In het vak geschiedenis komen leerlingen vaak in aanraking met teksten, zowel wat betreft synthetiserende teksten als bronnen. Als leerkracht is het belangrijk ervoor te zorgen dat de teksten haalbaar en uitdagend genoeg zijn voor je leerlingen. Maar hoe bewaak je het niveau van de teksten?
De Oostenrijkse Amerikaan Rudolf Flesch ontwikkelde in de jaren 1940 de Flesch Reading-Ease, een formule waarmee je de leesbaarheid van een tekst kan meten. De formule is:
206.835−(1.015×gemiddeld aantal woorden per zin)−(84.6×gemiddeld aantal lettergrepen per woord)
Op deze manier krijg je een score die aangeeft hoe moeilijk een tekst te lezen is. Hoe hoger de score, hoe makkelijker de tekst. Een lagere score krijg je door teksten met lange zinnen en woorden met veel lettergrepen. Zo krijgt een korte zin met woorden die allemaal uit één lettergreep bestaan de maximale score van 121.22. Een voorbeeld: De zon is warm.
Volgende tabel kan je helpen om de cijfers op maat van je leerlingen te interpreteren:
Het berekenen van de Flesch Reading-Ease kan je handmatig doen, maar in moderne tijden kan je ook aan AI-tools zoals chatGPT vragen om de Flesch Reading-Ease van je tekst te berekenen. Daarnaast bestaan er verschillende gratis online tools waar je je tekst in kan plakken, waarbij de tool je de score geeft. Een voorbeeld kan je hier vinden.
Als blijkt dat een tekst te moeilijk is voor het niveau van je leerlingen, ga je hem best herschrijven, met kortere zinnen of woorden met minder lettergrepen. Hiervoor kunnen AI-tools ook een handig hulpmiddel zijn.
De Flesch Reading-Ease heeft ook enkele nadelen. Zo houdt de formule alleen rekening met de lengte van de zinnen en het aantal lettergrepen per woord. Er wordt geen rekening gehouden met vaktermen. Dit zorgt er soms voor dat een tekst met veel vakterminologie toch een hoge Flesch Reading-Easescore krijgt en dus makkelijk lijkt te zijn. Daarnaast is de formule bedacht voor gebruik in het Engels. Het Nederlands is een taal met een complexere woordstructuur, waarin vaker langere woorden gebruikt worden. De leesbaarheidsscore in het Nederlands is hierdoor vaak lager. Toch geeft de test een goede indicatie of een tekst te moeilijk, te makkelijk of haalbaar zou moeten zijn voor je leerlingen. Daarnaast kan je er soms ook bewust voor kiezen de leerlingen uit te dagen met een tekst die net boven hun niveau ligt.
En voor wie het wil weten: De Flesch Reading-Ease van dit artikel is 52,97. Ook onze leerlingen van de derde graad zouden dit dus nog net moeten kunnen lezen.
