In cauda venenum… deels aansluitend bij de budgettaire vraag over de besparingen van Roosmarijn Beckers aan het begin van de vergadering kregen we als afsluiter nog een politiek iets meer dan pittige kwestie over de toekenning van extra middelen via onderwijscao XII, en vooral over de communicatie van minister Weyts over die toekenning. En ook de actuele kwestie van het lerarentekort was hier in het geding. Loes Vandromme was de auteur en de vergadertijd bedroeg finaal 27 minuten.

Op 22 oktober 2021 had de Vlaamse regering het desbetreffende voorontwerp van decreet voor de tweede keer principieel goedgekeurd. Nu wachtte nog het advies van de Raad van State, maar er werd al gecommuniceerd naar de scholen want de zaak was inderdaad dringend. De dag nadien was er in de pers (voor abonnees) vanuit die hoek al een kritisch geluid te noteren geweest.

Vragensteller Vandromme schetste de gang van zaken zelfs vanaf woensdag 20 oktober en de problemen daarrond. Intussen kon met de bedoelde middelen al een stukje flexibeler omgesprongen worden, maar toch… Hoe kon minister Weyts ervoor zorgen dat onder allerlei minder flexibele voorwaarden die middelen niet verloren zouden gaan?

Met Vandrommes eigen stelling dat er al genoeg negativiteit was, ging minister Weyts stevig in het verweer tegen de geuite kritiek. Het cao-budget in kwestie was nog nooit zo hoog geweest en cao XII kwam zelfs vroeger dan volgens de reguliere timing het geval zou zijn. Het ging bovendien om extra recurrente middelen: dus hoe sneller inzetten, hoe liever, toch? De minister schetste het hele proces (incl. timing) van de cao en zijn filosofie erachter alsook de vertaling ervan in regelgeving. Dat had hij toch heel goed gedaan, leek de minister te zeggen. Hij schakelde zelfs nog een versnelling hoger door te stellen dat de geuite kritiek het hem in de toekomst moeilijker zou maken om voor Onderwijs nog zo veel middelen uit het budget van algemene middelen te krijgen.

Vragensteller Vandromme bevestigde dat zij destijds ook positief geweest was over de cao, maar… dat ze gelijk wel de concrete uitvoeringsmodaliteiten wilde zien. Toen nam ze een wat langere, maar heel correcte aanloop, naar een even correcte passage over onderwijskwaliteit, beleidsvoerend vermogen en datageletterdheid onder de vorm van een bouwmetafoor, waarvan later bleek dat de minister niet goed geluisterd had (cf. infra)… Vandromme wees op het belang van goede communicatie om een goed draagvlak voor beleidsmaatregelen te creëren en op het gebrek aan een omzendbrief bij de aanvankelijke communicatie in dit verband (op 20 oktober). Die omzendbrief zou pas volgen op 26 oktober. Vandrommes hele redenering en bezorgdheid leken mij zakelijk en relevant.

Maar toch vonden zelfs twee partijgenoten van de minister, Karolien Grosemans en Koen Daniëls, het nodig om tussen te komen. De eerste gaf dan nog schoorvoetend toe dat de timing van de middelen niet ideaal was, maar de tweede moest zich zelfs per se wat opwinden en voor wie het vergeten was, hij had de zondag voordien in De zevende dag gezeten… Kijk ’s aan. Gewoon in de marge, beste lezer: ik zie dat programma zo goed als nooit want doe doorgaans op dat uur van de week prettigere dingen, soms spirituelere, soms sportievere. Daniëls meende, in navolging van Grosemans, ook wat begrotingsles te moeten geven: een van de kenmerken van een begroting is in Standaardnederlands wel de zgn. “annaliteit”, niet “annualiteit”, maar dat terzijde. En de communicatie? Die was op de duur nog de schuld van de koepels, tja…

Interveniënt Hannelore Goeman had voordien opnieuw de cao-middelen afgezet tegen die van de besparingen (cf. de eerste vraag om uitleg van de namiddag): ze had dat niet gezegd zoals Daniëls nadien insinueerde, maar het beeld dat ze ermee opriep, was inderdaad te kort door de bocht. Hoewel…bij de besparingsvraag was gebleken dat ook de ministers voorstelling van zaken daar te kort door een andere bocht was. Goeman wees, zoals Vandromme, op de communicatiekwestie en suggereerde nog heel concreet om de reguliere 2%-overheveling van uren naar het volgende jaar uitzonderlijk eens naar 3% op te trekken. Inderdaad, het annaliteitsprincipe van de begroting was niet zo hermetisch afgesloten als Grosemans & Daniëls het wilden doen voorkomen. Op die suggestie antwoordde de minister later overigens niet.

Interveniënt Jan Laeremans toonde zich mild en vroeg nog of die omzendbrief er nu was of niet. Evenmin een antwoord later, maar wij weten intussen hoe dat gegaan was met die omzendbrief. Interveniënt Johan Danen vroeg ten slotte wanneer het project van de meelooptrajecten voor kandidaat-directeurs afliep. En ook die vraag bleef onbeantwoord.

Met de tweede repliek van de minister kwam dan de passage in de bespreking waarin hij expliciet toonde dat hij vragensteller Vandromme gewoon niet begrepen had, wat haar redenering over datageletterdheid betrof. Sterker nog, hij meende eerst nog een zgn. ludieke sneer in haar richting te moeten geven inzake haar vermeende leervertraging in wiskunde… Zijn snelle manier van communicatie was gewoon de enige goede, punt.

Uiteraard moest vragensteller Vandromme reageren. Ik heb het nog eens nagekeken: de eerste keer dat de minister het over die datageletterdheid had, was dat nog enigszins dubbelzinnig (betrok hij die op zichzelf, of toch op de schooldirecteurs?). Hij bleek toch die laatsten bedoeld te hebben, zo onderbrak hij Vandrommes slotwoord. Maar dan nog had hij het verkeerd voor: Vandromme had met haar redenering de schooldirecteurs geen gebrek aan datageletterdheid verweten, maar wel bedoeld dat die directeurs daarvoor tijdig de nodige data moesten krijgen (van de minister dus!) opdat ze hun scholen in goede banen zouden kunnen leiden. Vandromme vond het jammer dat de minister niet gewoon toegaf dat het misschien toch beter was geweest om de omzendbrief meteen mee te geven met de melding van de middelen. Als volksvertegenwoordiger was ze met dat alles uitgedaagd om haar kritisch-constructieve (niet: negatieve) toon te blijven aanhouden. En of ze gelijk had…

Lees de bespreking van de “Vraag om uitleg over de extra middelen die scholen kregen op grond van collectieve arbeidsovereenkomst XII van Loes Vandromme” aan minister Ben Weyts.

Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen