Luchtkwaliteit in de klas, inspiratie om hiermee aan de slag te gaan in alle graden van het secundair onderwijs

Het project Air@school biedt heel wat mogelijkheden om met de leerlingen aan de slag te gaan rond het thema luchtkwaliteit in de klas. Hieronder vind je niet alleen inspiratie vanuit Air@school, maar ook extra inhoudelijke informatie, linken met de leerplannen en mogelijkheden om hiermee met de leerlingen aan de slag te gaan rond het thema "luchtkwaliteit in de klas". Dit thema is bruikbaar over de verschillende graden heen, je kunt zelf een leerlijn afspreken binnen de school.

Motivatie en doelen

sla link op in klembord

Kopieer

Motivatie: sinds de coronacrisis zijn we de luchtkwaliteit in lokalen beter gaan monitoren. Via de concentratie CO2 werd bepaald of het lokaal voldoende verlucht is om zo een mogelijke besmetting met het virus tot een minimum te beperken.  Het meten van de luchtkwaliteit brengt ook een aantal andere zaken in kaart. Zo is bewezen dat de hoeveelheid fijn stof directe gezondheidsrisico's impliceert, dat de CO2-concentratie een invloed heeft op het leervermogen ...

Doelen: door met leerlingen te werken rond het thema luchtkwaliteit geef je hen inzicht in de noodzaak van een gezond binnenklimaat. Je zet hen aan tot spontaan verluchten van ruimtes, je geeft aan wat het belang is van ventilatiesystemen in nieuwbouwwoningen, je toont hen wat de directe en indirecte effecten zijn van de luchtkwaliteit op de gezondheid en de leef- en leeromgeving.

Linken met leerplandoelen

sla link op in klembord

Kopieer


1ste graad
  • De leerlingen voeren onderzoek aan de hand van een wetenschappelijke methode om kennis te ontwikkelen en vragen te beantwoorden.
  • De leerlingen ontwerpen een oplossing voor een probleem door wetenschappen, technologie of wiskunde geïntegreerd aan te wenden.
  • De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen.

2de
graad
  • De leerlingen voeren onderzoek aan de hand van een wetenschappelijke methode om kennis te ontwikkelen en om vragen te beantwoorden.
  • De leerlingen ontwikkelen/engineeren een oplossing voor een probleem door STEM-disciplines (wetenschappen, technologie of wiskunde) geïntegreerd toe te passen/aan te wenden. 
  • De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen.

3de
graad
  • De leerlingen voeren onderzoek aan de hand van een wetenschappelijke methode om kennis te ontwikkelen en om vragen te beantwoorden.
  • De leerlingen ontwikkelen/engineeren een oplossing voor een probleem door STEM- disciplines (wetenschappen, technologie of wiskunde) geïntegreerd toe te passen/aan te wenden.
  • De leerlingen doorlopen een onderzoekscyclus in samenhang met specifieke inhouden van het leerplan.
  • De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen.
  • De leerlingen kunnen de koppeling maken tussen de wetenschappelijke concepten (golven, magnetische inductie, hall effect) gebruikt in sensoren.

GFL
I, II, II
  • De leerlingen dialogeren geïnformeerd en beargumenteerd over maatschappelijke thema’s.
  • De leerlingen reflecteren over hun engagement op school en in de samenleving.
  • De leerlingen genereren creatieve ideeën om een probleem op te lossen en bespreken de uitvoerbaarheid ervan aan de hand van criteria.
  • De leerlingen ontwikkelen gezondheidsvaardigheden in functie van hun fysiek en mentaal welzijn binnen verschillende thema’s.

Hoe kun je hiermee met leerlingen aan de slag?

sla link op in klembord

Kopieer

Onderzoek volgens een wetenschappelijke methode

sla link op in klembord

Kopieer

Mogelijke onderzoeksvragen:


1ste graad
  • Als je het klaslokaal binnenkomt dan ruikt het niet fris? Wat kan je hieraan doen en hoe te voorkomen?
  • Ik voel me na een tijdje in de klas heel moe. Ik kan niet meer goed nadenken. Wat is het verband met de luchtkwaliteit? 
  • Hoe beïnvloedt de CO₂-concentratie in een klaslokaal de luchtkwaliteit wanneer de ramen open worden gezet?
  • Wat is de invloed van de CO₂-concentratie op de luchtkwaliteit  in een klaslokaal met en zonder planten? 

2de
graad
  • Hoe beïnvloedt de verluchting de luchtkwaliteit in de klas?
  • Wat is de invloed van de klasgrootte en het aantal leerlingen in de klas op de luchtkwaliteit gemeten in de tijd?
  • Welke bouwmaterialen in het klaslokaal bevatten een zuiver lage-emissielabel?
  • Welke bouwmaterialen in het klaslokaal bevatten een breed eco- of duurzaamheidslabel? 
  • Wat is de invloed van 10 min verluchten van een klaslokaal op de CO2 concentratie in de klas? 

3de
graad
  • Wat zijn naast de CO₂-concentratie nog invloedsfactoren op de luchtkwaliteit?
  • Wat is het benodigde luchtdebiet om de CO₂-concentratie aanvaardbaar te houden in een klaslokaal bij gebruik van een automatisch verluchtingssysteem?
  • In een goed geïsoleerde ruimte moet de lucht voldoende ververst worden met zo weinig mogelijk verlies aan energie. Onderzoek de mogelijkheden.

Onderzoekscompetentie (3de graad d/a- en d-fin)

sla link op in klembord

Kopieer

Je kunt dit in de 3de graad als voorbeeld gebruiken om de leerplandoelstellingen "Onderzoekscompetentie" te realiseren. Meer informatie over het werken volgens de onderzoekcyclus vind je hier. 


Probleem(stelling)
of
onderzoeksvraag
  • Kennen we de luchtkwaliteit van het klaslokaal?
  • Wat zijn de invloedsfactoren van de luchtkwaliteit?
  • Wat is de invloed van meubilair op de luchtkwaliteit in een klaslokaal?
  • Wat is de invloed van de luchtkwaliteit op de concentratie van leerlingen?
  • Welke geautomatiseerde systemen bestaan er om de luchtkwaliteit te verbeteren?
  • Wat zijn de ethisch (duurzaamheid, energieverbruik), economische, technische en niet- technische (levensstijl, comfort) afwegingen voor de keuze in een automatisch verluchtingssysteem?
  • Hoe zorgen we ervoor dat het klasmeubilair of bouwmateriaal minder formaldehyde bevatten? 
  • Hoe zorgen we voor minder VOS (vluchtige organische stoffen) in de klas? 

Onderzoeksmethodes
verkennen
en
onderzoeksplan opstellen		Je kunt aandacht hebben voor het betrouwbaar verzamelen van gegevens:
  • aandacht voor selectie/soort van bronnen.
  • het gestructureerd verzamelen van gegevens.
  • meettoestellen in relatie tot meetnauwkeurigheid.
  • reflecteren op de verzamelde gegevens en de bronnen kritisch beoordelen.
    • Hierbij kunnen volgende hulpvragen gebruikt worden: zijn de opgegeven data door de fabrikant accuraat, vanwaar een eventuele afwijking tussen de eigen meting en de gekregen data ...?
    • Hoe verhouden die bronnen zich tot elkaar en tot de onderzoeksvraag?
Je kunt met de leerlingen de verzamelde gegevens analyseren:
  • meetgegevens verwerken.
  • bevindingen en argumenten formuleren.
Je kunt de leerlingen de resultaten tussentijds aan elkaar laten voorstellen

Conclusie
en
rapportering
  • De leerlingen vatten samen, selecteren of prioriteren de belangrijkste argumenten.
  • De leerlingen geven een antwoord op de probleemstelling of onderzoeksvraag.
  • Ze geven aan hoe de geraadpleegde bronnen zich tegenover elkaar verhouden en identificeren eventuele patronen, thema’s, conflicten en hiaten.
  • Als conclusie kun je de belangrijkste bevindingen laten samenvatten.
  • Je kunt leerlingen laten reflecteren over het verloop van het onderzoek in relatie tot de verkregen inzichten en mogelijkheden voor verder onderzoek.

Problemen oplossen / praktische realisaties

sla link op in klembord

Kopieer


1ste
graad		Natuurlijke luchtzuivering:
  • lokaal voorzien van luchtzuiverende planten
  • Ontwerpen van allerlei plantenhouders; hangsystemen, wandsystemen, groene hoek creëren, … 
Affiche campagne: leerlingen en leraren bewust maken van gezondere binnenlucht op school. 
Met Arduino of Microbit een ventilator op basis van een eenvoudige meting laten draaien.
Een niet- digitaal (flowchart, beslissingsboom, ...) algoritme opstellen om te beslissen of er geventileerd dient te worden. 

2de
graad		Automatisering van luiken om een natuurlijke ventilatie te creëren.
Aanbrengen van ventilatie- openingen in een klaslokaal.

3de
graad		Een oplossing ontwikkelen door STEM-disciplines geïntegreerd toe te passen om een gezonde leef- en werkomgeving te creëren.
Door het meten van fysische grootheden en deze te koppelen aan actuatoren kan men de leef- en werkomstandigheden te verbeteren.
Smart-homesysteem: koppeling tussen binnenklimaatsensoren en ventilatiesysteem.
Een geheel van bouwknopen ontwerpen die toelaten dat een geautomatiseerd systeem optimaal kan werken.

Downloads
×
Kijkt als...
Niveau
Regio

Welkom OnderwijsPro

Niet aanmelden

Stel minstens één regio en één niveau in. We passen dit toe als kijkfilter op de website, zodat je de gepaste inhoud ziet.