Met deze vraag om uitleg kwamen we weer helemaal terecht in het verhaal van de onderwijskwaliteit en dat van (effectieve) didactiek in het bijzonder. Maar de directe aanleiding was dus het toch wel gênante wedervaren van de initiatiefnemers van de zgn. Bodymapmethode, die overigens al zelf in de media schuld hadden bekend en erkend. Gewoon enkele referenties naar De Standaard als achtergrondinformatie: een artikel n.a.v. de kritische open brief van een aantal academici en schulderkenning van de Bodymap-initiatiefnemers (20 november 2023) (voor abonnees) en het interview met professor emeritus Hilde Van Waelvelde (22 november 2023) (voor abonnees). Vragensteller Hannelore Goeman trok in haar concrete vraag de zaak wel verder open naar professionalisering tout court en de wetenschappelijke onderbouw daarvan. Hoe dan ook, heel dit didactiekgebied blijft een complex en delicaat domein (cf. infra). Hoe zag minister Weyts dat?
Die verwees om te beginnen alvast naar de autonomie van scholen en zijn verhoging van de nascholingsmiddelen. Oké. Dan volgde het lijstje van initiatieven vanuit de overheid (of in opdracht van de overheid), wat ons als vanzelf bracht bij het nieuwe Leerpunt (formele start op 28 november 2023 (voor abonnees)). Vervolgens werd in de vergadering daarover de loftrompet geblazen: de minister eerst nog met mate, maar de decibels namen nadien serieus toe bij monde van zijn partijgenoot Koen Daniëls.
Daaraan wil ik hier enige specifieke aandacht besteden om toch ook enige realiteitszin in dezen niet te verliezen, want net dat dreigt hier te gebeuren. Dat verlies van realiteitszin, bedoel ik. En meer nog: net de realiteitszin van de directeur en een wetenschappelijk medewerker van het Leerpunt zelf, zoals die onlangs te lezen was in De Standaard (voor abonnees). Die klonk in mijn oren althans gepast genuanceerd.
In het bovenvermelde artikel in De Standaard van 29 november 2023 echter las ik wel iets anders. De simplistische voorstelling van zaken met cijfers, met name rond “leerwinst”, voor diverse “klaspraktijken/strategieën” van het type “leren leren levert potentieel zeven maanden leerwinst op (grootste effect tegen een zeer lage kostprijs)” deed toch mijn tenen krullen. Concreet voor “leren leren” bijvoorbeeld lijkt mij alles af te hangen van de precieze wijze waarop je zoiets in een curriculum vormgeeft: zoals op sommige secundaire scholen gedaan wordt, 1 of 2 lesuren ‘leren leren’ apart organiseren (soms zelfs door een leraar die voor de rest niet in die klas komt), daarvan twijfel ik heel sterk of zoiets veel (leerwinst) oplevert; geïntegreerd in domeinspecifieke kennis en diverse leeractiviteiten (én vooral ook met mate!) daarentegen, is wél zinvol.
Ook heb ik mijn oor eens te luisteren gelegd bij Roger Standaert, want die schrijft af en toe meer dan boeiende blogs over een en ander bij het tijdschrift Impuls, maar ook elders: over x maanden leerachterstand, over meetbaarheid en over wetenschappelijke evidentie. Ik vermoed dat wie de moed heeft om die stukken eens te bestuderen de bovenbedoelde realiteitszin niet gaat verliezen… en ook niet, wanneer op 5 december 2023 (nwvr: ik schrijf deze zinnen op 4 december 2023) de nieuwe PISA-resultaten wereldkundig gemaakt worden, meteen weer een nieuwe ‘(onderwijs)bedevaartbestemming’ uitkiest, zoals dat in het verleden weleens het geval was…
Nog even terug naar de eigenlijke parlementaire bespreking. De vraag naar een soort kwaliteitskader of -label voor didactische methodes/benaderingen en professionaliseringsinitiatieven, dat uitgaat van de overheid, zoals te horen was bij vragensteller Goeman en bijvoorbeeld ook bij interveniënt Johan Danen: daarvan was minister Weyts niet van plan werk te maken. Interveniënt Loes Vandromme verwees naar het verwante domein van de zgn. Kwaliteitsalliantie (leermiddelen dus), maar daarop reageerde de minister niet meer expliciet. Dat was alleszins wel een gezamenlijk project (overheid en diverse onderwijspartners samen) over een kwaliteitskader voor leermiddelen, weliswaar zonder decretale kracht, maar uiteraard wel zinvol voor leraren en scholen.
Lees de bespreking van de “Vraag om uitleg over de Bodymapmethode in scholen van Hannelore Goeman” aan minister Ben Weyts.
Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen
