Hoe kan iemand als regelmatige leerling toegelaten worden tot een bepaald leerjaar?
Je vindt de toelatings- en overgangsvoorwaarden en de voorwaarden tot bekrachtiging van de studies terug in de ministeriële omzendbrief SO 64 van 25 juni 1999 “Structuur en organisatie van het voltijds secundair onderwijs”, punten 9 en 10.
Op de PRO.-pagina schematische voorstelling vind je per afzonderlijk leerjaar een schematische voorstelling van de toelatings- en overgangsvoorwaarden. Elk schema is gestructureerd volgens hetzelfde stramien:
Elk schema, dat telkens een afzonderlijk leerjaar behandelt, is gestructureerd volgens hetzelfde stramien:
We hopen dat deze schema’s een nuttig hulpmiddel kunnen zijn voor de correcte inschrijving, studie(keuze)begeleiding en oriëntering van leerlingen.
We hernemen hieronder vooraf een aantal algemene beginselen.
Een leerling kan toegelaten worden als regelmatige leerling tot een bepaald leerjaar op basis van vooropleiding of leeftijd of op basis van een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad. Een leerling mag zich steeds op de meest gunstige toelatingsvoorwaarde beroepen.
Daarnaast gelden er voor een bepaald aantal studierichtingen bijkomende specifieke toelatingsvoorwaarden.
Bij de toelating van een leerling tot een bepaald leerjaar op basis van vooropleiding wordt steeds rekening gehouden met het oriënteringsattest (en de eventuele clausulering) behaald in het onmiddellijk lager leerjaar.
Als een leerling een leerjaar wil overzitten (al dan niet in hetzelfde structuuronderdeel), wordt er bijkomend rekening gehouden met de regels rond overzitten. (Zie PRO.-pagina Overzitten).
Indien een leerling voor eenzelfde leerjaar over meer dan één oriënteringsattest beschikt, dan mag hij zich op het meest gunstige studiebewijs beroepen voor de toegang tot een hoger leerjaar.
In sommige gevallen is de toelating van een leerling tot een bepaald structuuronderdeel onderworpen aan een beslissing van de toelatingsklassenraad. De klassenraad beslist binnen een termijn bepaald door de regelgever.
De toelatingsklassenraad beslist in de regel binnen de 15 kalenderdagen na aanvang van de regelmatige lesbijwoning.
Voor leerlingen die vanuit een ander onderwijssysteem instromen, geldt een afzonderlijke regeling. De voltallige toelatingsklassenraad beslist in dat geval binnen 25 lesdagen nadat de leerling de lessen begint te volgen.
Meer informatie over de werking van de toelatingsklassenraad vind je terug op de PRO.-pagina Klassenraad so.
Voor het gewoon secundair onderwijs geldt er een maximumleeftijd. Leerlingen kunnen in principe uiterlijk tot het einde van het schooljaar waarin ze de leeftijd van 25 jaar bereiken in het secundair onderwijs ingeschreven worden of blijven. Deze maximumleeftijd geldt niet:
Om te kunnen starten in een duaal structuuronderdeel of een aanloopstructuuronderdeel moet een leerling voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht. Dit is het geval wanneer de leerling:
De klassenraad kan een leerling die pas in de loop van het schooljaar deeltijds leerplichtig wordt evenwel reeds toelaten tot een aanloopstructuuronderdeel vanaf het begin van de schooljaar en na advies van het CLB. Een leerling die instapt in een aanloopstructuuronderdeel beschikt niet over een arbeidsdeelname.
Voor duale opleidingen en aanloopstructuuronderdelen gelden daarnaast in beginsel dezelfde toelatingsvoorwaarden als voor de niet-duale opleidingen.
In afwijking hiervan maakt de regelgever specifiek voor bepaalde duale opleidingen een flexibele instroom in de derde graad A-marktfinaliteit mogelijk. Een leerling die het 2de leerjaar van de tweede graad A-marktfinaliteit niet met vrucht beëindigd heeft maar wel één of meerdere bewijzen van beroeps- of deelkwalificaties heeft behaald, kan op basis hiervan toegelaten worden tot bepaalde duale opleidingen in het 1ste leerjaar van de derde graad A-marktfinaliteit. Dit is enkel van toepassing voor opleidingen waarbij dit uitdrukkelijk bepaald wordt. Meer informatie hierover vind je in de omzendbrief SO/2019/01 (punt 5).
De toelating van zij-instromers (leerlingen die het secundair onderwijs verlaten hebben en wensen in te stromen in een duaal structuuronderdeel of een aanloopstructuuronderdeel) is onderworpen aan een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad.
Scholen hebben de mogelijkheid om gebruik te maken van flexibele leertrajecten. De toepassing van een flexibel traject kan een afwijking op de vigerende regelgeving op het vlak van toelatingsvoorwaarden en studiebekrachtiging inhouden. Alle informatie daarover vind je in de mededeling "Flexibele leertrajecten in het voltijds gewoon secundair onderwijs" (MLER_142).
Voor cognitief sterk functionerende leerlingen is het mogelijk om te versnellen. De toelatingsklassenraad beschikt over de mogelijkheid om leerlingen die cognitief sterk functioneren maar niet over het studiebewijs van het onderliggende leerjaar beschikken, als regelmatige leerling toe te laten tot een leerjaar naar keuze. De klassenraad is zelf bevoegd om te bepalen of een leerling cognitief sterk functionerend is.
De regelgeving biedt scholen de mogelijkheid om de toelating tot bepaalde studierichtingen te koppelen aan het slagen voor een geschiktheidsproef. Dit kan in de volgende structuuronderdelen:
De proef peilt naar de artistieke aanleg van de leerling en wordt beoordeeld door de toelatingsklassenraad. In de toelatingsklassenraad zetelen in dat geval externe deskundigen als raadgevend lid. De school bepaalt autonoom het aantal externe deskundigen. Zij mogen in geen geval gastleraar bij de school zijn.
Elke kandidaat-leerling moet de geschiktheidsproef afleggen. De regelgeving voorziet in het recht op één herkansing. De geschiktheidsproef is éénmalig en geldt voor de duur van het structuuronderdeel. Ze moet als extra toelatingsvoorwaarde worden opgenomen in het schoolreglement.
Voor de instroom van leerlingen die onderwijs volgden in een buitenlandse school of een school erkend door de Franstalige of Duitstalige gemeenschap of in een onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers, is een gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad vereist. Meer over die instap lees je op de PRO.-pagina Instap vanuit een niet-Vlaamse school.
Voor het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers gelden andere leeftijdsgrenzen en toelatingsvoorwaarden.
Leerlingen uit het onthaaljaar voor anderstalige nieuwkomers stromen in op basis van een beslissing van de toelatingsklassenraad. Die moet daarbij steeds rekening houden met het advies van de klassenraad van het onthaaljaar. Meer over die instap lees je in de mededeling “De ex-OKAN-leerling in de vervolgschool”.
In de schema’s beschrijven we de toelatingsvoorwaarden tot het gemeenschappelijk curriculum (GC). Wat de toegang tot een individueel aangepast curriculum (IAC) betreft, gelden de volgende toelatingsvoorwaarden:
Meer informatie daarover vind je op de PRO.-pagina's IAC-traject en Inschrijven onder ontbindende voorwaarde IAC-verslag.
Voor de overstap vanuit het buitengewoon onderwijs naar het gewoon onderwijs gelden de volgende toelatingsvoorwaarden:
Informatie over de inschrijving van een leerling met een verslag, vind je terug op de PRO.-pagina's Inschrijven onder ontbindende voorwaarde IAC-verslag en Inschrijven onder ontbindende voorwaarde OV4-verslag.
De toelatingsklassenraad kan een clausulering opheffen als een leerling een leerjaar dat hij met vrucht beëindigde, wil overzitten in een ander structuuronderdeel waarvoor de leerling in het lagere leerjaar werd geclausuleerd.