Deze gedachtewisseling met minister Weyts en enkele bevoorrechte actoren ging over een nieuwe fase in het uitgebreide verhaal van de minimumdoelen voor onderwijs deze legislatuur. Vorige legislatuur waren eigenlijk al de eindtermen/minimumdoelen voor de eerste graad secundair onderwijs decretaal geregeld onder toenmalig onderwijsminister Hilde Crevits. Maar door de bekende complicaties met de eindtermen tweede en derde graad secundair onderwijs deze legislatuur waren er goede redenen om ook die van de eerste graad aan te passen. Voor het nieuwe “zevende leerjaar gericht op het hoger onderwijs” moesten sowieso nog minimumdoelen bepaald worden. Over al die zaken was recent een politiek akkoord bereikt: de behandeling van het voorstel van decreet zou weldra volgen, maar eerst dus nu een voorafgaande gedachtewisseling in de Onderwijscommissie.

De sprekers tijdens de hoorzitting waren: Ben Weyts (viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Onderwijs, Sport, Dierenwelzijn en Vlaamse Rand), Luc De Man (voorzitter valideringscommissie), Alex Vanneste (lid valideringscommissie), Cindy Lammens (voorzitter overkoepelende commissie) en Peter Druyts (voorzitter overkoepelende commissie).

De presentaties van de vier rechtstreeks bij het omstandige werk betrokken sprekers spraken eigenlijk voor zich: heel informatief en gestructureerd, prima. Vooraf had minister Weyts zelf algemeen de gevolgde weg en de bekende accenten nog eens op een rij gezet. Ik vond het wel interessant dat hij erop wees dat er al doende geleerd was, waardoor er minder obstakels tegengekomen werden dan in een eerdere fase van dit onderwijsdoelenverhaal, en dat de mensen die het eigenlijke werk deden empathischer geworden waren.

De bijna twee uur durende parlementaire bespreking (lees: de vragen en antwoorden) kan ik eigenlijk redelijk kort, uiteraard naar gewoonte, subjectief samenvatten:

• heel relevant vond ik alvast de opnieuw door de minister herhaalde vaststelling van onderwijsinhouden, i.c. minimumdoelen, als een zero sum game, en nadien ook nog eens bevestigd door Koen Daniëls;
• nog iets anders werd herhaald, wat even fundamenteel in dezen is: Hannelore Goeman stond daar nu wel alléén mee… met name, haar klassieke, vernietigende kritiek op de rol van de zgn. onderwijsverstrekkers (nwvr: die trouwens zelf geen onderwijs verstrekken, maar het is nu eenmaal de ingeburgerde terminologie) als tegelijk rechter en partij in dit verhaal en dus het zgn. progressieve riedeltje van de “macht van de koepels”, die nu nog zou vergroten door het volledig dichtbetonneren van de onderwijstijd door de leerplannen; Goeman werd trouwens stevig van antwoord gediend, door de minister zelf en door Peter Druyts; wat zou trouwens het alternatief (“de tegenproef”, zei de minister) zijn voor de huidige werkwijze met heel wat actoren, zo kreeg Goeman terecht te horen; idem overigens over haar ook herhaalde, heel eigenstandige invulling van het concept vrijheid van onderwijs, wat onderwijsdoelen betrof, namelijk: het Vlaams Parlement bepaalt het volledige Wat van het onderwijs, de scholen alleen het Hoe, want er moest toch die gelijkwaardigheid van diploma’s zijn, niet?; heel duidelijk wierp de minister tegen: ja, leerplannen voegen uiteraard doelen toe aan de minimumdoelen, liefst zelfs, en ja, uiteraard worden die extra doelen meegenomen in die scholen bij de evaluatie van hun leerlingen, en ja, de Onderwijsinspectie controleert dat; Goemans tussenkomst kon natuurlijk geenszins verbazen, omdat ze die al bij herhaling gedaan had in het verleden (cf. bv. 26 januari 2023, 16 maart 2023, 29 juni 2023); ik vind echt dat eenieder die met onderwijs bezig is dat alles heel goed mag weten en niet alleen met het oog op de volgende parlementsverkiezingen, maar gewoon (nou ja, gewoon…) omdat het een fundamentele kwestie is in de Vlaamse onderwijsgeschiedenis;
• van “geschiedenis” gesproken, ook over enkele inhoudelijke elementen uit de minimumdoelen werd Hannelore Goeman door de inhoudelijke experten Peter Druyts en Cindy Lammens stevig van antwoord gediend (ook Johan Danen trouwens): zowel over doelen uit historisch bewustzijn als over doelen inzake relationele en seksuele vorming en duurzaamheid;
• over de gevolgde procedure is het nuttig nog te vermelden dat de bevoegdheid van de overkoepelende commissie, die in de procedure opgenomen was, om knopen door te hakken in de gevallen van “geen consensus”, niet gebruikt is hoeven te worden; wel zijn finaal nog enkele meningsverschillen tussen de overkoepelende commissie en de valideringscommissie opgelost samen met het kabinet van de minister;
• over de toekomstige impact van het nieuwe zevende leerjaar gericht op het hoger onderwijs, waarvan de hele aanpak van die minimumdoelen helder toegelicht werd door Cindy Lammens, ga ik er nog even het zwijgen toe doen: het wordt pas voor het eerst georganiseerd in 2025-2026 en misschien kan ik over de impact van dat toch wel nieuwe systeem nog net vóór mijn eigen P-datum voorjaar 2027 al wat meer zeggen, beloofd!;
• en over de vijf consideraties van professor Alex Vanneste, als lid van de valideringscommissie(s) (cf. powerpointpresentatie supra), ga ik nog eens goed nadenken…

Ik verwijs ten slotte heel graag naar de hele video [vanaf 20:45] van de bespreking in afwachting van het formele parlementaire verslag.

Reageren op dit commentaar kan bij Wilfried Van Rompaey wifried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen.