Een ouder heeft een principieel recht op informatie over het functioneren van zijn kind op school. Ook ingeval een juridische ouder het ouderlijk gezag niet zou uitoefenen (bij toekenning van het exclusief ouderlijk gezag aan de andere ouder), behoudt hij of zij het recht om toezicht te houden op de opvoeding van het kind. Enkel de ouder die door de rechter ontzet werd uit het ouderlijk gezag heeft geen recht op informatie.

In de dagelijkse schoolpraktijk houdt dit recht op informatie in dat beide ouders geïnformeerd worden over de schoolresultaten, begeleidingsactiviteiten, uitnodigingen voor oudercontacten, buitenschoolse activiteiten, rapportuitreiking enzoverder. Dit betekent ook dat beide ouders in principe toegang hebben tot het schoolsoftwareplatform. De school heeft een actieve informatieplicht.

Bij niet-samenlevende ouders is informatiedoorstroming soms niet evident. Het is aangewezen om bij de inschrijving duidelijke afspraken te maken over de manier waarop de communicatie tussen de school en de ouders zal verlopen. Je kan dit beleid opnemen in het schoolreglement.

Gelet op het ouderlijk recht op informatie zal je steeds beide ouders uitnodigen voor het oudercontact (behalve in het uitzonderlijke geval van ontzetting uit het ouderlijk gezag).

Je bent als school niet verplicht om afzonderlijke oudercontacten te organiseren wanneer ouders gescheiden leven. Je hebt de mogelijkheid om hierover een beleid te voeren. Dat kun je opnemen in het schoolreglement.

Een gezamenlijk oudercontact voor beide ouders heeft als voordeel dat beide ouders over dezelfde informatie beschikken. Bovendien kan de organisatie van afzonderlijke oudercontacten voor een school praktisch moeilijk haalbaar zijn.

Een plusouder bezit geen ouderlijk gezag en heeft bijgevolg geen ouderlijk recht op informatie over de leerling. Enkel de juridische ouders worden dus in principe uitgenodigd voor het oudercontact. Meer informatie vind je onder Stiefouders of plusouders.

Naast de actieve informatieplicht heb je ook een passieve informatieplicht. Een ouder heeft het recht om informatie omtrent het kind in te winnen bij derden, zoals de school. Bovendien hebben ouders recht op toegang tot de leerlingengegevens op basis van de onderwijsregelgeving en de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Dit recht op toegang houdt een inzage in, toelichting bij of een kopie van de leerlingengegevens in.

Bij het noteren van delicate informatie in het leerlingendossier hou je best rekening met de mogelijke uitoefening van de privacyrechten van ouders. We raden aan om met het nodige respect informatie bij te houden, zorgvuldig om te springen met subjectieve formuleringen en vermoedens en enkel iets neer te schrijven voor zover dat relevant is voor het vooropgestelde doel (‘need to know, not nice to know’).

Je neemt bij vragen naar informatie van ouders de onpartijdigheid van de school als uitgangspunt. Het gebeurt weleens dat ouders geen informatie willen inwinnen over het kind zelf, maar dat zij van de school louter informatie willen bekomen om rechtstreeks te kunnen gebruiken in een procedure voor de bevoegde rechtbank. In een dergelijke context beoordeel je bij elke vraag naar informatie of de neutraliteit van de school door het inwilligen van het verzoek al dan niet op de helling komt te staan.

Het bezorgen van strikt objectieve informatie zoals bijvoorbeeld een overzicht van afwezigheden of schoolresultaten, vormt in de regel geen probleem. We raden aan om vanuit je neutrale positie deze informatie aan beide ouders te geven.

Bij het geven van subjectieve informatie, zoals de impact van de echtscheiding op de leerling of de betrokkenheid van de ouder bij de onderwijsloopbaan van de leerling, ligt dat uiteraard anders. Het is dan raadzaam om afwijzend te reageren en de neutrale positie van de school in het echtscheidingsconflict te benadrukken.

Voorbeeld

Een ouder vraagt een leraar om schriftelijk te verklaren dat de leerling onverzorgd of oververmoeid is wanneer die verblijft bij de andere ouder. De verklaring zou gebruikt worden in de echtscheidingszaak voor de rechtbank.

Secundaire scholen krijgen soms de vraag van een meerderjarige leerling om zijn of haar ouders geen toegang meer te geven tot het leerlingendossier of het schoolsoftwareplatform.

Normaal gezien blijft de informatiestroom tussen school en ouders behouden als een leerling 18 jaar wordt. Ouders hebben de verplichting naar evenredigheid van hun middelen te zorgen voor de opvoeding en de opleiding van hun kinderen. Als de opleiding nog niet voltooid is, loopt die verplichting door na de meerderjarigheid.

De meerderjarige leerling oefent echter zelf zijn privacyrechten uit en kan dus beslissen welke informatie er wordt doorgegeven en of zijn of haar ouders het leerlingendossier mogen inkijken.

Als de meerderjarige leerling niet wenst dat zijn of haar ouders nog verder worden geïnformeerd of inzage krijgen in het leerlingendossier, dan zul je dit moeten respecteren. Je vraagt in dat geval best dat de leerling zijn verzoek formeel - dus schriftelijk - bevestigt. Je bezorgt hiervan een kopie aan de betrokken ouder(s) en deelt verder geen informatie meer mee.

Op basis van het Burgerlijk Wetboek blijft de meerderjarige leerling wel respect verschuldigd aan beide ouders. Bij betwisting kan juridisch worden getoetst of het formeel verzet van de meerderjarige leerling wel strookt met zijn of haar verplichting tot respect. Dit is echter niet de zaak van de school, wel van de ouder die zich benadeeld voelt. Eventueel kun je de meerderjarige leerling daarop wijzen.

Je kunt volgende standaardformulering gebruiken wanneer een leerling de vraag stelt om geen informatie meer door te geven aan één of beide ouders:

“(Naam leerling)………………………………………………. verklaart dat hij/zij (schrappen wat niet past) meerderjarig is en niet langer wenst dat de school nog informatie doorgeeft of inzage verschaft in het leerlingendossier aan (naam ouder(s)…………..

Handtekening (leerling)”

Dat een meerderjarige leerling zich kan verzetten tegen de informatiedoorstroming hoeft niet te betekenen dat je proactief aan elke leerling vanaf de meerderjarigheid moet vragen of hij of zij bezwaar heeft bij de informatiedoorstroming naar zijn of haar ouders. Je kunt nog steeds deze informatiedoorstroming als uitgangspunt nemen. Dit betekent dat je de informatie blijft doorgeven, tenzij de meerderjarige leerling zich er uitdrukkelijk tegen verzet.