• Sluit aan bij iets wat het kind beleeft of heeft ervaren op dat moment.
• Sluit aan bij de specifieke interesse van het kind.

Gebruik visuele hulpmiddelen zoals foto’s, boeken of materialen om datgene wat in de spreektaal uitgewisseld wordt, te visualiseren.

• Het kind kan nu letterlijk terugkijken naar wat er gezegd is.
• Gebruik zeker bij kleuters hiervoor woorden, gecombineerd met foto’s en tekeningen.
• Het kind reflecteert op de gesproken taal en de ontwikkeling van het luisteren, spreken en lezen wordt hiermee bevorderd. Het gevisualiseerde gesprek compenseert het zwakke auditief geheugen. Je kan samen terugkijken op wat er eerder gezegd is en zelfs geruime tijd later kun je terugkomen op een eerder gesprek. “Weet je nog toen…”.

• Laat met je hele houding zien dat je luistert en hoort wat het kind zegt. Het kind voelt zich gehoord en begrepen en wordt gestimuleerd om verder te spreken.
• Heb ook oog voor de non-verbale signalen dat het kind uitstuurt. Hoe kijkt het kind? Is zijn lichaam afgewend of juist niet?

• Zo krijgt het kind het gevoel dat je gelijkwaardig in gesprek bent.
• Kijk naar datgene waar het kind ook naar kijkt en neem een afwachtende houding aan.
• Een duidelijk mondbeeld kan helpen.

• Vragen als “wat is dat?” of ja-neenvragen lokken niet zoveel gesprek uit.
• Goede vragen zijn vragen die gericht zijn op de oprechte interesse.
• Geef het kind de mogelijkheid om op zijn eigen manier te antwoorden.
• Maar let hierop: wanneer jij meerdere vragen achter elkaar stelt, kan het kind hierdoor de draad kwijtraken.

• Laat het kind rustig nadenken over zijn taaluiting
• Kinderen met STOS/OD hebben meestal een vertraagde taalverwerking en taalproductie.
• Het kind leerthoe het een beurt kan nemen in het gesprek.

• Ga in op wat het kind zegt.
• Herhaal, verwoord wat het kind of de jongere bedoelt. Zeg wat het kind bedoelt terug op de juiste manier zodat het kind de juiste taalvorm hoort.
• Je verbetert het kind maar op een manier die niet storend is voor het gesprek.
• Bijvoorbeeld: Leerling: “ik oma uwees”: Jij: “Ben jij bij oma geweest?”
• Je geeft feedback, zonder dat je expliciet zegt dat de taaluiting van het kind niet correct was.
• Pas hierbij uw spreektempo aan. Geef het kind of de jongere de tijd.

• Doe dit met woorden en taal die horen bij het ontwikkelingsniveau en de leeftijd van het kind. Zie je dat dit nog een brug te ver is, neem dan een stapje terug.
• Je kan nieuwe woorden toevoegen in jouw eigen taaluitingen en daarin meteen een omschrijving of uitleg van het woord aanbieden.

• Geef aandacht door te kijken.
• Beurtnemen.
• Blijf bij het gespreksonderwerp.
• Probeer je boodschap precies te formuleren.
• Los misverstanden op.
• …

• Oogcontact, blikrichting, mimiek, lichaamshouding, natuurlijke gebaren, ...
• Spreken met ondersteuning van gebaren (SMOG), vingerspelling, klankgebaren, uitbeelden, …

• Geschreven taal, foto’s, fotomapjes, plaatjes, filmpjes, zelfgemaakte tekeningen, ...
• Pictogrammen
• Mindmaps, oplossingsschema’s ...
• Methode Rondom

• Voorwerpen uit de leefwereld van het kind

• Klassikale geluidsversterking apparatuur als soundfield systems, soloapparatuur
• Spraaktechnologie