Elke school moet sinds 1 april 2005 een schoolraad oprichten.
Hierop zijn twee uitzonderingen:

• scholen type 5 buitengewoon onderwijs moeten geen schoolraad hebben;
• een schoolbestuur dat ten minste voor twee derde is samengesteld uit rechtstreeks verkozen vertegenwoordigers van personeel en ouders, moeten evenmin een schoolraad hebben.
  (Een schoolbestuur dat ten minste voor twee derde is samengesteld uit rechtstreeks verkozen vertegenwoordigers van personeel en ouders is niet verplicht een schoolraad op te richten. De verhouding tussen de oudergeleding en de personeelsgeleding in het schoolbestuur moet evenwichtig zijn. Dit betekent dat beide geledingen cijfermatig ofwel evenveel stemmen hebben, ofwel dat het aantal stemmen van de grootste geleding kleiner is dan de helft van het totaal aantal stemmen binnen het schoolbestuur. In het secundair onderwijs zijn schoolbesturen verplicht ook leerlingen met raadgevende stem te betrekken bij beslissingen waarover een overleg tussen schoolbestuur en schoolraad moet plaatsvinden. Het aantal vertegenwoordigers van de leerlingen is ten minste gelijk aan het aantal vertegenwoordigers van de ouders.)

Onder school wordt hier verstaan: een pedagogisch geheel waar onderwijs georganiseerd wordt, en dat onder leiding staat van een directeur.

Op het niveau van de vestigingsplaats kan dan ook geen schoolraad opgericht worden. Participatie op dat niveau wordt gewaarborgd door de onderliggende raden.

Een schoolbestuur kan wel één schoolraad oprichten voor verscheidene scholen waarvan de vestigingen gelegen zijn binnen dezelfde gemeente of binnen een straal van twee kilometer. Die scholen moeten dan wel allemaal behoren tot hetzelfde onderwijsniveau. In dat geval is er immers meestal sprake van een nauwe pedagogische samenwerking tussen de verschillende scholen. Als het schoolbestuur opteert voor een schooloverstijgende schoolraad, kan het waarborgen uitwerken opdat elke geleding in de schoolraad bestaat uit verkozenen uit de verschillende scholen.

Aandachtspunt

Een dergelijke regeling geldt slechts voor de duur van het mandaat van de schoolraad. Het schoolbestuur kan ervoor kiezen om die regeling voor het nieuwe mandaat te verlengen.

Opmerking

De Centra Leren en Werken (CLW) dienen geen afzonderlijke schoolraad op te richten. De participatierechten zullen worden uitgeoefend in de schoolraad van de school waarmee het centrum verbonden is. Onafhankelijke centra dienen wel zelf een schoolraad op te richten. Elk CLW heeft ook een centrumraad. Voor een aantal onderwerpen zal eerst het advies van de centrumraad worden ingewonnen vooraleer men met de schoolraad overlegt.