Aanleiding voor deze vragen om uitleg was de publicatie van nieuwe cijfers i.v.m. de gebruikers van Bednet in de media: bij meer dan de helft van de gebruikers uit het secundair onderwijs was het motief daarvoor een psychisch probleem. Overigens ging het bijvoorbeeld vier jaar geleden daar ook al over. De vragen van de vier vragenstellers kwamen finaal allemaal wel ongeveer op hetzelfde neer, zij het dat de ene zulks (traditioneel) wat korter, de andere wat langer verwoordde. Eén zaak was alvast duidelijk: dit was een ernstig én complex probleem, dat dus niet zomaar in een handomdraai te remediëren viel. Wat kon minister Demir (laten) doen, uiteraard ook binnen de context van haar beleid inzake “Scholen voor iedereen” (maar cf. ook al bestaande maatregelen als TOAH, Type 5-onderwijs, POAH) en gelet op de samenwerking met het beleidsdomein Welzijn, waarover men deze legislatuur toch meer dan een tandje leek te willen bijsteken (cf. Verenigde Commissies Onderwijs en Welzijn van 20 maart 2025)? Ook in het nieuwe beleidsplan van onze eigen organisatie Katholiek Onderwijs Vlaanderen kreeg die samenwerking een extra accent.
Minister Demir benadrukte dat Bednet, dat alsmaar bekender werd, fantastisch goed werk leverde, ook op haar eigen vraag via de beheersovereenkomst om de doelgroep te verruimen. Terecht! Voorts wees ze op een onderzoek van 2022 over het onderwijsaanbod aan zieke kinderen, dat een licht wierp op de stijging van de cijfers in kwestie, maar de achterliggende redenen van de psychische problemen werden daarmee niet duidelijker. De registratie van afwezigheden op school kon op dat stuk ook geen soelaas bieden, de signalen die Bednet kreeg wél, aldus de minister. Maar of de bedoelde signalen dan de echte oorzaken/factoren bloot zouden leggen van die stijging van psychische problemen bij jongeren in onze samenleving nu leek mij alvast lang niet zeker. Wellicht gaat het om een samenspel van diverse factoren die op de ene jongere zus en op de andere zo impact. Niet simpel dus, want wellicht ook altijd een zaak van biologie én omgeving. Zaak was om het leerrecht van ook die jongeren (van kleins af aan zelfs) te verzekeren.
Daarin speelden artsen een belangrijke rol: ook zij moesten op de hoogte zijn van de diverse mogelijkheden, zoals Bednet, Type 5-onderwijs en andere. Voorts ging de minister in op de recentere, maar intussen ook bekende plannen van haar beleid, die in deze context relevant waren: Scholen voor iedereen en Goed Gedragen (over dat laatste zou trouwens op 11 december 2025 (voormiddag) een gedachtewisseling met minister Demir volgen in de Onderwijscommissie), inclusief de rol van de CLB’s (bv. CLBch@t). Na de genoemde vergadering van de Verenigde Commissies was de samenwerking tussen Onderwijs en Welzijn voortgezet. Ook externe partners waren daarbij belangrijk. Finaal ging het met die psychische problemen om een zaak die zelfs het onderwijs oversteeg en ook bijvoorbeeld werknemers raakte. Niet eenvoudig dus, zoals al gezegd.
Uit de verdere bespreking (nóg 17 minuten) viel vooral een consensus over het thema bij de verschillende tussenkomsten te merken. Niet onlogisch, leek mij. Daarin was dus veel herhaling te horen van het voorgaande (zoals dat relevante onderzoek van 2022 en de leerondersteunende vaardigheden bij de minimumdoelen basisonderwijs) of wat we al kenden van andere gelegenheden (bv. de (federale) eerstelijnspsychologische zorg (ELP) van CLB’s of ook de rol van sociale media met allerlei verwachtingen aan jongeren).
De kritische noot kwam nog helemaal aan het einde: oppositielid-vragensteller Claesen hekelde het jarenlange gebrek aan investeringen in de Jeugdhulp, de huisplicht tijdens (een deel van de) coronaperiode en het M-decreet dat de vorige Onderwijsminister Ben Weyts niet aangepakt had, waardoor er alweer een stuk tijd verloren gegaan was. Daar zat, hoewel wellicht niet alles, toch zeker iets in. Maar vanuit de oppositie was het altijd iets comfortabeler spreken…
Lees de bespreking van de “Vraag om uitleg over het profiel van leerlingen die via Bednet les volgen van Loes Vandromme, over de toename van het aantal leerlingen met psychische problemen van Kim Buyst, over het aantal leerlingen met psychische problemen die synchroon internetonderwijs volgen van Karolien Grosemans en over de sterke stijging van het aantal leerlingen met psychische problemen die les volgen via Bednet van Mercina Claesen” aan minister Zuhal Demir.
Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen
