De dag voor deze commissievergadering ging het in de plenaire vergadering over het thema van grensoverschrijdend gedrag met de invalshoek van de Leuvense casus (student x werd schuldig bevonden aan verkrachting, maar kreeg opschorting van straf) en in de context van de veiligheid van vrouwen in uitgaansbuurten. Bij de voorliggende vragen in de Onderwijscommissie nu ging het over het thema van grensoverschrijdend gedrag maar dan met de invalshoek van een casus binnen de Gentse Universiteit zelf, die daarmee een issue bleek te worden in de aanstaande rectorverkiezingen (nwvr: zonder dat die hier trouwens vermeld werd, maar dat was zeker wel de actuele achtergrond voor de vragen), en in de context van eerder onderzoek over het thema. De parlementaire precedenten in kwestie waren talrijk, waarvan ik er hier ter illustratie slechts twee noem van vorige legislatuur: 9 februari 2023 en 11 mei 2023. Blijkbaar was de vele aandacht voor het thema tot nog toe nog niet voldoende om gepaster opvolging te geven aan meldingen van grensoverschrijdend gedrag en/of zulk gedrag te voorkomen. Minister Demir?

Zij maakte een historisch overzicht van de diverse stappen die al gezet waren, o.a. een specifiek ontwerpdecreet voor het hoger onderwijs, dat op 9 november 2023 in de Onderwijscommissie aangenomen werd (in de plenaire vergadering aangenomen op 6 december 2023). Ik was wel wat in de war door de mededeling van de minister als zou zij vooraf, met name al in september 2023 (cf. nieuwsbericht van 25 september 2023), het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag opgericht hebben. De eerste principiële goedkeuring van dat voorontwerp van decreet door de Vlaamse regering dateerde pas van 22 december 2023 (nwvr: toen ging het nog expliciet om een samenwerking tussen het Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI) en het meldpunt Agentschap Justitie en Handhaving (AJH)) en had nadien nog heel wat voeten in de aarde (nwvr: alleen vragensteller Kim Buyst verwees kort naar de kostbare verloren tijd; de huidige Vlaamse regering besliste om het Meldpunt af te splitsen van het VMRI en paste het voorontwerp van decreet aan; er was dus op dat moment nog altijd geen afgewerkt decreet), zodanig dat het ontwerpdecreet in kwestie pas deze legislatuur op 18 maart 2025 in de Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting, Justitie en Onroerend Erfgoed aangenomen werd. Niemand maakte daarvan hier ook maar enige melding, ook minister Demir niet. Vreemd toch, zij zei alleen dat ook ten behoeve van het hoger onderwijs nog aan de naamsbekendheid van het Vlaams Meldpunt gewerkt moest worden, wat nog dit jaar met een sensibiliseringscampagne ook gepland was. Het Vlaams Meldpunt had inderdaad wel een website, maar men kon zich afvragen wat het precieze statuut daarvan was, net bij gebrek aan een decretale regeling. Vreemd toch allemaal, maar misschien heb ik iets gemist door het legistieke kluwen in kwestie. Dat zou kunnen. Of was het ‘gewoon’ een kwestie van iets wat de facto al functioneerde, terwijl de regeling de jure nog moest volgen?

Er waren alleszins al heel wat bilaterale contacten geweest tussen het Vlaams Meldpunt en de (decretaal verplichte) interne meldpunten bij de verschillende hogescholen en universiteiten, zowel om de samenwerking verder te concretiseren als om in concrete dossiers vorderingen te maken, aldus nog minister Demir. Op 16 mei 2025 zou een groot overleg volgen met alle rectoren, de algemeen directeurs van de hogescholen, de coördinatoren van de interne meldpunten, de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) en de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA). De VLIR werkte intussen aan een evaluatie van het beleid en de praktijk rond grensoverschrijdend gedrag aan de Vlaamse universiteiten. Tegen de zomer hoopte minister Demir een transversaal (dus ook Onderwijs), Vlaams actieplan ‘Gendergerelateerd geweld’ klaar te hebben.

Tot slot, één kamerbrede consensus: grensoverschrijdend gedrag kon nooit! Dat was gelukkig wel duidelijk.

Lees de bespreking van de “Vraag om uitleg over de aanpak van grensoverschrijdend gedrag in de academische wereld en de rol van de Vlaamse overheid in het creëren van een veilig leer- en werkklimaat van Brecht Warnez, over grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs van Kim Buyst en over de aanpak van grensoverschrijdend gedrag aan de UGent van Hiba Faraji” aan minister Zuhal Demir.

Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen