Het planetaire gezondheidsdieet

ma 24 februari 2025

De EAT-Lancet Commissie, een internationale groep van wetenschappers en gezondheidsexperts, levert de allereerste wetenschappelijke doelstellingen op voor een gezond dieet en duurzame voedselproductie binnen de grenzen van onze planeet.

Deze voedselstrategie wordt samengevat in één hoofddoel: het bereiken van een planetair gezondheidsdieet voor 10 biljoen mensen tegen 2050.

Het planetaire gezondheidsdieet is een wereldwijd referentiedieet voor volwassenen dat symbolisch wordt voorgesteld door een half bord fruit, groenten en noten.

De andere helft bestaat voornamelijk uit volle granen, plantaardige eiwitten (bonen, linzen, peulvruchten), onverzadigde plantaardige oliën, bescheiden hoeveelheden vlees en zuivel, en wat toegevoegde suikers en zetmeelrijke groenten.

Het dieet is vrij flexibel en kan worden aangepast aan dieetwensen, persoonlijke voorkeuren en culturele tradities. Vegetarische en veganistische diëten zijn twee gezonde opties binnen het gezonde dieet van de planeet, maar het zijn persoonlijke keuzes.

Om dit te bereiken wordt ingezet op wetenschappelijke doelen op vlak van gezondheidsdiëten én op duurzame voedselproductie.

Gezonde diëten hebben een optimale calorie-inname en bestaan grotendeels uit een verscheidenheid aan plantaardig voedsel, weinig hoeveelheden voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong, bevatten onverzadigde in plaats van verzadigde vetten, en beperkte hoeveelheden geraffineerde granen, sterk bewerkte voedingsmiddelen en toegevoegde suikers.

De aanbevolen hoeveelheden worden in onderstaande tabel weergegeven.

Transformatie naar gezonde voeding tegen 2050 vereist verschuivingen in het voedingspatroon.

Dit omvat een meer dan verdubbeling van de van gezonde voedingsmiddelen zoals fruit, groenten, peulvruchten en noten, en een meer dan 50% vermindering van de wereldwijde consumptie van minder gezonde voedingsmiddelen zoals toegevoegde suikers en rood vlees.

Wereldwijd spreekt men van een ‘dieet kloof’ omwille van de grote culturele verschillen.

Hieronder zie je een vergelijking tussen Noord-Amerika en Zuid-Azië.

Bij wijze van inspiratie werden een aantal recepten uitgeschreven.

Ten slotte formuleert de commissie vijf strategieën om dit doel te bereiken:

  1.  Stimuleer mensen om gezonder te eten door de beschikbaarheid en toegankelijkheid van gezond voedsel te verbeteren. 
  2.  Heroriënteer de landbouw van het produceren van grote hoeveelheden gewassen naar het produceren van gevarieerde voedingsrijke gewassen. 
  3.  Duurzame intensivering van de landbouw, rekening houdend met de lokale omstandigheden, om te helpen de juiste landbouwpraktijken toe te passen en duurzame gewassen van hoge kwaliteit te produceren. 
  4.  Behoud van natuurlijke ecosystemen en waarborging van de voedselvoorziening. 
  5.  Voedselverspilling halveren. Het grootste deel van de voedselverspilling vindt plaats in landen met lage en middeninkomens tijdens de voedselproductie als gevolg van slechte oogstplanning, gebrek aan toegang tot markten waardoor producten niet verkocht kunnen worden, en gebrek aan infrastructuur om voedsel op te slaan en te verwerken. Er moet beter worden geïnvesteerd in technologie en onderwijs voor boeren. Maar voedselverspilling is ook een probleem in landen met hoge inkomens, waar het voornamelijk wordt veroorzaakt door consumenten. Dit kan worden opgelost door campagnes om winkelgewoonten te verbeteren, te helpen begrijpen wat 'ten minste houdbaar tot' en 'te gebruiken tot' data zijn, en de opslag en bereiding van voedsel, porties en het gebruik van restjes te verbeteren. 

Je kan een samenvatting van het rapport in het Engels nalezen.

Ook Rikolto wil zijn steentje bijdragen en zet scholen aan om leerlingen bewust te maken van gezonde, duurzame voeding. Ze ontwikkelden een Goed Eten-Quiz voor de lagere school en het secundair onderwijs.

×
Kijkt als...
Niveau
Regio