De leerlingen reflecteren aan de hand van een reeks afbeeldingen over hun eigen proces en/of product. Ze doen dit met het doel in het achterhoofd.
- IKid2Een positief, realistisch zelfbeeld opbouwen
- IVzv2Op een efficiënte manier informatie en leerervaringen opnemen, verwerken, weergeven (delen) en deze onthouden en inzetten bij nieuwe ervaringen en in complexere situaties
- IVzv3Doelgericht en efficiënt handelen door taken te plannen, uit te voeren, erop te reflecteren en waar nodig bij te sturen in functie van zelfredzaam en zelfstandig functioneren
- IVoc4Alleen en met anderen kritisch reflecteren op ervaringen en bevindingen en daaruit leren
De reflectiewaaier kun je toepassen op eender welk onderwijsarrangement dat geschikt is om leerlingen zelf het proces en/of product te laten evalueren.
De kern van de reflectiewaaier is dat het leerlingen taal aanbiedt om zich uit te drukken. Door de verrassende items in de waaier denken ze creatiever na over het proces en/of product. Ze antwoorden veel rijker in vergelijking met de vraag ‘Hoe ging het?’.
De leerlingen reflecteren op het product:
… of op het proces:
De leerlingen hebben elk een ring met verschillende smileys aan vastgemaakt. Er kan ook één waaier zijn voor de gehele klas, waarbij de smileys uit de ring worden gehaald en verspreid, zodat de leerlingen alle smileys te zien krijgen.
Elk leerling kiest (beurt om beurt) een smiley die het best past bij hun gevoel over het proces of product. De leerlingen vertellen elkaar waarom ze deze keuze maakten en beargumenteren hun keuze. Leerlingen met dezelfde keuze kunnen elkaar aanvullen of net verwoorden welke andere redenen zij hebben om deze smiley te kiezen.
Bijvoorbeeld:
Je kiest de meest geschikte organisatievorm: in plaats van in groep, kunnen leerlingen ook per twee of individueel aan de slag met een waaier. Eventueel noteren ze bijvoorbeeld in hun schrijfschrift wat ze kozen en waarom.
In plaats van leerlingen een item te laten kiezen, kunnen de afbeeldingen ook in een zakje worden gestopt. De leerlingen trekken (blindelings) een afbeelding en verwoorden waarom dit net wel of niet aansluit bij hun proces of product.
In plaats van de waaiers te gebruiken als een reflectie op de les, kun je ze ook aan de start van een les gebruiken om terug te blikken op de vorige les. Zo kunnen een aantal zaken terug opgeroepen worden.
Elke reeks van items is bruikbaar om een waaier van te maken. Je kiest een ‘thema’ dat aansluit bij de leefwereld van de leerlingen en voldoende mogelijkheden schept om ‘rijk’ te spreken over het proces en/of product.
