Over het tweede thema was sinds 7 oktober 2023 (opnieuw) heel wat te doen in de media: vooral dan wel eerder als een allang aanslepend, schrijnend (geo)politiek probleem dan als een onderwijskwestie. Maar er was dus óók een onderwijsdimensie aan de zaak. Graag eerst nog enkele nuttige bronnen ter zake:

• een boeiende opiniebijdrage van rector Herman Van Goethem vandaag in De Standaard (voor abonnees);
• het commentaar/hoofdartikel van Ruben Mooijman in diezelfde krant vond ik heel constructief en terecht;
• eerder verwees De Morgen al naar een actie in het Vlaamse academische milieu, in concreto een open brief met heel wat handtekeningen;
• in Veto had rector Luc Sels, die we vanhieruit een voorspoedige terugreis naar België en een dito revalidatie toewensen, ook over de zaak uitspraken gedaan;
• Klaas Maenhout bracht enkele elementen samen in een dS-artikel (voor abonnees);
• de Vrije Universiteit Brussel had zich, samen met het Hannah Arendt Instituut, wél expliciet uitgesproken over de kwestie;
• ook in Nederland roerde er entwat en de achtergrondinformatie uit Nederland vond ik zeer informatief.

Jos D’Haese vroeg in eerste instantie naar minister Weyts’ visie op de banden tussen universiteiten in Vlaanderen en Israël, maar eigenlijk was het hem vooral te doen (zoals ook in de pers aan bod kwam) om de verschillende reacties/houdingen in de Oekraïnekwestie destijds versus die in de Israël-Hamas-kwestie nu.

Het gesprek dat volgde, met ook liefst vijf interveniënten, verliep zoals te verwachten was. D’Haese schaarde zich aan de kant van de ondertekenaars van de vermelde open brief. Hij kreeg er stevig van langs van Annabel Tavernier (N-VA) en Sam Van Rooy (VB), die de één al wat plastischer dan de ander, de bal terugkaatsten naar de vragensteller. Minister Weyts en Brecht Warnez (cd&v) wezen op het verschil met de Oekraïnekwestie (ongeveer volgens de lijnen van rector Van Goethem in de vermelde opiniebijdrage). Ze legden daarbij ook de nadruk op de autonomie van de universiteiten. Thijs Verbeurgt (Vooruit) deed dat laatste evenzeer en vond dat de universiteiten nu zelf kritisch naar hun samenwerkingsakkoorden met Israëlische universiteiten moesten kijken, mét het internationaal recht in het achterhoofd. Johan Danen (Groen) ten slotte zat op de lijn van vragensteller D’Haese, wees op de houding van de minister destijds ten aanzien van de Oekraïneoorlog, beweerde dat álle Israëlische universiteiten banden hadden met het leger en wist dat in het associatieakkoord tussen Israël en Europa stond dat het internationaal recht en de mensenrechten moesten worden gerespecteerd, waaraan in dezen dan toch niet voldaan was volgens hem. Ook vragensteller D’Haese zei dat Israëlische universiteitsrectoren de Israëlische vergelding openlijk steunden als reactie op een argument van Brecht Warnez i.v.m. Russische universiteitsrectoren in de Oekraïnekwestie.

Voor selectieve verontwaardiging is inderdaad geen mens immuun, lijkt mij, en een immer consequente opstelling in moeilijke, delicate geweldconflicten, -- en jammer genoeg, zijn zulke conflicten legio op deze planeet --, lijkt mij inderdaad niet zo makkelijk te zijn. Wat Mooijman hierboven schreef over de Belgische houding, vond ik alleszins hoopgevend, maar ook daarmee zal er nog lang geen vrede zijn in het Midden-Oosten…

Lees de bespreking van de “Actuele vraag over de banden tussen de universiteiten in Vlaanderen en Israël van Jos D'Haese” aan minister Ben Weyts.

Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen