Kwaliteit komt tot stand in dialoog vanuit een grote zorg voor ‘het goede leven van elke mens’
Op je school of instelling ben je wellicht vooral bezig met je leerlingen. Kwaliteitsontwikkeling gaat over de vraag hoe je ervoor zorgt dat de kwaliteit van je werk (zowel individueel als van je team) steeds verbeterd wordt. Hierbij willen we behouden en verspreiden wat goed loopt (borgen) en verbeteren waar er nog groeikansen zijn (verbeteren). In essentie gaat het om het systematisch voeren van een dialoog rond kwaliteit, zoals:
Een onderwijsinstelling die de kwaliteit wil ontwikkelen groeit daarin geleidelijk. Vaak is de eerste stap kwaliteitscontrole, waarbij je de focus gaat leggen op het meten van de resultaten (de output). De volgende fase is die van de kwaliteitszorg, waarbij de focus gaat liggen op het ontwikkelen van procedures en systemen om deze resultaten te borgen en verbeteren. De focus ligt hier op het beheersen. Een school die werkt aan kwaliteitsontwikkeling zal op een systematische, cyclische en doelgerichte manier het kwaliteitsdenken trachten in te bedden in de dagdagelijkse praktijk. Hierbij worden verbetercycli als de 'PDCA'-cirkel of de kwaliteitsvragen gehanteerd. We spreken over een kwaliteitscultuur wanneer elke professional in je team van dat idee doordrongen is, en waarbij het een gewoonte is om voortdurend – door zelfreflectie én door een open dialoog met collega’s – op zoek te gaan naar manieren om het goede te borgen en om de kansen te benutten om nog beter onderwijs voor alle leerlingen aan te bieden.
De PDCA-cirkel, kwaliteitscirkel of Demingcirkel is ontwikkeld door de Amerikaanse statisticus William Deming. Hij beschrijft vier activiteiten die op alle processen in organisaties van toepassing zijn. Het PDCA-model is een eenvoudig model dat je op alle niveaus en op alle onderdelen van je werking kunt toepassen. De leraar of docent die z’n les voorbereidt, kan dat doen vanuit PDCA, maar ook brede thema’s als begeleiding of rapportering kunnen via PDCA worden aangepakt.
In de praktijk botsen we vaak op een breuk tussen PD en CA. We bepalen doelen en bedenken acties. De Check blijft hangen; de Act wordt vergeten. Het is blijkbaar moeilijk om verwezenlijkingen te evalueren en bij te sturen maar vooral om ze vast te houden en te borgen. Werken met PDCA is samen de cirkel een helling opduwen. Als je de spie van het borgen er niet onder stopt, bolt hij terug en gaan al je inspanningen verloren. Borgen betekent voor scholen ook dat we regelmatig opfrissen wat we samen hebben bereikt en dat er bijvoorbeeld nieuwe leraren of docenten onmiddellijk het afgelegde parcours binnengetrokken worden. De cirkel moet blijven draaien maar het is de spie van het borgen die de kwaliteit van je werking vooruithelpt. Een concrete reflectiewijzer kan je hierbij op weg helpen om de PDCA toe te passen op je eigen praktijk.
In dit proces willen we bewust sterktes verbreden, werkpunten aanpakken, kansen benutten en bedreigingen counteren. Daarbij maakt een school of instelling niet enkel gebruik van haar ervaring en intuïtie, maar probeert ze ook data te gebruiken.
Er zijn verschillende benaderingen om in te grijpen in de cultuur en de processen op je school of instelling. Het kwaliteitsdecreet van 2009 geeft je als school of instelling ruimte om te bepalen op welke manier je kwaliteitsontwikkeling wil realiseren. Heel wat hangt af specifieke factoren:
Je pedagogische begeleider kan je helpen om binnen je specifieke context en cultuur te werken aan kwaliteitsontwikkeling. Bij de kwaliteitsinstrumenten vind je meer instrumenten en werkvormen terug om mee aan de slag te gaan.
In dit proces willen we bewust sterktes verbreden, werkpunten aanpakken, kansen benutten en bedreigingen counteren. Daarbij maakt een school of instelling niet enkel gebruik van haar ervaring en intuïtie, maar probeert ze ook data te gebruiken.
