Wegwijzers voor het vormingsproces in een school zijn: uniciteit in verbondenheid, kwetsbaarheid en belofte, gastvrijheid, rechtvaardigheid, duurzaamheid, verbeelding en generositeit. Vanuit het eigen pedagogische project zullen scholen sommige wegwijzers beklemtonen of andere wegwijzers naar voren schuiven. Ze tonen de weg naar een eigen pedagogisch perspectief. De nog niet ingevulde schoolspecifieke wegwijzer biedt extra ruimte aan dat eigen perspectief. Vanuit de eigen missie, inspiratie of traditie kan een school die ruimte inkleuren. Ze geeft op een unieke manier richting aan het pedagogische avontuur.
Je krijgt acht wegwijzers naar vorming in een katholieke dialoogschool aangereikt. Hoe inspireren ze je in de praktijk tot denken, doen en zijn in dialoog?
Deze inspiratiefiche geeft enkele aanknopingspunten en voorbeelden als opstap.
Je bedenkt er zelf zeker nog vele andere …
Je kunt het thema benaderen vanuit de drie invalshoeken van de identiteitsdriehoek: je persoonlijke identiteit, je professionele identiteit en de identiteit van je school.
Het is ook verweven met het leerplan Zill voor het basisonderwijs en het gemeenschappelijk funderend leerplan voor het secundair onderwijs.
Samen vertolken de wegwijzers hoe een katholieke dialoogschool naar vorming kijkt.
“Ik heb een hekel aan iemand die beweegt maar niet weet waarnaartoe”, zegt de Nederlandse profvoetballer en coach Johan Cruijff. Mogen de acht wegwijzers ons alvast inzicht bieden en uitzicht naar het ‘waarnaartoe’ én het ‘vanwaaruit’ bij het vormen van kinderen en jongeren.
In de visuele voorstelling van de vormingscirkel vind je een ‘witruimte’, ruimte voor een achtste wegwijzer. De bedoeling is aan elke school/schoolgemeenschap de ruimte te bieden om vanuit haar eigen context, inspiratie, opvoedingsproject/visie, stichters/bezielers, geschiedenis … een eigen accent, een eigen wegwijzer toe te voegen. Een eigen oriëntatie, die wezenlijk is voor het eigen project. Het kunnen er ook meer zijn. Misschien zijn ze niet van meet af aan helder maar klaren ze zich gaandeweg uit. Misschien worden ze onderweg aangereikt door leerlingen of collega’s of treden ze uit de eigen schoolcontext naar voor.
Bij de Frans-Joodse filosoof Marc-Alain Ouaknin lezen we over deze witruimte het volgende: ‘Het wit is één van de meest essentiële aspecten van de literatuur. Het is misschien zelfs haar fundament. Een tekst is literair door zijn witruimtes, zijn stiltes, zijn weglatingen en onderbrekingen, die de lezer uitnodigen om naar binnen te gaan, om er zijn verbeelding, zijn interpreterend vermogen, zijn vragen, zijn verwachtingen en soms zijn teleurstellingen te ontwikkelen. Door de leemte van het lege en het witte geeft de tekst aan zijn publiek de mogelijkheid om mee te werken, om te proberen een nieuw antwoord te geven op de vraag die de tekst met zich meebrengt of die hem werd overgeleverd.’
“In het huis van mijn Vader is ruimte voor velen. Ware dit niet zo, dan zou Ik het u hebben gezegd.” Johannes 14, 2
In een katholieke dialoogschool krijgt iedereen ook deze witruimte als uitnodigende wegwijzer mee.
Dé katholieke dialoogschool bestaat niet. Er zijn vele katholieke dialoogscholen.
“Vanuit de traditie waarin de school staat en in gesprek met haar omgeving, wil de katholieke dialoogschool een oefenplaats zijn voor een (samen)leven in een wereld die gekenmerkt is door diversiteit en verschil. Kritisch-creatief leren omgaan met wat eigen en wat anders is, met wat verbindt en wat onderscheidt, stelt mensen in staat bij te dragen aan een open, zinvolle, verdraagzame en duurzame samenleving, waar een plaats is voor iedereen – een wereld waar ook God van droomt.”
In een katholieke dialoogschool gaan verleden, heden en toekomst hand in hand. Door oog te hebben voor de historische wortels van de school, kan een school bewust omgaan met de actuele context en werken aan een toekomst zonder de eigen roots te verloochenen. De katholieke traditie maakt steeds een deel uit van de geschiedenis van een katholieke school.
Een katholieke dialoogschool is steeds een ‘erfgenaam’ en een ‘erflater’. Ze ontvangt de katholieke traditie van de vorige generatie (traditie-ontvanger) en ze geeft deze door aan de volgende generatie (traditiestichter). Het is vanuit de traditie waarin de school staat dat ze in dialoog moet treden met haar omgeving en werken aan een nieuwe toekomst voor onze maatschappij, met bijzondere aandacht voor diegenen die zich in de marge bevinden.
Hieronder vind je aanknopingspunten en werkwijzen om:
Hoe kleurt jullie schoolspecifieke wegwijzer het omgaan met
“Ten gronde moeten we positiever leren werken met de leegte.” Dat zegt de benedictijner monnik Benoit Standaert. Moet ons schoolsysteem niet veel aandachtiger omgaan met de leegte? vraagt hij zich af. Lees meer in dit artikel.
