Hoe kan iemand als regelmatige leerling toegelaten worden tot een bepaald leerjaar?
Wat de nog te moderniseren leerjaren betreft, zijnde het 2de leerjaar van de tweede graad en het 1ste, 2de en 3de leerjaar van de derde graad so, nemen we zowel de huidige toelatingsvoorwaarden (blauwe kaders) als de toekomstige toelatingsvoorwaarden (groene kaders) op.
Je vindt de toelatings- en overgangsvoorwaarden en de voorwaarden tot bekrachtiging van de studies terug in de ministeriële omzendbrief SO 64 van 25 juni 1999 “Structuur en organisatie van het voltijds secundair onderwijs”, punten 9 en 10.
We hopen dat deze schema’s een nuttig hulpmiddel kunnen zijn voor de correcte inschrijving, studie(keuze)begeleiding en oriëntering van leerlingen.
Elk schema, dat telkens een afzonderlijk leerjaar behandelt, is gestructureerd volgens hetzelfde stramien:
We hernemen hieronder vooraf een aantal algemene beginselen.
We geven met een pijlenvoorstelling weer aan welke voorwaarden een leerling moet voldoen om als regelmatige leerling te kunnen worden toegelaten tot een bepaald leerjaar.
Een leerling kan toegelaten worden als regelmatige leerling tot een bepaald leerjaar op basis van vooropleiding of leeftijd of op basis van een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad. Een leerling mag zich steeds op de meest gunstige toelatingsvoorwaarde beroepen.
Daarnaast gelden er voor een bepaald aantal studierichtingen bijkomende specifieke toelatingsvoorwaarden.
Bij de toelating van een leerling tot een bepaald leerjaar op basis van vooropleiding wordt steeds rekening gehouden met het oriënteringsattest (en de eventuele clausulering) behaald in het onmiddellijk lager leerjaar.
Als een leerling een leerjaar wil overzitten (al dan niet in hetzelfde structuuronderdeel), wordt er bijkomend rekening gehouden met de regels rond overzitten. Daarover lees je meer op de PRO.-pagina Overzitten.
Indien een leerling voor eenzelfde leerjaar over meer dan één oriënteringsattest beschikt, dan mag hij zich op het meest gunstige studiebewijs beroepen voor de toegang tot een hoger leerjaar.
In sommige gevallen is de toelating van een leerling tot een bepaald structuuronderdeel onderworpen aan een beslissing van de toelatingsklassenraad. De klassenraad beslist binnen een termijn bepaald door de regelgever. De termijn verschilt licht naar gelang het gaat om een reeds gemoderniseerd leerjaar of niet.
In de gemoderniseerde leerjaren beslist de toelatingsklassenraad in de regel binnen de vijftien kalenderdagen na aanvang van de regelmatige lesbijwoning.
In de niet-gemoderniseerde leerjaren beslist de toelatingsklassenraad in beginsel uiterlijk op 10 september van het schooljaar in kwestie. Als de regelmatige lesbijwoning, behoudens gewettigde afwezigheid, evenwel na 10 september aanvangt, dan moet de beslissing van de toelatingsklassenraad binnen de vijf lesdagen worden genomen.
Voor leerlingen die vanuit een ander onderwijssysteem instromen, geldt een afzonderlijke regeling. De voltallige toelatingsklassenraad beslist in dat geval binnen een termijn van 35 kalenderdagen (voor de gemoderniseerde leerjaren) of 25 lesdagen (voor de niet-gemoderniseerde leerjaren) nadat de leerling de lessen begint te volgen.
Meer informatie over de werking van de toelatingsklassenraad vind je terug op de PRO.-pagina Klassenraad so.
Voor het gewoon secundair onderwijs geldt er een maximumleeftijd. Leerlingen in principe kunnen uiterlijk tot het einde van het schooljaar waarin ze de leeftijd van 25 jaar bereiken in het secundair onderwijs ingeschreven worden of blijven. Deze maximumleeftijd geldt niet:
Om te kunnen starten in een duaal structuuronderdeel of een aanloopstructuuronderdeel dient de leerling voldaan te hebben aan de voltijdse leerplicht. Dit is het geval wanneer de leerling:
De klassenraad kan een leerling die pas in de loop van het schooljaar deeltijds leerplichtig wordt evenwel reeds toelaten tot een aanloopstructuuronderdeel vanaf het begin van de schooljaar en na advies van het CLB. Een leerling die instapt in een aanloopstructuuronderdeel beschikt niet over een arbeidsdeelname.
Een instap in een duaal structuuronderdeel kan van rechtswege tot en met de eerste lesdag van november. Na de eerste lesdag van november kan een instap in een duale opleiding enkel mits een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad. Een instap in een aanloopstructuuronderdeel kan het hele schooljaar door.
Voor duale opleidingen en aanloopstructuuronderdelen gelden daarnaast in beginsel dezelfde toelatingsvoorwaarden als voor de niet-duale opleidingen.
In afwijking hiervan maakt de regelgever specifiek voor bepaalde duale opleidingen een flexibele instroom in de derde graad arbeidsmarktfinaliteit mogelijk. Een leerling die het 2de leerjaar van de tweede graad arbeidsmarktfinaliteit niet met vrucht beëindigd heeft maar wel één of meerdere bewijzen van beroeps- of deelkwalificaties heeft behaald, kan op basis hiervan toegelaten worden tot bepaalde duale opleidingen in het 1ste leerjaar van de derde graad arbeidsmarktfinaliteit. Dit is enkel van toepassing voor opleidingen waarbij dit uitdrukkelijk bepaald wordt. Meer informatie hierover vind je in de omzendbrief SO/2019/01 (punt 5) en in het standaardtraject van de duale opleiding in kwestie (punt 9).
We verwijzen je naar het standaardtraject van de opleiding voor een overzicht van de toelatingsvoorwaarden per opleiding.
De toelating van zijinstromers (dit zijn leerlingen die het secundair onderwijs verlaten hebben en wensen in te stromen in een duaal structuuronderdeel of een aanloopstructuuronderdeel) is onderworpen aan een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad.
Vanaf het schooljaar 2022-2023 maakt het schoolbestuur de keuze of er voor de duale opleidingen op het niveau van de tweede graad gewerkt wordt met leerjaar- of graadevaluatie. Vanaf het schooljaar 2023-2024 gaat de modernisering van start in het 1ste leerjaar van de derde graad en zal het schoolbestuur ook voor de derde graad de keuze moeten maken tussen leerjaar- of graadevaluatie. Indien het schoolbestuur ervoor opteert om graadevaluatie te hanteren, dan ontvangt de leerling op het einde van het eerste jaar van de opleiding een attest van lesbijwoning als regelmatige leerling en stroomt hij aldus van rechtswege door naar het tweede leerjaar van de opleiding.
Scholen hebben de mogelijkheid om gebruik te maken van flexibele leertrajecten. De toepassing van een flexibel traject kan een afwijking op de vigerende regelgeving op het vlak van toelatingsvoorwaarden en studiebekrachtiging inhouden. Alle informatie daarover vind je in de mededeling “Flexibele leertrajecten in het voltijds gewoon secundair onderwijs”.
Vanaf 1 september 2022 is het voor cognitief sterk functionerende leerlingen mogelijk om te versnellen. De toelatingsklassenraad beschikt over de mogelijkheid om leerlingen die cognitief sterk functioneren maar niet over het studiebewijs van het onderliggende leerjaar beschikken, als regelmatige leerling toe te laten tot een leerjaar naar keuze. De klassenraad is zelf bevoegd om te bepalen of een leerling cognitief sterk functionerend is.
De regelgeving biedt scholen de mogelijkheid om de toelating tot bepaalde studierichtingen te koppelen aan het slagen voor een geschiktheidsproef. Dit kan in de volgende structuuronderdelen:
De proef peilt naar de artistieke aanleg van de leerling en wordt beoordeeld door de toelatingsklassenraad. In de toelatingsklassenraad zetelen in dat geval externe deskundigen als raadgevend lid. De school bepaalt autonoom het aantal externe deskundigen. Zij mogen in geen geval voordrachtgever bij de school zijn.
Elke kandidaat-leerling moet de geschiktheidsproef afleggen. De regelgeving voorziet in het recht op één herkansing. De geschiktheidsproef is éénmalig en geldt voor de duur van de opleiding. Ze moet als extra toelatingsvoorwaarde worden opgenomen in het schoolreglement.
Voor de instroom van leerlingen die onderwijs volgden in een buitenlandse school of een school erkend door de Franstalige of Duitstalige gemeenschap of in een onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers, is een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad vereist. Meer over die instap lees je op de PRO.-pagina Instap vanuit een niet-Vlaamse school.
Voor het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers gelden andere leeftijdsgrenzen en toelatingsvoorwaarden.
Leerlingen uit het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers stromen in op basis van een beslissing van de toelatingsklassenraad. Die moet daarbij steeds rekening houden met het advies van de klassenraad van het onthaaljaar. Meer over die instap lees je in de mededeling “De ex-OKAN-leerling in de vervolgschool”.
In de schema’s beschrijven we de toelatingsvoorwaarden tot het gemeenschappelijk curriculum. Wat de toegang tot een individueel aangepast curriculum (IAC) betreft, gelden de volgende toelatingsvoorwaarden:
Meer informatie daarover vind je op de PRO.-pagina Individueel aangepast curriculum (IAC).
Voor de overstap vanuit het buitengewoon onderwijs naar het gewoon onderwijs gelden de volgende toelatingsvoorwaarden:
Informatie over de inschrijving van een leerling met een verslag, vind je terug op de PRO.-pagina Inschrijven onder ontbindende voorwaarde.
Een leerling kan overstappen vanuit het deeltijds beroepssecundair onderwijs naar het voltijds gewoon secundair onderwijs:
De toelatingsklassenraad kan een clausulering opheffen als een leerling een leerjaar dat hij met vrucht beëindigde, wil overzitten in een ander structuuronderdeel waarvoor de leerling in het lagere leerjaar werd geclausuleerd.
