Na de initiële begrotingsopmaak (BO 2025) voorafgaand aan een begrotingsjaar is het gebruikelijk dat er in het daaropvolgende voorjaar een begrotingsaanpassing komt. Ook nu: BA 2025. De gebruikelijke parlementaire documenten waren er dus ook: Toelichtingen bij de aanpassing van de middelenbegroting en de uitgavenbegroting (voor Onderwijs: p.52-55) en het ontwerp van Programmadecreet (Hoofdstuk 5. Onderwijs en Vorming; p.10-11; en ook artikel 17 over indexering in Hoofdstuk 8. Financiën en Begroting; p.15-16).

Voor minister Demir echter aan haar toelichting kon beginnen en nadien de bespreking haar beslag kreeg, ging het eerst over een procedurele kwestie, die trouwens later in de bespreking ook nog heel wat spreektijd in beslag nam… wegens de concrete inhoud van die kwestie dan. Het ging met name over het regeringsamendement dat de Vlaamse regering goedgekeurd had op 23 mei 2025: over de inschrijvingsgelden in het volwassenenonderwijs, waarover sindsdien al heel wat pennen en stemmen in beweging gebracht waren (cf. media, persbericht van Katholiek Onderwijs Vlaanderen en actuele vragen op 28 mei 2025). Maar… dat amendement was er dus nog niet… Niet alleen vanuit de oppositie, maar ook vanwege meerderheidspartij cd&v kwam dat de minister op duidelijke kritiek te staan. Opvallend, — oppositielid Roosmarijn Beckers had dat heel goed opgemerkt —, de andere meerderheidspartij, Vooruit, hield zich in dezen erg gedeisd. Slotsom van dat predebat: het nu ontbrekende regeringsamendement zou rechtstreeks bij de behandeling in de plenaire vergadering ingediend worden, dus over een week of twee, net op het moment… dat een deel van de Onderwijscommissie naar Engeland zou zijn… tja.

Met enige vertraging lichtte minister Demir dan de begrotingsaanpassing gedetailleerd toe met deze overzichtelijke powerpointpresentatie.

Nog enkele zaken uit de bespreking:

• minister Demir (slide 8) schermde met het gegeven dat de besparing op het volwassenenonderwijs nu kleiner was dan oorspronkelijk gepland doordat 16,7 miljoen euro bespaard werd op twee andere posten (onderbenutting asielmiddelen en Digiplan); voor de verhoging van de inschrijvingsgelden herhaalde ze haar eerdere argumenten en ze concludeerde dat zelfs met de wijzigingen (sommige opleidingen werden duurder, andere goedkoper voor de cursisten) van de inschrijvingsgelden de overheid nog altijd 94 procent van de kosten dekte; de Vlaamse Onderwijsraad had in een spoedadvies op 2 juni 2025 duidelijk anders geredeneerd;
• interessant was nog het feit dat er blijkbaar toch al een advies van de Raad van State over het bewuste regeringsamendement was; dat hoorden we namelijk van Manu Diericx, maar hij zei er wel niet bij wat dan in dat advies stond, en voorts leek hij mij iets te voortvarend in het gebruik van het woord liegen in zijn repliek op de tussenkomst van PVDA-Ilona Vandenberghe;
• Diericx’ partijgenoot Koen Daniëls had dan wel weer een punt, vond ik, met zijn stelling dat naar het geheel van het besparingsplaatje gekeken moest worden, hoewel besparen natuurlijk nooit prettig is, maar in de Vlaamse regeringen die ik wat van naderbij gevolgd heb (lees: sinds 2004), heb ik nooit anders geweten dan dat er, zeker in het eerste deel van de respectieve legislaturen, bespaard werd;
• nog iets over deze uitspraak van minister Demir: in de periode 2015-2024 waren de uitgaven in het volwassenenonderwijs met 41,3 procent gestegen, zei ze, terwijl het aantal cursisten gedaald was van 318K naar 287K; over het eerste spreek ik me niet uit (vermoedelijk spelen daar verschillende factoren, bijvoorbeeld o.a. toch een aantal indexaanpassingen van de lonen, om maar iets te noemen), maar voor het tweede denk ik spontaan aan de overheveling (rond die tijd) van de graduaats- én lerarenopleidingen van de cvo’s naar het hoger onderwijs;
• tot slot was het duidelijk dat de aanpassing van de inschrijvingsgelden nu een eerste, snelle stap was in afwachting van een groter plan later, conform het regeerakkoord (p.151) (en beleidsnota van de minister) (cf. inkomensgerelateerd maken van de vrijstellingscategorieën en rationalisatie in het aanbod).

Bij de indicatieve stemmingen over het ontwerp van de uitgavenbegroting en over het ontwerp van Programmadecreet stemde de meerderheid voor en de oppositie tegen (nwvr: ik ben wel niet zeker van het stemgedrag van Open Vld over het ontwerp van de uitgavenbegroting).

Je kunt uiteraard nu ook al de video-opname [vanaf 14:09] bekijken van de integrale vergadering.

Reageren op dit commentaar kan bij Wilfried Van Rompaey

wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen