Met je team: de identiteitsdriehoek toegepast op ‘inspirerend burgerschap’

Een school heeft nood aan leraren die zich als persoon en als professional verbinden aan de schoolvisie. Een school is een systeem: het bestaat niet uit aparte, geïsoleerde leraren, maar wel uit een team dat samen school maakt. Alleen zo kan de schoolvisie, een hefboom voor kwaliteitsvol onderwijs, samen ontwikkeld, geconcretiseerd en geïmplementeerd worden. Maar ook voor de leraar is de verbinding tussen de drie identiteiten van belang: in een school waar je jezelf kunt zijn, kom je thuis. Bijdragen tot een pedagogisch project waarin je gelooft, motiveert van binnenuit. Deze fiche helpt je om met je team hierover in gesprek te gaan.

Identiteitsdriehoek toegepast op ‘inspirerend burgerschap’

Bronnen

sla link op in klembord

Kopieer

Korte inhoud

sla link op in klembord

Kopieer

De identiteitsdriehoek bestaat uit 3 identiteiten

sla link op in klembord

Kopieer

  • Persoonlijke identiteit: wie jij bent als persoon
  • Professionele identiteit: wie jij bent als leraar
  • Institutionele identiteit: wie of wat de school is (o.a. schoolvisie)

In een ideale situatie zijn deze 3 identiteiten sterk met elkaar verbonden

sla link op in klembord

Kopieer

Een school heeft nood aan leraren die zich als persoon en als professional verbinden aan de schoolvisie. Een school is immers een systeem: het bestaat niet uit aparte, geïsoleerde leraren, maar wel uit een team dat samen school maakt. Alleen zo kan de schoolvisie, een hefboom voor kwaliteitsvol onderwijs, samen ontwikkeld, geconcretiseerd en geïmplementeerd worden. Maar ook voor de leraar is de verbinding tussen de drie identiteiten van belang: in een school waar je jezelf kunt zijn, kom je thuis. Bijdragen tot een pedagogisch project waarin je gelooft, motiveert van binnenuit.

In een school waar de drie identiteiten sterk verbonden zijn met elkaar, werkt men stap voor stap, samen aan een duurzaam en gedeeld pedagogisch project.

De 3 identiteiten zijn niet alleen met elkaar verbonden, maar groeien ook in wisselwerking met elkaar

sla link op in klembord

Kopieer

Hoe meer de ene identiteit groeit in inspirerend burgerschap, hoe meer de andere identiteiten mee groeien. Bijvoorbeeld:

  • Een duidelijke schoolvisie zet leraren aan om professioneel te groeien, maar ook tot reflectie over zichzelf als persoon.
  • Een leraar die een nieuwe didactiek in zijn klas ontdekte voor inspirerend burgerschap, kan een nieuw perspectief op de schoolvisie werpen en collega’s persoonlijk warm maken voor een maatschappelijk thema.
  • Een persoonlijke passie voor inspirerend burgerschap is input voor de schoolvisie en een stimulans om op te zoek gaan naar hoe dit professioneel te vertalen.

Elk van de 3 identiteiten kan het startpunt voor inspirerend burgerschap zijn

sla link op in klembord

Kopieer

Bijvoorbeeld:

  • Een persoonlijke passie van een leraar
  • Een didactisch lespakket met betrekking tot ‘inspirerend burgerschap’ waar een leraar mee aan de slag gaat
  • Een pedagogisch project waarin ‘inspirerend burgerschap’ zit ingebouwd

Met je team aan de slag

sla link op in klembord

Kopieer

In gesprek met elkaar

sla link op in klembord

Kopieer

Reflecteer samen over de vraag in welke mate de identiteit van de school, van ieder van jullie als medewerker van de school en van ieder van jullie als persoon aansluit bij inspirerend burgerschap/educatie voor duurzame ontwikkeling.

Het kan nuttig zijn om dit gesprek te laten modereren door iemand die als procesbegeleider optreedt. Dat kan iemand uit het team zelf zijn. Maar ook een school- of identiteitsbegeleider kan jullie hierbij helpen. Je vindt de contactgegevens van de identiteitsbegeleiders onderaan deze pagina.

Mogelijke startvragen voor dit gesprek

sla link op in klembord

Kopieer

Inspirerend burgerschap draait om het opnemen van verantwoordelijkheid voor de wereld, voor jezelf, voor anderen.

  • In welke mate doe jij dit al als persoon?
  • In welke mate doe jij dit al als leraar in de klas?
  • In welke mate doet de school dit al?
  • Met andere woorden: sluit inspirerend burgerschap op dit moment aan bij wie jij bent als persoon, als leraar, bij wie of wat de school is?

Visualisatie-oefening individueel

sla link op in klembord

Kopieer

De teamleden visualiseren dit voor elke hoek in de identiteitsdriehoek door de concentrische cirkels in de driehoek in te kleuren:

  • Je kleurt geen cirkel in, indien inspirerend burgerschap (nog) niet aansluit bij de betreffende hoek van je identiteitsdriehoek.
  • Je kleurt 1, 2 of 3 cirkels in om aan te duiden dat inspirerend burgerschap in mindere of meerdere mate aansluit bij een hoek uit je identiteitsdriehoek.
  • Je kleurt 4 cirkels in om aan te duiden inspirerend burgerschap volledig aansluit bij een hoek uit je identiteitsdriehoek.

De begeleider stelt eventueel extra vragen waar elk teamlid individueel over nadenkt en noteert in kernwoorden de antwoorden bij elke hoek van de identiteitsdriehoek:
Wat doe je nu al rond inspirerend burgerschap:

  • als persoon,
  • als leraar,
  • als school

Bijvoorbeeld:

  • als persoon: vrijwilliger in een vereniging
  • als leraar: werken rond pesten
  • als school: leerlingenparlement

In de antwoorden op deze vragen zijn misschien de pijlers van inspirerend burgerschap in te herkennen. Indien dat het geval is, is dat waardevolle input om inspirerend burgerschap verder toe te lichten.

Visualisatie-oefening in groep

sla link op in klembord

Kopieer

De begeleider tekent een grote driehoek in de ruimte waarop de teamleden hun figuur kunnen visualiseren. Hij geeft daarbij duidelijk aan waar elk van de 3 identiteiten zich bevinden in de ruimte.

  • Indien de aansluiting met de 3 identiteiten sterk is, neem je plaats in het midden van de driehoek.
  • Indien de aansluiting met 2 identiteiten sterk is, neem je plaats op de lijn tussen deze 2 identiteiten.
  • Indien de aansluiting met 1 identiteit sterk is, neem je plaats op het hoekpunt van deze identiteit.
  • Indien de aansluiting met geen identiteit sterk is, neem je plaats buiten de driehoek.

De teamleden nemen plaats in de ruimte en kijken naar de positie van collega’s. Teamleden kunnen hun plaats verduidelijken aan elkaar. Ze kunnen dit plenair doen, maar ook in duo’s door een collega te zoeken die dicht bij of net ver af staat.

Interessante reflectievragen bij elke identiteit

sla link op in klembord

Kopieer
De identiteit van de school

sla link op in klembord

Kopieer

  • Hoe herken je inspirerend burgerschap in het onthaalbeleid, aanwerving, schoolreglement, omgang met ouders, …?
  • Een katholieke dialoogschool werkt sowieso aan inspirerend burgerschap. Waarom wel/niet?
  • Zijn er sporen van inspirerend burgerschap in de geschiedenis van je school?
  • Wat zeggen we, maar doen we (nog) niet?
  • Wat doen we, maar zeggen we (nog) niet?
  • Welke waarden in onze schoolvisie verwijzen naar inspirerend burgerschap? Waarom deze waarden? Hoe concretiseren we deze waarden?
  • Waar in de school zie je inspirerend burgerschap?

Je identiteit als leraar

sla link op in klembord

Kopieer

  • Wat betekent inspirerend burgerschap voor didactiek, evaluatie, …?
  • Inspirerend burgerschap is kwaliteitsvol onderwijzen en omgekeerd. Waarom wel/niet?
  • Waaraan herken je een leraar die werkt aan inspirerend burgerschap?
  • Welke rol(len) neem jij (wanneer) op? (coach, voorbeeld, expert, organisator, …)
  • Waar in je klas zie je inspirerend burgerschap?
  • Wanneer ben jij als leraar een inspirerend burger? Voor jezelf? Voor de leerlingen? Voor collega’s? Voor ouders?
  • Zijn er grenzen aan inspirerend burgerschap voor jou als leraar?
  • Welke waarden heb jij als leraar die verwijzen naar inspirerend burgerschap? Waarom deze waarden? Hoe concretiseer je deze waarden?
  • Welke kansen zie je in je lespraktijk?
  • Wat is moeilijk in praktijk te brengen?

Je identiteit als persoon

sla link op in klembord

Kopieer

  • Wat betekent inspirerend burgerschap (niet) voor jou?
  • Waar wil jij naartoe? Waar sta je nu?
  • Welke weg heb je al afgelegd?
  • Hoe verbind jij je tot inspirerend burgerschap?
  • Wat van inspirerend burgerschap belangt jou persoonlijk aan?
  • Wat is jouw passie? Wat doe je graag? Wat doe je goed? Hoe kan je dit inzetten voor …?
  • Zie je voorbeelden van inspirerend burgerschap in je eigen leven?
  • Wat houdt je tegen?

Over de auteur(s)/relevante achtergrondinformatie

sla link op in klembord

Kopieer

Deze tool werd ontwikkeld en gebruikt tijdens het begeleiden van scholen rond Educatie voor Duurzame Ontwikkeling en inspirerend burgerschap. Het is een praktisch instrument en afgeleide van de meer theoretische invulling van de identiteitsdriehoek.

Links

sla link op in klembord

Kopieer

Meer info over EDO vind je hier.

×
Kijkt als...
Niveau
Regio