Basisinformatie

Het gemeenschappelijk funderend leerplan (GFL) biedt scholen vanuit zeven krachtlijnen doelen en wenken om, jaar na jaar, in elke graad, te werken aan de persoonsvorming van elke leerling.

Dit GFL is een leerplan van het volledige schoolteam. Het wordt dus gerealiseerd door alle leraren over de verschillende vakken heen. Dit betekent dat elke leraar mee verantwoordelijk is voor de realisatie van het geheel. Sommige leraren zijn daarnaast verantwoordelijk voor het aanleren en evalueren van bepaalde leerplandoelen.

Net door die eigenheid van dit leerplan vraagt het een specifieke benadering en aparte aandacht. Met wat suggesties hieronder en directe linken naar concrete tools bij inspirerend materiaal hopen we je daarbij een stuk op weg te helpen.

Strategische aanpak

sla link op in klembord

Kopieer

Het succesvol implementeren van het GFL vraagt van het schoolbeleid een strategische aanpak waarin volgende stapstenen kunnen voorkomen: 

  • Werken aan urgentie om het schoolteam te overtuigen van de meerwaarde en de noodzaak van het GFL; 
  • Een kernteam samenbrengen dat collega’s kan inspireren en nieuwe initiatieven rond GFL-doelen alle kansen geeft; 
  • Visie en strategie ontwikkelen door zowel een professionele dialoog over GFL-doelen op te starten als door planmatig initiatieven uit te rollen. Ontdek welk type actieplanning het meest geschikt is voor je school;  
  • Communiceren over geplande acties via bv. interne nieuwsbrieven, in de lerarenkamer, op personeelsvergaderingen of tijdens pedagogische studiedagen; 
  • Draagvlak creëren door het GFL inhoudelijk te duiden, de planlast minimaal te houden, successen kleurrijk te vieren en te behouden wat goed loopt; 
  • Korte termijn acties realiseren om als schoolteam ook uit kleinere behapbare initiatieven te leren en grotere kansen te zien; 
  • Structureel wat goed loopt verankeren in de schoolwerking. Een mogelijke tool hiervoor vind je hier

Met deze nulmeting kun je in kaart brengen welke randvoorwaarden voor een succesvol implementatieproces van het GFL reeds aanwezig zijn op je school en welke stappen je (eerst) kan zetten om het GFL duurzaam te implementeren.

Kennismaken met het GFL via professionele dialoog

sla link op in klembord

Kopieer

Het is goed om het schoolteam regelmatig kennis te laten maken met de zeven krachtlijnen (Waarvoor staan ze? Welke doelen bundelen ze? Hoe verhouden die zich tot elkaar? ...). Dit zijn de zeven krachtlijnen: 

  • zinrijk en geïnspireerd 
  • geëngageerd en verantwoordelijk
  • gezond en veilig 
  • betekenisvol leren en kiezen 
  • mediawijs en digitaal vaardig 
  • uniek en verbonden 
  • cultureel en artistiek

Vooral om de gemeenschappelijkheid op schoolniveau te realiseren is het belangrijk dat het schoolteam zich samen verdiept in het GFL op personeelsvergaderingen, tijdens vakoverleg, in projectgroepen of op pedagogische studiedagen …  Je kunt de documenten 'GFL in een oogopslag' en 'verbindingsoefening' bijvoorbeeld gebruiken voor een snelle verkenning van de krachtlijnen en de leerplandoelen. Om tot goede werkafspraken te komen met het team is het daarnaast van belang om ook de wenken bij de doelen goed te verkennen. Die wenken bieden suggesties van leerlijnen en didactische aanpak.

Je kunt verder ook onder andere volgende vragen gebruiken om in gesprek te gaan met het team: 

  • Wat is de link/de gelijkenis tussen ons schooleigen pedagogisch project en het GFL? 
  • Welke schoolbrede projecten kunnen helpen om de doelen uit het GFL te implementeren?  
  • Welke initiatieven (lessen, lessenreeksen, projecten, themadagen …) realiseren welke leerplandoelen uit het GFL? Een beginsituatie kun je maken aan de hand van dit document
  • Waar kunnen we elkaar over de vakken heen vinden om in overleg doelen uit het GFL te realiseren? Op welke krachtlijnen uit het GFL mag de school nog meer dan nu de focus leggen? En waarom vinden we dat zo belangrijk? 
  • Welke verbanden zijn er tussen de doelen over de krachtlijnen heen? 

De vinger aan de pols houden

sla link op in klembord

Kopieer

Als schoolteam je weg vinden in een nieuw graad- en vakoverschrijdend leerplan vraagt tijd. Al is natuurlijk niet alles nieuw. In alle scholen lopen ook nu initiatieven in lessen, lessenreeksen, vakoverschrijdende projecten, themadagen enzovoort die heel gericht inzetten op het bereiken van doelen uit het GFL. 
Net daarom is het belangrijk de vinger goed aan de pols te houden en af en toe tijd te maken voor een kwaliteitstoets. Samen met het schoolteam, of met een beperktere groep de kwaliteitsvragen leggen op een bepaalde initiatieven, hoeft niet lang te duren en kan relevante info opleveren. Neem bijvoorbeeld even het traject rond onderwijsloopbaanbegeleiding (betekenisvol kiezen) voor ogen en vraag je af:  

  • Doen we de goede dingen? 
  • Doen we de goede dingen op de goede manier? 
  • Hoe weten we dat (zo zeker)? 
  • Vinden anderen dat ook? 
  • En dus: wat kunnen we behouden, waar kunnen we aanpassen? 

×
Kijkt als...
Niveau
Regio