Wel, beste lezer, 2 uur en 50 minuten na het begin van het debat, toen parlementsvoorzitter Homans het actuadebat kon afsluiten, had ik het gevoel dat ik wel zo ongeveer, om niet te zeggen helemaal, verwacht had. Rond de klok van vier noteerde ik mijn schriftje: “algemeen beeld: veel te ongenuanceerd; heb genoeg gezien en ben niet verbaasd.” Ik kan en ga het hier dus kort houden, gelet net op de hele voorgeschiedenis van de zaak, waarin zo’n beetje alles met alles samenhangt, en me beperken tot slechts enkele overkoepelende aspecten: - het werd vaak iets te veel een welles-nietesspel: of met andere woorden, “u hebt nog niets gedaan” versus “er zijn al wél heel wat maatregelen genomen”, waarbij aan dat laatste dan wel regelmatig toegevoegd werd dat die nog niet voldoende waren, maar dat er ook nog zaken op stapel stonden tussen nu en het einde van de legislatuur; een kop als die op de website van De Standaard na afloop “Felle kritiek op aanpak Weyts: ‘Na het A4’tje van Weyts, het mapje van Daniëls’” (voor abonnees), die uit de mond kwam van Vooruit-nieuwkomer Thijs Verbeurgt, die als een echt politiek dier heel actief aan het debat deelnam en heel expliciet speelde op een gebrek aan consensus over bepaalde aspecten binnen de meerderheid, mag dan feitelijk juist zijn en wervend zijn voor lezers, hij typeert ook perfect wat ik hierboven bedoelde met “veel te ongenuanceerd” als mijn gevoel over het debat;
- minister Weyts zelf speelde nogal op de kwestie dat het lerarentekort niet de enige oorzaak was van de daling van de IDP-resultaten c.q. van de onderwijskwaliteit, zoals sommigen het volgens hem wel deden voorkomen; zelf verwees hij naar één nieuwe oorzaak (corona) en twee oude oorzaken (ja, het lerarentekort maar óók… de dalende onderwijskwaliteit); een redenering wat die laatste oorzaak betrof, die hem op enige meewarigheid van alweer Thijs Verbeurgt kwam te staan; het was wellicht een wat ongelukkige formulering van de minister (dus Verbeurgt had een punt), maar volgens mij had de minister gewoon willen zeggen dat er in het onderwijs ook nog wel andere dingen speelden, buiten het lerarentekort, die mee de daling in testscores (zoals hier in de IDP, maar ook in andere toetsen) konden verklaren (en daarin had de minister dan toch ook een punt, leek mij; ik had dat punt alleszins ook gelezen bij Tim Surma, cf. supra); hoe dan ook, als er te vaak geen leraar voor de klas is, kan er net van zulke andere dingen (leerinhoud, didactiek, enz.) natuurlijk ook niets in huis komen; dus de leraar (en met name als die er niet is) is toch een enorm belangrijke factor bij leerresultaten; in het KU Leuven-onderzoek (en daarover hoorde het actuadebat toch in eerste instantie te gaan, maar ja…) heette dat trouwens “Leraren blijken de cruciale schakel te zijn in het versterken of keren van de trend” (nwvr: trend naar lagere onderwijsresultaten);
- heel wat tijd ging in het debat naar de kwestie van al of niet een “lerarenloopbaanpact”, zoals in het Regeerakkoord stond; het zgn. “(gele) mapje van Daniëls” had precies daarop betrekking (nwvr: het rode mapje van Vooruit was… dan weer leeg volgens Daniëls; allemaal “ongenuanceerd”, ik had het al gezegd, niet?); in ieder geval, -- en dat vond ik wel genuanceerd --, hoorde ik opnieuw de oproep van Loes Vandromme aan minister Weyts om, zonder te zwartepieten (als ik die uitdrukking nog mag gebruiken), nu niet te wachten met de onderwijspartners rond de tafel samen te brengen voor bijkomende maatregelen, kon de zgn. Commissie van Wijzen (nwvr: die was vandaag trouwens opnieuw samengekomen voor hoorzittingen, vernam ik in de loop van de avond) zeker iets betekenen voor een visie op de langere termijn inzake hr-beleid en onderwijsorganisatie (Vandromme wees als voorbeeld heel concreet op de ‘koterij’ van de decreten Rechtspositie), maar of zij met een “pact over het geheel van het onderwijs” nog meer bedoelde dan die twee al erg ruime begrippen kon ik niet met zekerheid uitmaken;
- Koen Daniëls mocht dan al gestopt zijn met elementen te noteren waarover een consensus bestond tussen meerderheid en oppositie, er leek mij (tenminste bij wie eerlijk aan het debat deelnam) toch een consensus te bestaan over het feit dat dit hele en complexe verhaal …tijd zou vergen, véél tijd, ongeacht de ‘kleur’ van de minister. Een waarheid als een koe, als je het mij vraagt;
- over lerarenopleidingen werden ook weer allerlei (vaak minder fraaie uitspraken gedaan), waarover ik ga zwijgen, behalve ter informatie deze verwijzing naar een item die ochtend in het radioprogramma De ochtend;
- allerlei anekdotiek of andere verhaaltjes die ik hoorde over het gebruik van het leerplan Zill, over ambities in Frans in het lager onderwijs, over betere samenwerking tussen ‘koepels’ (want er zijn theoretisch toch voldoende leraren, nietwaar), over artikel 30 van de Grondwet, over een ‘afficheke’ met wat de leraar moet van de overheid (en dus impliciet ook wat niet moet, maar van ‘elders’ dan de overheid komt), over (godbetert) de herschikking van vakantieperiodes in het schooljaar, over de verdere verlaging van de leerplichtleeftijd… ook daarover ga ik hier zwijgen.
- politiek ten slotte hoorde ik Jan Laeremans, impliciet weliswaar, al dreigend dromen van een nieuwe coalitie na de verkiezingen van 2024, die eindelijk eens orde op zaken ging stellen; de kracht van verandering in het kwadraat, kon ik niet nalaten te denken; let wel, ik gaf hem wel overschot van gelijk, toen hij voorzitter Homans terechtwees (“Ik vind dit geen manier om een debat te voeren, sorry.”) na haar opmerking over zijn tijdgebruik en zij begreep het ook meteen, wat haar dan toch weer sierde.
