Ik schrijf dit stukje op het moment dat onze samenleving de impact van de corona-pandemie volop aan het verwerken is. U weet wat dat inhield, want u hebt het meegemaakt: mensen werken massaal van thuis uit of gaan met een klein hart naar hun werkplek, onderwijs schakelt massaal en letterlijk van dag op dag om naar online les geven, dokters en verplegers draaien overuren om zieken te verzorgen, elke dag kloppen de televisiejournaals nieuwe kijkcijferrecords, ...

Het gebeurde in de eerste week van de corona-crisis. De strikte maatregelen waren nog maar net ingevoerd. Ik ging naar de plaatselijke supermarkt. Tot mijn stomme verbazing ontdekte ik dat hamsteren echt bestaat. Ruzie om parkeerplaatsen, lege rekken in de winkel, overvolle karren die ongeduldig naar de kassa werden geduwd: plots werd me duidelijk dat we als samenleving wel eens volledig door elkaar geschud kunnen worden. En plots werd een heel banale vraag - Waar staan de blikjes tomatenpuree? - een vraag die een winkelbediende in haar beroepstrots krenkte. “Normaal staan ze hier, meneer. Maar ze zijn allemaal weg. En ik vulde ze al drie keer aan, maar telkens stapelen mensen ze per dozijn in hun kar. Het is niet meer te doen...” De bediende verontschuldigde zich, draaide zich om en probeerde een ander rek weer wat op orde te krijgen.

Ik moest elke keer aan haar denken wanneer tijdens de crisis opgeroepen werd om mensen in de bloemetjes te zetten die plichtsbewust - soms duidelijk meer dan dat - hun taken bleven uitoefenen en om daardoor onze samenleving overeind te houden. Soms waren dat mensen waarvan iedereen de naam en het gezicht kende, maar het vaakst ging het om mensen die anoniem zijn. Ja, zeker ook leraren, die overuren draaiden om hun leerlingen op de best mogelijke manier te kunnen blijven begeleiden. En natuurlijk ook dokters, verplegers en andere zorgverleners, die tot het uiterste gingen om onze zieken te genezen. Maar het werd ook duidelijk hoe belangrijk het voor ieder van ons was dat winkelbedienden, vrachtwagenchauffeurs, vuilnisophalers, ... hun werk deden, ook al waren ze zelf vaak bang of ongerust over hun gezin, hun ouders, hun vrienden.

Dat besef katapulteerde me meteen terug naar de tijd toen ik nog zelf voor de klas stond. Ik gebruikte toen vaak de kinderbijbel “Woord voor woord”. Één van de bijbelverhalen die auteur Karel Eykman daarin navertelt gaat over een discussie tussen Jezus en enkele schriftgeleerden. Jezus vraagt op een bepaald moment aan de schriftgeleerden wat het betekent dat in de Schrift te lezen staat dat ‘de steen die de bouwers afkeurden nu de hoeksteen geworden is’ (Lucas 20, 17-18). Eykman vult de betekenis van het verhaal eigenlijk voor een stuk in. Hij vult immers aan met wat Jezus volgens hem nog zou kunnen hebben gezegd aan de leerlingen: “Op zo’n manier zou ik er voor de mensen willen zijn. Als een steen die nodig is; niet als een steen die het mooiste of het hoogste is.”

“Ja, natuurlijk,” denkt u nu misschien, “ik zie al waar dit heen gaat: we zijn allemaal hoekstenen. Prima, mooi.” Het klopt dat wij allemaal hoekstenen kunnen zijn. Het gaat echter niet alleen over onszelf. Die afgekeurde stenen die hoeksteen werden, die zaten en zitten ook op onze schoolbanken. Als we in pre-corona-tijden over een ‘hoeksteen van de samenleving’ spraken, dan hadden we het meestal over grote figuren die in het midden van de publieke belangstelling staan: politieke leiders, bedrijfsleiders, academici, ... Of we ons post-corona blijven herinneren hoeveel anonieme hoekstenen er zijn, is maar de vraag. Misschien is het vooral belangrijk dat we ons blijvend herinneren dat het onze roeping is om elk van onze leerlingen het besef mee te geven: “Zo kan jij er voor de mensen zijn. Als een steen die nodig is, niet als een steen die het mooiste of het hoogste is.”