Heb je soms voor dat je leerlingen bij kennistoetsen (invuloefeningen) de aangeleerde woordenschat of spraakkunst naar behoren kunnen reproduceren, maar er niets van bakken als ze verwacht worden degelijke zinnen te vormen, laat staan tekst te produceren in een communicatieve situatie?
Duits - 3de graad - D-D/A-finaliteit
Duits - 2de graad - D/A-finaliteit
Duits’ - 3de graad - D/A-finaliteit
Duits - 3de graad - D-finaliteit
Duits - 3de graad - D/A-A-finaliteit
Duits - 2de graad - D-finaliteit
Engels B+S’ - 3de graad - D/A-finaliteit
Engels B+ - 3de graad - D-finaliteit
Engels B+S - 2de graad - D/A-finaliteit
Engels - 2de graad - D-finaliteit
Engels - 3de graad - D-finaliteit
Engels B+S' - 2de graad - D/A-finaliteit
Engels - 3de graad - D/A-finaliteit
Engels B+S - 2de graad - D-finaliteit
Engels B+S - 3de graad - D/A-finaliteit
Engels - 2de graad - D/A-finaliteit
Engels B+ - 2de graad - D-finaliteit
Engels B+S - 3de graad - A-finaliteit
Frans B+S' - 2de graad - D/A-finaliteit
Engels-Frans B+S' - 2de graad - A-finaliteit
Frans - 2de graad - D-finaliteit
Engels-Frans B+S - 2de graad - A-finaliteit
Engels - 3de graad - A-finaliteit
Frans - 3de graad - D-finaliteit
Engels-Frans - 2de graad - A-finaliteit
Frans B+S - 2de graad - D/A-finaliteit
Frans - 2de graad - D/A-finaliteit
Frans - 3de graad - D/A-finaliteit
Frans B+S - 3de graad - A-finaliteit
Frans B+S - 3de graad - D/A-finaliteit
Frans B+S - 2de graad - D-finaliteit
Frans B+S’ - 3de graad - D/A-finaliteit
Frans B+ - 3de graad - D-finaliteit
Frans B+S'' - 3de graad - D-finaliteit
Frans B+S - 3de graad - D-finaliteit
Frans B+ - 2de graad - D-finaliteit
Frans B+S’ - 3de graad - D-finaliteit
Vierde vreemde taal - 3de graad - D-finaliteit
Frans - 1ste graad - A-stroom
Engels - 1ste graad - A-stroom
Engels-Frans - 1ste graad - B-stroom
Engels B+S - 3de graad - D-finaliteit
Engels B+S'' - 3de graad - D-finaliteit
Engels B+S' - 3de graad - D-finaliteit
Frans - 3de graad - A-finaliteit
Duits- 2de graad - D-D/A-finaliteit
Frans - 2de graad - A-finaliteit
Engels B+S - 2de graad - A-finaliteit
Frans B+S - 2de graad - A-finaliteit
Engels - 2de graad - A-finaliteit
Frans - 7de leerjaar
Engels - 7de leerjaar
Duits - 7de leerjaar
Engels' - 7de leerjaar
Frans' - 7de leerjaar
Engels/Frans - 7de leerjaar
Wat soelaas kan brengen is meer focus op de overgang van woord- naar zinsniveau (en in een later stadium naar tekstniveau m.b.v. het communicatiemodel) via het krachtige lesprincipe engage-study-activate (ESA), dat voor het eerst werd beschreven door Jeremy Harmer, expert in didactiek moderne vreemde talen, in zijn boek ‘How to teach English’.
De strategie ESA is voor lessen MVT een mogelijke concretisering van de drie fasen (begin-, midden- en eindfase) van de KathOndVla-visual ‘lessen met effect’ die je hier vindt. Hieronder vind je een toelichting en een concreet voorbeeld.
Het ESA-principe beschrijft opeenvolgende activiteiten voor elke MVT-les om je leerlingen succesvol te doen overgaan van woordniveau (invullen van woordenschat of spraakkunstitems in door anderen voorgebouwde zinnen) naar zinsniveau (gebruik van de aangeleerde woordenschat of spraakkunst in zelf gemaakte zinnen, eventueel nog zonder communicatieve context). Pas daarna zijn ze klaar voor het tekstniveau dat de communicatieve taken vereisen.
De drie fasen:
Het ultieme doel van elke les is de activering van het geleerde (activate). Je zorgt er best voor dat hier altijd voldoende tijd voor overblijft, laat desnoods een deel van de study-fase vallen.
Het is essentieel om een les te beginnen met de engage-fase. Het is hier waar je leerlingen bij de les betrekt, waar ze beginnen te denken in de vreemde taal. Foto’s tonen, kleine discussies voeren, luisteren naar muziek, korte spelletjes spelen, brainstormen over woordenschat en verhalen vertellen zijn enkele uitstekende activiteiten om de leerlingen bij de les te betrekken.
Het is belangrijk dat alle leerlingen tijdens de engage-fase deelnemen aan en interageren met de klas. Idealiter heeft elke leerling ten minste één keer gesproken voordat je verder gaat.
Dit voorbeeld illustreert hoe je het ESA-principe kan inzetten voor bv. een les over de vorming van de 3rd person singular in Simple Present.
De leerlingen bekijken bovenstaande foto’s van een man die ervoor gekozen heeft in een tent bij een meer te wonen/vakantie te nemen. De leerkracht betrekt de leerlingen bij de les (engage) door vragen te stellen als:
Waar zou dit kunnen zijn? Wat denk je dat de eerste dingen zijn die deze man ’s ochtends doet? Wat doet hij verder overdag? Hoe brengt hij zijn avonden door? Hoe verdient hij zijn kost? …
De leerlingen geven woorden aan die ze kennen, naar alle waarschijnlijkheid in de infinitief of in het Nederlands. Deze komen (in de doeltaal) op het bord.
Het is hier waar leerlingen taalaspecten leren (of herzien). Je kunt tekstboeken, studiemateriaal, video's en dril- of transferoefeningen gebruiken om leerlingen te helpen de vreemde taal nauwkeurig te leren gebruiken.
Na de study-fase controleer je of de leerlingen de leerstof begrijpen. Stel best niet gewoon de vraag "Begrijp je het?", want leerlingen zijn van nature geneigd ja te antwoorden, ook al begrijpen ze het niet helemaal. Stel in plaats daarvan een vraag over wat er is geleerd.
In deze fase geef je input over 3rd person Simple Present en wordt er getraind in gesloten oefeningen.
Vergeet niet om voldoende tijd over te laten voor de activeringsfase. Mocht je in tijdnood komen: eventuele uitzonderingen kunnen in een latere les gezien worden. Belangrijk is namelijk dat de leerlingen iets mogen doen met het geleerde (activate).
Het doel van de activeringsfase is het toepassen van in de studiefase geleerde onderwerpen op de leefwereld van de leerlingen zelf (in tegenstelling, vermoedelijk, tot de oefeningen in de study-fase). Laat leerlingen de aangeleerde bouwstenen in zelfgemaakte zinnen gebruiken, eventueel nog zonder toevoeging van het communicatiemodel. Waar mogelijk en indien de tijd het toelaat, kan je in een tweede fase het communicatiemodel (doel van de communicatie, doelpubliek, kanaal, tekstsoort) al toevoegen aan je opdrachten.
Net als bij de engage-fase is het essentieel dat elke leerling deelneemt.
Nogmaals: zorg ervoor dat in elke les tijd overblijft voor deze fase; wat je hier doet is het kerndoel van je les. Overlaad dus het study-deel niet; als je tijdens de les merkt dat de activeringsfase in het gedrang komt, laat dan zaken wegvallen uit de study-fase.
Deze fase focust op de overgang van woord- naar zinsniveau. Hier neem je tijd om alle leerlingen de kans te geven de derde persoon Simple Present in zelf gemaakte zinnen te gebruiken, met vragen als:
What does your History teacher never do? What does your mother always tell you? What does your best friend do after school? What does your dad usually eat for breakfast? What kind of music does your sister listen to? What time does your mom go to work? Where does your brother play video games? What does Spider-Man do in his free time? What kind of clothes does Taylor Swift wear? What does Batman drive? What apps does your friend use the most? What does your classmate usually do during break? …
Het gebruik van Simple Present op tekstniveau (rekening houdend met doelpubliek, kanaal, spreek- of schrijfdoel, tekstsoort) kan in een later stadium volgen, nadat de leerlingen bewezen hebben het zinsniveau te beheersen. Voor meer info over de meer communicatieve fase verwijzen we naar andere initiatieven van de pedagogische begeleiding.
Vergeet zeker niet AI te betrekken bij het ontwerpen van ESA-lessen. Geef als prompts zeker in om welke vreemde taal het gaat, welk ERK-niveau, welk te bestuderen taalitem, leeftijd van de leerlingen + engage study activate.
We wensen je alvast veel succes bij het experimenteren met ESA!