Hoe heten wij elkaar welkom? Wuiven, “dag”-zeggen, roepen, “hallo”, …
Hoe supporteren we voor elkaar? (foto voetbalwedstrijd, wielerwedstrijd): roepen, zwaaien met vlaggen, doeken, …
Ik ken een mooi verhaal over wuiven en welkom heten uit het Jezusboek. (Leraar vertelt het verhaal van Palmzondag. Na het verhaal zingt de leraar het lied ‘Hosanna voor Jezus.’)
Waarom wuiven de mensen naar Jezus? Ze zijn blij dat Hij komt, ze horen graag dat Jezus vertelt, ze willen zijn zoals Hij.
Dag Jezus op je ezeltje. De mensen zwaaien en roepen naar jou. Ze heten je welkom. Ze zingen en zijn blij. Ook ik ben blij! Dag Jezus! Hosanna!
Aangezien een overvloed aan woorden en teksten, en de bijhorende geloofstaal, weinig zinvol is leerlingen in het buitengewoon onderwijs, proberen we de Goede Week op een andere manier te vieren.
We kiezen ervoor om zintuiglijk te vieren en het evangelie zintuiglijk te laten beleven. Maar wat houdt dit in?
Het begint bij de keuze voor heel korte, eenvoudige teksten, die ondersteund worden met smog-gebaren. De kernwoorden van het verhaal worden met een passend gebaar ondersteund.
Iedere leerling wordt persoonlijk benaderd, door voorganger en begeleiders. De één-één relatie is immers heel belangrijk om tot de leerlingen toegang te krijgen, om hen te kunnen raken.
Het is van belang om stil te staan bij de kern van het verhaal: wat willen we overbrengen bij onze leerlingen? En waarmee kunnen we dit doen?
De belangrijkste elementen uit het Bijbelverhaal worden op een zintuiglijke manier aangebracht. De leerlingen moeten deze als het ware écht beleven: wat kunnen we de leerlingen laten voelen? Wat kunnen we hen laten zien? Welke geur of klanken roepen iets op met betrekking tot het verhaal?
Zo kunnen we, als we over Palmzondag vertellen, zelf gaan wuiven met takken en juichen, om de blijdschap voor de komst van Jezus te benadrukken. Zo kunnen de leerlingen voelen aan de stoffen mantels, er een pad mee maken of er zelfs over stappen.
Staan we stil rond Witte Donderdag dan is het belangrijk dat we samen rond de tafel zitten, dat de leerlingen écht zien delen, en dat iedereen mag proeven. Op Witte Donderdag is het uiteraard belangrijk dat de leerlingen de dienstbaarheid van Jezus kunnen voelen en zien in de manier waarop de voorganger en de begeleiders zich dienstbaar opstellen tegenover hen: door hen bijvoorbeeld de voetwassing echt te laten beleven. En is het passend dat we het ook eens stil kunnen maken met behulp van bijvoorbeeld klankschalen en ruimte scheppen tot gebed.
Op Goede Vrijdag gaan we het dan weer stil maken en mag er getoond worden dat we verdriet hebben om het overlijden van Jezus. In kleine groepjes proberen we het stil te maken, speelt er rustgevende (piano)muziek, leggen we een zelfgemaakte bloem bij het kruis, nemen we afscheid.
Pasen vieren moet ons dan weer tot blijdschap en een uitbundige feeststemming brengen, want Jezus leeft!
Ook steeds terugkerende rituelen, eigen aan onze geloofstraditie, zijn belangrijk tijdens de vieringen. Het zijn herkenningspunten voor de leerlingen. Als we een kaars aansteken, dan moet iedereen die kaars gezien hebben. Als we het Onze Vader willen bidden, dan zingen we steevast het lied “Onze Vader”, met de bijhorende gebaren. Als we stilte willen oproepen kan een tik op een triangel voldoende zijn om de leerlingen naar de stilte te laten luisteren en zo zelf stil te worden.
We werken suggesties uit voor verwerking van de Goede Week in de klas (uitgezonderd Pasen zelf). Het betreft hier geen vieringen.
We kiezen voor 4 eenvoudige, herkenbare slogans (aansluitend bij de jaarthema-slogan van Leeftocht):
We kiezen als insteek om te werken met onze zintuigen en gevoelens bij elke dag van de Goede Week. In bijlage vind je telkens het sjabloon van een zintuigen-dobbelsteen om die zelf te maken.
De Bijbelverhalen komen uit: ‘En God maakte de mens’ van Sylvia Vanden Heede, uitgeverij Lannoo, ISBN 978 90 8601 030 1. We raden ten zeerste aan deze bijbel te kopen en uit de bijbel zelf de verhalen te lezen.
Dinsdag in de Goede week: YES! Hoera voor Jezus. Dramatisatie Palmzondag
We gebruiken de dobbelsteen om te gooien en volgens de zijde waarop hij valt staan we even stil om het evangelieverhaal van dit deel te verwerken.
We maken gebruik van het meegebrachte of geknutselde materiaal (zie maandag punt (5). Suggestie: eventueel klasoverschrijdend – 2 klassen tonen het verhaal aan elkaar.
Woensdag in de Goede Week: OMG? - waken met Jezus. Praktische voorbereiding van Witte Donderdag
Als mensen een feest houden, wat doen ze allemaal? Welke voorbereidingen? Huis versieren, tafel dekken, eten maken, drank kopen, muziek zoeken, uitnodigingen versturen …
Jezus viert met zijn vrienden. Luitster maar. (Leerkracht vertelt verhaal van Witte Donderdag uit de Bijbel)
Het was avond. Jezus vierde feest met zijn vrienden. Ze waren er alle twaalf. Jezus nam een brood. Hij bad om een zegen. Toen brak Hij het brood in stukken. Die deelde Hij uit aan zijn leerlingen. “Neem en eet,” zei Hij. “Dit is mijn lichaam.” Hij nam ook een beker wijn. Weer bad Hij om een zegen. Toen liet Hij de beker rondgaan. “Drink er allemaal uit,” zei Hij. “Dit is mijn bloed. Het is het bloed van het verbond. Het wordt voor velen vergoten.” De leerlingen aten van het brood. Ze dronken de wijn. Toen gingen ze met Jezus naar buiten. Er was daar een tuin met bomen. Jezus ging daar waken en bidden. (Naar Sylvia Vanden Heede in ‘En God maakte de mens.’)
Morgen vieren wij ook feest! Vandaag bereiden we het voor:
Bijbel: na de maaltijd gaat Jezus in de tuin om te bidden (toon een prent)
De leerlingen aten het brood. Ze dronken de wijn. Toen gingen ze met Jezus naar buiten. Er was daar een tuin met bomen. Jezus ging daar waken en bidden.
Dankgebed: we bidden samen aan tafel voor de maaltijd (leraar bidt voor)
Papa koopt de choco. De boer zorgt voor de melk. De bakker bakt het brood. Daarvan word ik groot. Dank U, God, U bent zo goed dat ik ervoor danken moet.
We gebruiken de dobbelsteen om te gooien en volgens de zijde waarop hij valt staan we even stil om het evangelieverhaal van dit deel te verwerken.
De leerling die de dobbelsteen met de afbeelding van het kind gooit, mag aan elk kind een stukje brood delen
Eventueel kan deze celebratie samen met de lagere school. Vooral de klemtoon leggen op de kruishulde/bloemenhulde. Het vlaggetje of het bloempje dat gebruikt werd op Palmzondag kan hier eventueel weer gebruikt worden. Suggestie om niet al te sterk de klemtoon te leggen op het verraden. Wel even aanhalen dat er mensen zijn die boos zijn op Jezus. Waarom? Sommige mensen zijn bijvoorbeeld bang dat Jezus de koning wil zijn … Maar Jezus wil dat niet, Hij wil vriend zijn.
We beginnen waar we gisteren gestopt zijn: Jezus gaat bidden in de tuin. Zijn vrienden zijn bij Hem.
Toen gingen ze met Jezus naar buiten. Er was daar een tuin met bomen. Jezus ging daar bidden. Zijn leerlingen bleven bij Hem. Maar ze vielen in slaap. Jezus was bang en verdrietig. Er kwamen een troep soldaten en die namen Jezus mee. Ze wilden Hem doodmaken. Jezus werd met de zweep geslagen. De soldaten lachten Hem uit. Ze maken een kroon van doornen. Die duwden ze op zijn hoofd. Veel mensen schreeuwden: “Kruisig Hem! Kruisig Hem!” Buiten de stad was er een heuvel. Daar brachten ze Jezus heen. Ze nagelden Hem aan een kruis? Plotseling werd het donker. Het was midden op de dag. Drie uur lang bleef dat zo. Jezus stierf. (Naar Sylvia Vanden Heede in ‘En God maakte de mens’)
We zien Jezus graag! Dat willen we Hem vandaag tonen. We leggen een bloem / vlaggetje / … neer bij het kruis. Ondertussen blijven we heel stil en luisteren ook naar de rustige muziek
We zien Jezus graag! Daarom willen we ook een beetje worden zoals Jezus! Lief en goed voor alle mensen. Als ook wij zo goed zijn als Jezus, dan is het net of Jezus verder leeft. Dat vieren we zondag op Pasen.
Belangrijk: op het einde van deze viering op Goede Vrijdag toch hoopvol vooruit kijken. Het lijdensverhaal op zich is zwaar beladen voor veel van onze leerlingen. Voor ze op vakantie gaan, toch een boodschap van hoop meegeven! We suggereren: de paaseieren zin pas voor na de Paasvakantie (zie celebratie op Pasen, te houden na de Paasvakantie op school), maar we geven wel hoopvolle woorden mee.
Viering na de Paasvakantie: bedoeling is met de leerlingen een celebratie te houden, bij voorkeur in een kerk. De leerlingen maken kennis me de blijde boodschap van Pasen en krijgen kansen tot beleving om de paassymbolen te verkennen (licht en water).
(uit: ‘Straaltje van de maan’, Riet Vanloo – Ann Willems – Jos Bielen, pag. 52, uitgeverij Averbode)
Voor de paasvakantie hoorden we droevig nieuws: Jezus is dood. Jezus is gestorven en werd begraven. Wat gebeurt er nu?
De vrienden van Jezus hadden verdriet. Ze haalden zijn lichaam van het kruis. Ze legden het in een graf. Dat was een hol in de rotsen. Ze rolden een steen voor het graf. Maar het was al avond. Daarom gingen ze naar huis. De volgende ochtend was het sabbat. Dan mocht niemand werken. Maar de dag daarna mocht dat wel. Een paar vrouwen gingen naar het graf. Het was nog heel vroeg. De vrouwen hadden zalf en olie bij zich. Dat was om het lichaam van Jezus te verzorgen. Zo ging dat in die tijd. Toen ze bij het graf kwamen, schrokken ze. De steen was weg! Het graf was open! Iemand in witte kleren zei: “Wees niet bang! Jullie zoeken Jezus. Maar Hij is er niet. Hij is weer levend geworden.” De vrouwen renden weg. Ze vertelden het grote nieuws. Ze zagen wel dat het graf leeg was. Maar ze snapten er niets van.
Als mensen feest vieren, als mensen blij zijn, dan tonen ze dat. Iedereen mag het goede nieuws zien en horen! Ook wij zijn blij omdat Jezus leeft. We tonden dat:
Paaskaars: op een feest maken we licht
In de kerk kwam een nieuwe paaskaars. Een hele grote kaars die zegt: Jezus leeft! Het is Pasen! Die kaars willen we niet ontsteken. … Het licht zegt: ‘Jezus is er altijd voor ons, ook als het eens heel moeilijk of donker is. Jezus wil ons altijd blij maken. Een hele grote kaars: zo’n groot licht wil Jezus voor ons zijn.
Elke leerling heeft een theelichtje, krijgt vuur van de paaskaars en plaatst het kaarsje vooraan.
Doopwater: nieuw doopwater
In water groeit leven. Vissen leven in het water. In mama’s buik groeit een kindje in het water. Zonder water kunnen dieren, planten, mensen niet leven. Water maakt ook mooi en fris. Daarom nemen vele mensen ook een beetje water als ze binnenkomen in de kerk, ze maken een kruisje met water en zeggen zo: Jezus, je mag ons mooi maken, want Jij houdt van ons en wij houden van jou – van boven naar onder, van hier naar ginder. Ook vandaag willen we zeggen: Jezus, Jij mag ons mooi maken!
Alle kinderen maken een kruisje met nieuw doopwater (voortonen).
We gebruiken de dobbelsteen om te gooien en volgens de zijde waarop hij valt staan we even stil om het evangelieverhaal van dit deel te verwerken.
Als we blij zijn, dan willen we ook God danken. We maken het heel stil en bidden samen tot onze Vader (gebedshouding – leraar zegt de tekst voor, kinderen herhalen).
Goede Vader, dank U wel voor dit paasfeest. We zijn blij dat Jezus leeft. Dank U dat u ons graag ziet. Dank U dat U een lichtje voor ons wil zijn. Amen.
Er is nog iets bijzonders gebeurd in de kerk in de paasvakantie: om te laten zien hoe blij we waren, hebben we de klokken laten luiden! Ook vandaag laten we de klokken blij luiden. (Ofwel luiden de klokken echt – ofwel opname klokkengeluid. We bewegen met de armen mee.)
