De ‘uitrusting van de arbeidsplaatsen’ mag je heel ruim interpreteren. De regelgever verstaat er bijvoorbeeld niet alleen de elektrische installatie onder, maar ook de stabiliteit, de minimale afmetingen en volumes van de lokalen, de deuren, de wegen en zelfs het risico op vallen van personen of voorwerpen. Voor al deze aspecten heeft de regelgever voorschriften uitgewerkt en basiseisen opgesteld.
Elektrische installaties houden altijd potentiële risico’s in voor werknemers die er mee in aanraking komen. Niet onterecht legt de regelgever hiervoor dan ook zware veiligheidseisen op. Zo zijn elektrische installaties onderworpen aan een strikte en strenge reglementering en controles. Daarnaast blijven het degelijk informeren en opleiden van het personeel uitermate belangrijke preventiemaatregelen. Voor meer uitgebreide informatie verwijzen we graag naar een document rond arbeidsveiligheid en elektrische installaties dat de belangrijkste aspecten behandelt.
Om als werkgever wettelijk in orde te zijn met de basiseisen voor de elektrische installatie, moet je over bepaalde verslagen, documenten en attesten beschikken. Je moet die altijd kunnen voorleggen aan de inspectie.
Het conformiteitsverslag, het laatste en voorlaatste periodiek controleverslag van de laagspannings- en hoogspanningsinstallatie. Dat periodieke controleverslag mag geen inbreuken bevatten!
Je hebt een risicoanalyse ter beschikking en je houdt ze ook up-to-date. Om de risicoanalyse op te maken kun je een beroep doen op een externe partner. Als de expertise op je school aanwezig is, kun je ook dit instrument gebruiken.
Werknemers kunnen de bevoegdheid krijgen om bepaalde handelingen en/of werkzaamheden uit te voeren. Zij hebben hiervoor een attest BA4 (gewaarschuwd persoon) of een BA5 (vakbekwaam persoon) nodig. Je kunt hiervoor het voorbeeld van bevoegdheidsverklaring gebruiken.
Een vast onderdeel bij de keuring van de elektrische installatie is de bepaling van de uitwendige invloeden van de lokalen. We denken bijvoorbeeld aan vochtigheid, warmte, koude, stralingen, brandgevaar, aanwezigheid van corrosieve stoffen, enzovoort. Het is aan de ‘uitbater’ van de lokalen om de uitwendige invloeden te bepalen. Heb je meerdere installaties van hetzelfde type, bijvoorbeeld per gebouw een aparte installatie, dan mag je per type installatie een afzonderlijke lijst van niet-specifieke uitwendige invloeden samenstellen. Je moet, als directeur, het document paraferen en de keurder van het erkend organisme (externe dienst voor technische controle) parafeert het document voor ontvangst bij de controle. Om je hierbij te helpen hebben wij een voorbeelddocument uitgewerkt met een overzicht van de mogelijke uitwendige invloeden op de elektrische installaties in schoollokalen.
Werkzaamheden op hoogte uitvoeren brengt altijd een verhoogd risico met zich mee. Als werkgever ben je dan ook verplicht om extra voorzichtigheid in te bouwen:
Welke stappen je juist moet zetten, hangt af van de uitkomst van de risicoanalyse die je uitvoert. Je kunt er dit instrument voor gebruiken.
Afhankelijk van de resultaten van de risicoanalyse neem je als werkgever de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat de werknemers over de geschikte arbeidsmiddelen beschikken om hun opdracht op hoogte zo goed mogelijk kunnen uitvoeren.
De welzijnswet legt zowel materiële als organisatorische preventiemaatregelen op voor de gebruikte arbeidsmiddelen. Bekijk zeker de uitgebreide beschrijving van al deze maatregelen op de site van FOD Werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg (WASO).
We willen je er alvast op wijzen dat de welzijnswet hele specifieke eisen oplegt voor het gebruik van ladders, steigers, en toegangs- en positioneringstechnieken met touwen. Zo ben je verplicht om ladders en stellingen te laten controleren door bevoegde personen. Het bewijs van die controles moet je altijd kunnen voorleggen bij inspectie. Je moet ook kunnen aantonen dat de persoon die de controle uitgevoerd heeft daar wel degelijk voor bevoegd was. Je kunt hiervoor gebruik maken van het bevoegdheidscertificaat ‘controle ladders’ of het bevoegdheidscertificaat ‘controle stellingen’.
Als je als werkgever werken laat uitvoeren op hoogte, is het uitermate belangrijk dat je de werknemers de juiste opleiding laat volgen en hen de nodige instructies hebt gegeven. De attesten van de gevolgde opleidingen moet je bij inspectie of controle altijd kunnen voorleggen.
Als werkgever ben je ervoor verantwoordelijk dat er geen valgevaar is op de arbeidsplaats. Door de gevaarlijke zones, trappen en hellingen voldoende af te schermen zorg je ervoor dat het valgevaar in de mate van het mogelijke wordt vermeden.
De toegankelijkheid van de gebouwen voor leerlingen en personeelsleden met een beperking is ook één van jouw verantwoordelijkheden. Als werkgever neem je hiervoor de nodige organisatorische of infrastructurele maatregelen. Uitgebreide informatie hierover vind je in het handboek ‘Toegankelijkheid publieke gebouwen’.
Ook moet je ervoor zorgen dat de werknemers over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen beschikken. Welke beschermingsmiddelen nodig zijn bij werkzaamheden op hoogte vind je ook op de website van FOD WASO.
De meer gebouwtechnische aspecten van de arbeidsplaatsen kunnen, als ze niet professioneel en degelijk zijn aangepakt en uitgevoerd, ook bepaalde risico’s met zich meebrengen voor de werknemers. De regelgever heeft dan ook voor die aspecten een aantal basiseisen vastgelegd.
Het is de verantwoordelijkheid van de werkgever om ervoor te zorgen dat de arbeidsplaatsen aan die basiseisen voldoen. Hieronder geven we in een notendop de vereisten voor de verschillende bouwtechnische aspecten zonder exhaustief te zijn. Raadpleeg dus zeker ook de website van FOD WASO – je kunt er per aspect telkens naar doorklikken.
Wat de stabiliteit betreft, stelt de regelgeving dat de gebouwen waarin gewerkt wordt, structuren, een stabiliteit en een stevigheid moeten hebben die afgestemd zijn op het gebruik.
Voor de werklokalen legt de regelgeving een minimale hoogte vast en een minimale ruimte per werknemer.
De regelgeving schrijft voor dat het oppervlak van vloeren, muren en plafonds van de lokalen van die aard moet zijn dat ze vlot schoongemaakt en onderhouden kunnen worden. Ook voor volledig glazen wanden zijn er vereisten op het vlak van materiaal en afscherming.
Ramen moeten dan weer veilig geopend, gesloten, geregeld en vastgezet kunnen worden. Schoonmaak van de ramen moet ook zonder risico kunnen.
De plaats, het aantal, de afmetingen en het materiaal van deuren en poorten hangen af van het gebruik van de lokalen waar ze geplaatst moeten worden. Bij automatische deuren en poorten moet je noodstopsystemen voorzien. Bij transparante deuren moet je op ooghoogte een markering voorzien.
Wegen, maar ook trappen, vaste ladders en laadplatforms, zijn zodanig geplaatst en berekend dat zij gemakkelijk en veilig gebruikt kunnen worden door voetgangers en voertuigen.
Roltrappen moeten veilig functioneren. Zij zijn ook uitgerust met de nodige veiligheidsvoorzieningen en noodstopsystemen.
De nooduitgangen die naar de uitgangswegen leiden moeten op elk ogenblik geopend kunnen worden. De wegen die naar de deuren leiden moeten vrij blijven. De plaats, de verdeling en de breedte van de trappen, uitgangswegen, uitgangen, deuren en wegen moeten een snelle en makkelijke ontruiming van personen toelaten.
Wettelijk gezien heeft elke werknemer recht op een werkruimte en sociale voorzieningen die vrij zijn van tabaksrook. Het is aan de werkgever om er voor te zorgen dat dit recht gerespecteerd wordt. Hij moet de niet-rokende werknemers tegen tabaksrook beschermen.
Aangezien er een algemeen rookverbod geldt in alle scholen, zul je als werkgever-schoolbestuur minder met dit aspect te maken krijgen.
