Hoe maak je het verleden tastbaar voor leerlingen? Door hen een gesprek te laten voeren met een Romeinse soldaat, een horige of keizer Karel. Met ChatGPT als gids kunnen ze figuren uit het verleden interviewen – en daarbij diepgaande historische inzichten verwerven.
Wat dacht een horige over zijn heer? Hoe keek keizer Karel naar zijn rijk? En hoe ervoer een soldaat de grenzen van het Romeinse rijk? Zulke vragen laten leerlingen het verleden niet alleen kennen, maar ook begrijpen. Door historische figuren te interviewen via ChatGPT oefenen ze historische empathie, multiperspectiviteit en kritisch denken – leerdoelen die centraal staan in het geschiedenisonderwijs.
Laat leerlingen een historische figuur kiezen en zich verdiepen in zijn of haar context. Daarna gaan ze in gesprek met ChatGPT, dat antwoorden genereert vanuit het perspectief van die figuur. Bijvoorbeeld:
Leerling: Hoe zag een gewone dag eruit voor u, als Romeinse soldaat aan de Rijn?
ChatGPT (in rol): Mijn dag begon voor zonsopgang. Na het ontwaken in het kamp volgde een korte inspectie, daarna training met wapens. Vaak stonden er wachtdiensten op het programma, of patrouilles langs de grens...
Zo’n interview biedt een unieke vorm van actief leren: leerlingen stellen vragen, analyseren antwoorden, en reflecteren op historische denkpatronen en waarden.
De eerste opdracht die een leerling aan ChatGPT geeft – de prompt – is essentieel. Het bepaalt het perspectief van waaruit ChatGPT zal antwoorden. Een krachtige prompt zou kunnen zijn:
Je bent een Romeinse soldaat die rond 100 n.Chr. in Germania gestationeerd is. Je beantwoordt mijn vragen alsof je echt in die tijd leeft. Antwoord in begrijpelijke taal, maar met details over het leven in jouw tijd.
Met zo’n duidelijke start geef je het gesprek richting én context. Leerlingen leren hierdoor ook hoe belangrijk het is om gericht en nauwkeurig te communiceren – een vaardigheid die ook buiten het vak geschiedenis van groot belang is.
Deze werkvorm raakt verschillende leerplandoelen, onder andere:
Let op: AI is een hulpmiddel, geen vervanging! Zonder goede voorbereiding of nabespreking kan deze opdracht oppervlakkig blijven. Begeleid leerlingen in hun zoektocht naar diepgang en historische juistheid. Zo wordt het niet zomaar een leuke gimmick, maar een waardevolle leerervaring.
ChatGPT opent nieuwe mogelijkheden voor het geschiedenisonderwijs. Een goed gevoerde dialoog met een figuur uit het verleden prikkelt de verbeelding én scherpt het historisch denken aan. En wie weet… leidt een goede vraag van een leerling tot een antwoord dat hen geschiedenis anders doet beleven.
