jouwe verschilt, is het soms moeilijk om die bril af te zetten. Wees je in zulke situaties bewust van je eigen emoties en behoeften. Durf die te benoemen en ga ook actief op zoek naar wat de gedachten, gevoelens en behoeften zijn van de ouder met wie je in gesprek bent.
Ouders vinden het belangrijk dat je voor hen de tijd neemt en dat je luistert naar hun opvattingen, gevoelens en vragen. Ze willen door jou bejegend worden als deskundige over hun kind, en dat je hen bij de begeleiding van hun kind betrekt. Ouders waarderen jouw deskundigheid als onderwijsprofessional. Ze waarderen jouw kennis over jongeren opvoeden en onderwijzen.
Meer lezen?
Beschrijf concreet gedrag en concrete situaties. Je verduidelijkt het verhaal aan de hand van observaties en materiaal. Dat wordt zo veel mogelijk geobjectiveerd. In het praten met ouders bieden de principes van verbindende communicatie concrete handvatten. Verbindende communicatie focust op vier bouwstenen: observatie, gevoelens, behoeften en verzoek. Daarnaast spelen er drie processen: zelfempathie, verbindende eerlijkheid en empathie. Doorheen onze tips en tricks in de volgende paragrafen herken je de bouwstenen en processen. Voor meer informatie over verbindende communicatie en verbindend schoolklimaat kun je terecht in de bouwsteen Verbindend schoolklimaat.
Luister actief. Geef ouders rustig de tijd om op je boodschap te reageren en luister goed naar hun reactie. Wie actief luistert, wil zo goed mogelijk begrijpen wat de andere zegt, denkt en voelt. De ouders dragen een eigen onderwijsverleden mee en eigen opvattingen over wat ‘goed leren’ en een ‘goede school’ is. Zij ervaren de boodschap mogelijk op een heel andere manier. Vooral minder mondige ouders moeten extra gestimuleerd worden om hun verhaal te doen. Dat kan door concrete vragen te stellen of zelf voorzetten te geven. Actief luisteren betekent niet dat de leraar akkoord gaat met de ouders. Bij meningsverschillen is het zo mogelijk nog belangrijker om te weten wat het standpunt van de ouders is.
In de doorsnee gesprekken tussen school en ouders heben we aandacht voor ‘Het gemeenschappelijk belang van school en ouders’ en ‘Denken we met elkaar mee, zonder op elkaars stoel te gaan zitten’.
Gaat de vraag of beslissing over het onderwijs/de school, dan heeft het schoolteam in principe de regie. Gaat die over de opvoeding/thuis/buitenshuis, dan hebben de ouders in principe de regie. In alle gevallen staat het belang en het geluk van het kind centraal en erkennen we de professionele en ervaringsdeskundigheid van zowel de ouders als de school.
In sommige situaties is er iets meer nodig om met elkaar in gesprek te gaan. We denken aan specifieke onderwijsnoden, complexe thuissituaties, andere thuistaal … Weet dat dergelijke gesprekken je uit je comfortzone kunnen halen en een open mindset vragen. Ga hierrond in gesprek met je team en blijf handelen vanuit je professionele houding. Respecteer door tijd en ruimte te geven het proces dat ouders en leerling soms lopen.
We overlopen acht aandachtspunten die hierbij ondersteunend kunnen zijn.
