De kruistabellen die behoren tot de oude generatie leerplannen houden op te bestaan. Het opstellen hiervan gaf vaak een vals gevoel van “in orde zijn”, immers achter een kruisje kan niet altijd worden achterhaald wat hiermee precies wordt gerealiseerd. Toch werd er herhaaldelijk gevraagd naar een opvolger voor de kruistabellen bij de nieuwe leerplannen 2de en 3de graad. We hebben vanuit de pedagogische begeleiding een tool ontwikkeld die een aantal euvels van de kruistabellen oplost en enkele nieuwe functionaliteiten toevoegt. Voortaan spreken we over de “Leerplan(nings)tool”.
Gekoppelde leerplannen
Autotechnieken B+S - 3de graad - D/A-finaliteit
Brom- en motorfietsinstallaties S - 3de graad - A-finaliteit
Elektronicatechnieken S - 3de graad - D/A-finaliteit
Elektromechanische technieken B+S - 2de graad - D/A-finaliteit
Elektrische installaties S - 3de graad - A-finaliteit
Elektriciteit S - 2de graad - A-finaliteit
Elektromechanische technieken B + S - 3de graad - D/A-finaliteit
Elektrotechnieken B + S - 3de graad - D/A-finaliteit
Elektrotechnieken B+S - 2de graad - D/A-finaliteit
Fietsinstallaties S - 3de graad - A-finaliteit
Koelinstallaties S - 3de graad - A-finaliteit
Informatica- en communicatiewetenschappen B + S - 3de graad - D-finaliteit
Koel- en warmtetechnieken B + S - 3de graad - D/A-finaliteit
Koetswerk S - 3de graad - A-finaliteit
Lassen-constructie S - 3de graad - A-finaliteit
Industriële ICT B + S - 3de graad - D/A-finaliteit
Mechanische technieken B+S - 2de graad - D/A-finaliteit
Mechanica S - 2de graad - A-finaliteit
Mechanische vormgeving S - 3de graad - A-finaliteit
Mechatronica B+S - 3de graad - D-finaliteit
Mechanische vormgevingstechnieken B + S - 3de graad - D/A-finaliteit
Onderhoudsmechanica auto S - 3de graad - A-finaliteit
Podiuminstallaties S - 3de graad - A-finaliteit
Preventief onderhoud machines en installaties S - 3de graad - A-finaliteit
Podiumtechnieken B + S - 3de graad - D/A-finaliteit
Sanitaire en verwarmingsinstallaties S - 3de graad - A-finaliteit
Vrachtwagenchauffeur S - 3de graad - A-finaliteit
Voertuigtechnieken B+S - 2de graad - D/A-finaliteit
Vliegtuigtechnieken B + S - 3de graad - D/A-finaliteit
Technologische wetenschappen B+S - 2de graad - D-finaliteit
Technologische wetenschappen en engineering B+S - 3de graad - D-finaliteit
Datacommunicatie en netwerken S - 3de graad - A-finaliteit
- ondersteuning van vakgroepen, al dan niet begeleid vanuit de pedagogische begeleiding;
- hulp bij grondig analyseren van het leerplan (nieuw);
- vertalen van leerplandoelen naar concrete leerdoelen (nieuw);
- uitrafelen/verfijnen van leerplandoelen (nieuw);
- onderscheid maken tussen leerdoelen basis/extra (verdieping/uitbreiding) (nieuw);
- koppelen van leerdoelen aan leerlingen activiteiten;
- toekennen van verantwoordelijkheden aan leraren; verdelen van de leerdoelen over de verschillende betrokken leraren.
De leerplan(nings)tool is opgemaakt voor elk nieuw leerplan. Ze is te vinden op de leerplansite onder de tegel "Leerplan."
De leerplan(nigs)tool bestaat uit drie tabbladen:
- leerplandoelen (lpd): een verzameling van de leerplandoelen met hun afbakening zoals opgenomen in het leerplan.
- leerdoelen: hierin kunnen de geselecteerde leerplandoelen geconcretiseerd en verfijnd worden.
- koppeling: hierin kunnen de leerdoelen gekoppeld worden aan leerlingenactiviteiten.
- Technische info:
- De Leerplanningstool 2.0 is volledig opnieuw geprogrammeerd, ook al ziet de tool er qua lay-out hetzelfde uit als de versie 1.0. Op de achtergrond werken nu in plaats van formules, meerdere macro's. Dit geeft de garantie dat er minder fouten kunnen ontstaan en hiermee zijn enkele bugs opgelost.
- Gebruikersinfo:
- Na het downloaden van de leerplanningstool (= Excel met macro) zal je dit document vertrouwd moeten maken. Volg hiervoor de stappen uit onderstaand document.
- Bij het opstarten van de leerplanningstool wordt je mogelijks gevraagd om de betrouwbaarheid van het document te controleren. Dit document is volstrekt veilig, je mag het dus zeker vertrouwen. Kies voor "Inhoud inschakelen" en klik "Ja" om het document te vertrouwen, om dit niet telkens opnieuw te moeten aangeven kun je aanvinken "Dit niet opnieuw vragen". Zo schakel je de op de achtergrond draaiende macro's in bij het opstarten.
- Doelen enkel met afbakening opgenomen (in zwart) ==> niet te wijzigen (als beveiliging blad opstaat).
- Bovenaan wordt het betreffende leerplan aangegeven met vermelding van de versie. Indien er een nieuwe versie komt, kun je dit eerste tabblad overschrijven met de nieuwe doelen.
- Met het oog op de vrije ruimte of de 30 % vrijheid binnen een vak kunnen extra doelen onderaan worden toegevoegd, indien voorafgegaan met XLD01 … worden deze automatisch blauw ingekleurd (herkenbaarheid). Wees echter spaarzaam met het toevoegen van extra doelen, probeer zoveel mogelijk leerinhouden onder de bestaande leerplandoelen te plaatsen.
- Indien een extra doel wordt toegevoegd voorafgegaan met een XLD worden deze automatisch blauw ingekleurd voor de herkenbaarheid.
- Werkbladen zijn beveiligd zonder wachtwoord (eventueel demo hoe beveiliging op te heffen: controleren - beveiliging blad opheffen).
- Doel van het tabblad: concreet maken van soms vaag omschreven LPD's+ splitsen van een ruim lpd in meerdere subdoelen.
- Enkel selectie van lpd uit tabblad 1 (extra doelen moesten daar worden toegevoegd).
- Een lpd kan meerdere malen worden geselecteerd, je kunt een lpd een onbeperkt aantal keren selecteren en concreet maken.
- De selectie van lpd's kan in willekeurige volgorde, ze worden automatisch gesorteerd bij het wisselen van werkblad op leerplandoel en vervolgens op leerdoel.
- Maak de oefening binnen de vakgroep (kan onder begeleiding van de vakbegeleider).
- Maak een leerplandoel concreet doe je door het te splitsen in meerdere afgebakende competenties die de leerlingen behalen of hier althans naar streven.
- Maak alles concreet in functie van de eigen schoolinfrastructuur, context …
- Schrijf een concreet doel als een leerlingenactiviteit (bv. Leerling kan …).
- Probeer bij het concreet maken van de LPD's in leerdoelen dit zo te schrijven dat het leerdoel "evalueerbaar" is.
- Het zal voor de meeste LPPD's nodig zijn om deze te verfijnen in meerdere concrete leerdoelen. Omwille van de leesbaarheid van het document en omwille van de snelheid van het rekenblad is het aantal leerdoelen beperkt tot maximaal 500. Wil je toch meer leerdoelen dan is het aangeraden om met een extra Excel-document te starten.
- Denk bij het verfijnen in functie van leerdoelen, niet in lesdoelen. Verduidelijking:
- Leerdoelen zijn te behalen op het einde van een bepaalde periode. Vb.: leerlingen meten binnen, buiten- en dieptematen met een schuifmaat tot op 1/20 nauwkeurig.
- Lesdoelen zijn in functie van een bepaalde les, de lesdoelen kunnen groeien naar het leerdoel. Vb.: les 1: leerlingen kennen de functies van de schuifmaat; les 2: leerlingen meten buitenmaten tot op 1/10; les 3: leerlingen meten binnenmaten…
- Bij het overzetten van LPD's of ingevulde leerdoelen uit een andere versie kies je best voor "waarden plakken". Zo wordt de achterliggende opmaak behouden.
- Indien een LPD vertaald wordt in een leerdoel dat verder gaat dan het LPD vraagt (uitbreidend, verdiepend …) dan kun je dat aangeven met een (x) ==> wordt blauw ingekleurd voor de herkenbaarheid.
- Indien een LPD geselecteerd is, maar het wijzigt naderhand (bijvoorbeeld bij een update van het leerplan), dan moet het opnieuw geselecteerd worden. Om je hieraan te herinneren worden niet-overeenkomsten aangegeven in het rood en doorgehaald.
- Werkbladen zijn beveiligd zonder wachtwoord (eventueel demo hoe beveiliging op te heffen: controleren - beveiliging blad opheffen).
- Bij elke wissel van werkblad wordt de beveiliging automatisch opnieuw ingesteld.
- Geselecteerde leerplandoelen die niet vertaald werden naar leerdoelen in dit werkblad worden bij de wissel van het werkblad automatisch gewist uit dit werkblad, zodat het werkblad "LEERDOELEN" enkel de vertaalde leerplandoelen bevat.
- Bij het afsluiten van het werkblad worden alle aangebrachte filters verwijderd en worden de leerplandoelen gesorteerd op LPD en vervolgens op leerdoel.
- De eerste twee kolommen (Leerplandoelen - Leerdoelen) worden automatisch in volgorde overgenomen van het tabblad Leerdoelen. Die leerplandoelen die niet concreet gemaakt werden in het tabblad Leerdoelen worden ook aangevuld, de cel leerdoel is hierbij uiteraard leeg.
- Achteraf geconcretiseerde lpd met leerdoelen, toegevoegde extra doelen … worden automatisch tussen de lijst (numerieke volgorde) ingevoegd.
- Vul de leerlingenactiviteiten aan (cellen C2 tot …). Voorbeelden: project koelinstallatie, module krachten in de ruimte, werkplekleren bij VDAB, stage bij xxxx, jaaropdracht energietransitie, onderzoeksopdracht ventilatie, labo materiaalonderzoek, vak mechanica, interne brandoefening, externe opleiding werken op hoogte, engineeringsopdracht elektrische kart …
- Omwille van de leesbaarheid van het document en omwille van de snelheid van het rekenblad is het aantal leerlingenactiviteiten beperkt tot maximaal 50. Wil je toch meer leerlingenactiviteiten dan is het aangeraden om met een extra Excel document te starten.
- Optioneel kun je opgeven wanneer je plant de leerlingenactiviteit te starten (eerste maal). Voorbeeld: week 25. Dat kan nuttig zijn in functie van de leerlijn (cellen C3 tot …).
- Optioneel kun je opgeven hoelang je plant te werken aan deze leerlingenactiviteit (cellen C4 tot …).
- Optioneel kun je de initialen van de betrokken leraren opgeven (cellen C5 tot …).
- Maak de koppeling tussen leerdoel en leerlingenactiviteit. Gebruik hiervoor alle mogelijke symbolen (cijfers, letters, speciale tekens …).
- Wees zuinig met het maken van een koppeling. Kies bewust waar je welk doel aanpakt. Je werkt ongetwijfeld op heel wat momenten aan veiligheid, maar waar ga je het aanbrengen, trainen, evalueren …
- Je kunt in samenspraak met de vakgroep zelf een legende afspreken in de gebruikte symbolen. Bv: A voor aanleren, T voor toepassen, E voor evalueren, 5 voor 5de jaar …
- Het kan handig zijn om de eerste kolom te verbergen.
- Er wordt automatisch gecontroleerd of alle doelen aan bod komen. Het vak van het leerplandoel/leerdoel dat nog niet aan bod komt wordt oranje ingekleurd. Hierdoor krijg je als vakgroep een beeld welke doelen nog geen invulling kregen.
- De extra doelen worden in blauw gemarkeerd. Zo kan je met de vakgroep een overzicht behouden tussen wat nog moet worden aangeboden en wat als extra/uitbreiding/verdieping aan bod mag komen.
- Bij het invullen van een spatie zou je verkeerdelijk bovenstaande veiligheid kunnen omzeild worden. Een spatie wordt echter niet gezien als een geldig symbool, dus bij ingave van spatie blijft het niet aangeboden leerdoel oranje ingekleurd.
- De LPD's en leerdoelen worden automatisch gesorteerd op Leerplandoel en vervolgens op leerdoel.
- Het sorteren op lpd's, leerdoelen, leerlingenactiviteit,… kan via de filterknop (in onbeveiligd werkblad). De filters worden bij het wisselen van werkblad automatisch verwijderd.
- Werkbladen zijn beveiligd zonder wachtwoord
Hoe gegevens overzetten van een vorige versie van de leerplanningstool?
- De nieuwe versie van de leerplanningstool bevat automatisch de nieuwste leerplandoelen van het actuele leerplan
- Wil je extra doelen (aangeduid met XLD) overzetten dan kan die geknipt en geplakt worden in het werkblad LPD
- Bij het overzetten van LPD's of ingevulde van LEERDOELEN uit een andere versie kies je best voor "Waarden plakken". Zo wordt de achterliggend opmaak behouden. (zie figuur hieronder)
- Je merkt dat bij het overzetten een aantal LPD's en leerdoelen doorhaald worden. Dit betekent dat het LPD vermoedelijk licht gewijzigd is. Dit om aan te geven dat een wijziging in het LPD is doorgevoerd. Om dit te verhelpen selecteer je het nieuwe LPD opnieuw uit de dropdown lijst. (zie figuur hieronder)
- De nieuwe leerplandoelen worden automatisch overgenomen in het werkblad KOPPELING, de leerlingen activiteiten kunnen één voor één worden gekopieerd van het oude document naar het nieuwe document.
