Autismespectrumstoornis of kortweg autisme is een pervasieve ontwikkelingsstoornis die de gehele ontwikkeling diepgaand raakt. Ze heeft een permanent karakter en heeft invloed op alle domeinen van het leven.
Autismespectrumstoornis of kortweg autisme is een ontwikkelingsstoornis die een specifiek gedragspatroon beschrijft gebaseerd op twee kenmerken (Kobe Vanroy):
- moeilijkheden in de omgang en communicatie met anderen;
- een markante stroefheid in gedrag en reactie.
Autisme heeft invloed op alle levensdomeinen in alle levensfasen en vertaalt zich in zwakke én sterke kanten.
Je kunt meer lezen over autisme op de website van de Vlaamse Vereniging Autisme en in de brochure 'Autisme een ontdekkingstocht, autisme begrijpen' van Participate!
Autisme is onzichtbaar en heeft vele gezichten. Elke persoon met autisme is uniek. Omdat autisme zich zo verscheiden en met een verschillende intensiteit toont, bestaat er niet zoiets als typisch autistisch gedrag, maar wel vele varianten in een breed spectrum.
Vandaar dat in de vijfde editie van de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, een handboek dat als standaard gebruikt wordt voor diagnostiek) nog enkel sprake is van een autismespectrumstoornis (ASS). Deze benaming omvat alle mogelijke subtypes als het syndroom van Asperger, PDD-NOS … die men vroeger gebruikte.
Voor de leesbaarheid van de website gebruiken we verder de term autisme.
Je kunt meer lezen over autismespectrumstoornis volgens DSM-5 op de website van Prodia. Autisme is onderdeel van het protocol diagnostiek bij gedrags- en/of emotionele problemen en het vermoeden van een (ontwikkelings-)stoornis.
Leerlingen met autisme zijn allemaal anders, ieder van hen is uniek. Om elk van hen de juiste begeleiding te geven, is het belangrijk om een goed beeld van hen te krijgen. Wat zijn zijn of haar talenten, specifieke onderwijsbehoeften, opvoedingsnoden en contextaanpassingen en hoe kun je hen hierin ondersteunen? Niet elke oplossing past bij elke leerling met autisme. Betrek de leerling zelf of de ouders om mogelijke aanpassingen of vooropgestelde doelen bij af te toetsen.
De CSA (Centrale stuurgroep autisme) ontwikkelde in 2017 een nieuwe versie van de Ondersteuningsmatrix Autisme (OM ASS-R). Het is een document dat je op basis van zes parameters samen met collega's laat reflecteren over de ondersteuningsnoden en onderwijsbehoeften van jouw leerlingen met autisme of een vermoeden van autisme, de klasgroep of het team. Om het onderwijsaanbod meer op maat van jouw leerlingen te organiseren, worden in het zorgcontinuüm aanpassingen, ondersteuning en doelen voor de leerling, zijn groep of de leraren/therapeuten genoteerd.
Probeer de ondersteuningsmatrix uit in jouw school met behulp van deze documenten.
- Op de website van Participate! staat het hoofdstuk 'Mijn kind begrijpen in zijn ontwikkeling'.
- Op de website van Eurekaonderwijs vind je uit de map Leerzorg: 'Eerste hulp bij leerstoornissen en problemen bij het leren' Autisme: mogelijke zwakke en sterke kanten - mogelijke do's & don'ts bij het begeleiden.
- De website KABASS is ontwikkeld om jongeren te ondersteunen bij transitiemomenten, de website reikt informatie, hulpmiddelen, links en tips voor jongvolwassenen met Autisme.
- De Nederlandse website gedragsproblemenindeklas.nl geeft duidelijke informatie over leerlingen met autisme in de klas.
Het rapport Naar een autismevriendelijk Vlaanderen bracht in 2016 de participatieproblemen van mensen met autisme in kaart en formuleerde op basis daarvan verschillende aanbevelingen. In 2017 lanceerde de regering het 'Verhoogde participatiekansen voor personen met autisme creëren. Strategisch plan'. In 2018-2019 werd dit geconcretiseerd in het Vlaams Actieplan Autisme, waarvoor 800.000 euro werd uitgetrokken. Daarin is financiering voorzien voor het ondersteunen van praktijkgericht onderzoek naar interventies voor personen met autisme en hun familie. Op de website Academische Werkplaats Autisme vind je hierover meer informatie.
