De Self Determination Theory (SDT), ontwikkeld door Deci en Ryan, gaat dieper in op de kwaliteit van motivatie en stelt dat er verschillende soorten motivatie bestaan, variërend van amotivatie (geen motivatie) tot intrinsieke motivatie (motivatie vanuit interesse en plezier). De SDT benadrukt dat de vervulling van drie psychologische basisbehoeften essentieel is voor optimale motivatie, welzijn en groei: 

• Autonomie: De behoefte om zelf keuzes te maken, invloed te hebben op het eigen gedrag, en het gevoel te hebben dat wat men doet, aansluit bij de eigen waarden en interesses. In LO betekent dit bijvoorbeeld dat leerlingen keuzes krijgen in de activiteiten die ze doen, de manier waarop ze een oefening uitvoeren, of de doelen die ze stellen. 

• Verbondenheid: De behoefte om zich verbonden te voelen met anderen, erbij te horen, en warme, ondersteunende relaties te hebben. In de les LO kan dit worden bevorderd door teamactiviteiten, het creëren van een positieve en respectvolle sfeer, en het tonen van interesse in de leerlingen als individuen. 

• Competentie: De behoefte om zich bekwaam te voelen, vaardigheden te ontwikkelen, en succes te ervaren. In LO betekent dit dat de leraar zorgt voor een passend niveau van uitdaging, duidelijke instructies geeft, constructieve feedback biedt, en leerlingen helpt om hun vooruitgang te zien. 

De toolbox vertaalt deze theoretische principes naar concrete handvatten voor de lespraktijk en is georganiseerd rond drie kernprincipes: 

1. Succes ervaren: Creëer een omgeving waarin elke leerling succes kan beleven en vooruitgang kan boeken. 
2. Nuttig en zinvol: Maak de les relevant en betekenisvol voor de leerlingen. 
3. Betrokken voelen: Stimuleer de betrokkenheid en participatie van elke leerling.

• Verdeel je klas in duo’s.  

• Elke leerling heeft een verschillende opdracht (bv.ropeskippen) op een taakkaart, met op de achterkant de aandachtspunten genoteerd.  

• Leerling 2 leest de aandachtspunten.  

• Leerling 1 voert de opdracht uit. Leerling 2 geeft een compliment en geeft indien nodig een tip ter verbetering aan de hand van de aandachtspunten. Als het nodig is, voert leerling 1 nogmaals de opdracht uit (max 5 oefenkansen).  

• Dan wisselen ze van rol.  

• Daarna ruilen ze de kaart en gaan ze op zoek naar een nieuwe partner.  

• Verplicht ze ook om elkaar te begroeten en afscheid te nemen. Zo oefenen ze tegelijkertijd sociale vaardigheden. 

Succes ervaren:  

• Leerlingen krijgen elke keer een compliment van wat al wel goed ging. 

• Leerlingen krijgen van de partner een op maat gerichte feedback. 

• Zorg voor duidelijke taakkaarten zodat leerlingen weten wat verwacht wordt. 

• Blik op het einde van de les terug op het leerproces en het leerresultaat. “Van wie kreeg je goede feedback? Waarom was dit voor jou goed feedback?” 

• Door te werken in duo’s dient iedereen zijn bijdrage te leveren.  

• Door elkaar een compliment te geven of te helpen met tips vergroot de samenhorigheid.