Katholiek Onderwijs Vlaanderen verenigt katholieke scholen, centra, internaten, hogescholen en een universiteit. We zijn een grote netwerkvereniging: meer dan 1 op de 7 Vlamingen leert of werkt immers in het katholiek onderwijs. In deze rubriek willen we dat netwerk in beeld brengen. We interviewen het komende jaar elke maand een lid van onze organisatie om te weten te komen wat haar/hem drijft en wat Katholiek Onderwijs Vlaanderen voor haar/hem betekent.
Deze maand laten we Tomas Legrand aan het woord. Hij is sinds vorig jaar algemeen directeur van de Arteveldehogeschool, een hogeschool met meer dan duizend werknemers die samen instaan voor het onderwijs van 13 000 studenten. Voorheen was hij actief in dezelfde hogeschool als directeur financiën en personeelsbeleid, opleidingsdirecteur en docent.
Mensen motiveren, een kansrijke omgeving scheppen; het zijn natuurlijk kernopdrachten. Maar als algemeen directeur tracht je niet alleen de omgeving te scheppen waarin studenten en medewerkers zich kunnen ontplooien. Je denkt ook na over de toekomst en over de koers die je wil uitzetten voor je organisatie. Het debat over die koers voeden en voeren is bijzonder verrijkend en het komen tot gedragen keuzes is dé uitdaging. Het succesvol uitvoeren van die keuzes des te meer. Niet gemakkelijk, maar wel heel motiverend wanneer weer een stap succesvol kan worden afgerond.
Er wordt veel verwacht van een algemeen directeur, maar ik blijf erbij dat het de moeite waard is. Het mee vorm kunnen geven aan sterk hoger onderwijs, het hebben van zoveel fijne contacten met medewerkers en studenten, het kunnen opnemen van verantwoordelijkheid, het mee uitwerken van een gedragen toekomstvisie in tijden van snelle digitalisering. Het zijn allemaal bijzonder prikkelende kansen en sterke drijfveren.
Onderwijs is mensenwerk. De Arteveldehogeschool telt 1 300 medewerkers. Dat zijn in eerste instantie professionals, maar vooral ook mensen achter de professional. Het boeit mij enorm om hen ook in dat menselijke opzicht beter te leren kennen. Onze hogeschool is ook bijzonder divers in talent. Door ruimte te bieden voor talenten ontstaat betrokkenheid en mede-eigenaarschap. Ik ben ervan overtuigd dat al die talenten een heel inspirerende en versterkende invloed hebben, zowel voor collega’s als voor onze studenten.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen staat voor lidmaatschap van een netwerk met gemeenschappelijke waarden. Binnen de netwerkvereniging ontmoeten we de andere katholieke hogescholen, het katholiek basis- en secundair onderwijs, de centra voor volwassenenonderwijs, en niet in het minst ook het bijzonder onderwijs. Uit die contacten komen heel wat ideeën en mogelijkheden tot samenwerking voort. Het schept een sterke band met alle onderwijsgeledingen, in het bijzonder ook met dat werkveld waarvoor wij de lerarenopleidingen verzorgen.
Als vertegenwoordigers van de katholieke hogescholen nemen we deel aan het bestuur van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Daarmee nemen we een bestuurlijke rol op in ons netwerk.
Via onze lerarenopleidingen gaan we in dialoog met de scholen in het basis- en secundair onderwijs. Als Arteveldehogeschool zetten we in op partnerschap met de stagescholen, waarbij hogeschool en school van elkaar leren, in twee richtingen. Met het oog op meerwaarde voor student, school en hogeschool innoveren we onze stageconcepten. We noemen dat Smart.
Via een uitgebreid aanbod levenslang leren ondersteunen we waar mogelijk de professionaliseringnoden van tal van scholen. We beschouwen ons daarbij als een complementaire partner voor het aanbod binnen de netwerkorganisatie Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
In alle opleidingen doceren we het vak ‘Religie, zingeving en levensbeschouwing’ (RZL). Daarin komt ook het concept katholieke dialoogschool steevast aan bod. Maar het gaat natuurlijk niet alleen over het vak RZL. We gaan steeds uit van de eigen identiteit van onze hogeschool, maar van daaruit gaan we in open dialoog met alle levensbeschouwelijke visies. Dat is bijzonder verrijkend. Die open houding vinden we evident. Ook onze achtereenvolgende fusies brachten telkens een open dialoog tot stand, tussen uiteenlopende pedagogische en levensbeschouwelijke visies.
We durven als katholieke dialooghogeschool heel vooruitstrevend te zijn. Zo organiseren we sinds vorig jaar het onderwijsvak ‘Islam’ in onze opleiding leraar secundair onderwijs. Ook in de opleidingen leraar kleuteronderwijs en leraar lager onderwijs volgen binnenkort initiatieven in die zin. In afstemming met de Moslimexecutieve verwerven studenten die opteren voor dat vak onderwijsbevoegdheid voor Islam. Maar los van die onderwijsbevoegdheid is het boeiend dat die afgestudeerden hun levensbeschouwelijke expertise ook breed kunnen inzetten in de scholen waar zij na hun afstuderen aan de slag gaan.
Met die initiatieven trekken we nieuwe doelgroepen aan in onze hogeschool. Het gesprek “over” verschillende levensbeschouwingen wordt daarmee een levendige dialoog “met” die levensbeschouwingen.
Hoe maakt je bestuur werk van bestuurlijke optimalisering en schaalvergroting?
Eigenlijk kun je stellen dat de hogescholen de afgelopen 25 jaar een eigen BOS-traject doorliepen. De weg liep niet altijd over rozen, maar over het algemeen wordt de schaalvergroting meestal heel positief beoordeeld. Door schaalvoordelen werd verdere democratisering van het hoger onderwijs mogelijk gemaakt en ontwikkelden we op heel wat domeinen bijkomende slagkracht. We bekijken wat de integratie van de graduaatsopleidingen (HBO5) en de specifieke lerarenopleidingen van de centra voor volwassenonderwijs in de hogescholen verder aan schaalvoordelen zal opleveren. Dat is nog even afwachten.
De BOS-recepten van de hogescholen zijn natuurlijk niet 1-op-1 bruikbaar in het leerplichtonderwijs. Niettemin is het fijn dat ik af en toe onze ervaringen kan delen met schoolbesturen in onze regio die hun BOS geleidelijk aan vormgeven.
Ik ben erg trots op heel wat realisaties van onze medewerkers in de opleidingen en de diensten. Die allemaal opsommen zou echt wel een heel lange lijst kunnen opleveren voor dit interview.
Momenteel loopt binnen de Arteveldehogeschool het ‘Trotsproject’. Met dat project willen we vooral de realisaties, creaties, prestaties van onze studenten zichtbaar en publiek maken. Opleidingen ontwikkelen daartoe websites, acties op sociale media, events, ontmoetingen met het werkveld … Het is ongelooflijk knap wat studenten allemaal in hun mars hebben en hoe hun talenten worden uitgedaagd door onze docenten. Dat maakt me bijzonder trots.
Bekijk een impressie van al dat talent.