Effectief gebruik van bronnen in de klaspraktijk

ma 25 november 2024

Historische bronnen zijn een vast onderdeel van onze geschiedenislessen, maar het doel van het gebruik ervan is vaak niet altijd duidelijk. Dat kan leiden tot gemiste kansen voor betekenisvol leren. Het gebruik van bronnen in de geschiedenisles moet altijd in dienst staan van de lesdoelen. Een bron is niet zomaar een hulpmiddel om een onderwerp te illustreren, maar moet leerlingen uitdagen om na te denken, te analyseren en kritisch te reflecteren. In plaats van bronnen als een eindpunt te zien – als een weergave van het verleden – zet je ze best in als een vertrekpunt voor diepgaand historisch denken. Bronnen helpen leerlingen begrijpen hoe het verleden tot stand is gekomen, wat verschillende perspectieven op dat verleden zijn en hoe we met bronnen kunnen omgaan om die perspectieven te reconstrueren.

Onderstaande zaken kunnen een hulpmiddel zijn bij het maken van een selectie, in functie van lesdoelen. In deze les(senreeks) wil ik: 

  • dat leerlingen inzicht verwerven in een bepaald aspect van een samenleving.                     
    •  Hier ligt de focus op de inhoud die de bron kan brengen in functie van een historische vraag. Langere tekstuele bronnen kunnen ingezet worden.  
  • aantonen dat er vanuit verschillende perspectieven naar een historisch fenomeen gekeken wordt.
    • Er kunnen bijvoorbeeld twee bronnen geven worden die elkaar tegenspreken of aanvullen. Dagboekfragmenten zijn een optie zijn.   
  • dat leerlingen een onderscheid kunnen maken tussen primaire en secundaire bronnen.
    • Hier kunnen zowel kaarten, als munten, oorkondes, biografieën ... ingezet worden. Het gaat hier eerder over de vorm van over de inhoud. Bijkomend oefen je daarbij steeds op argumentatie: waarom zou deze bron onder primair of secundair vallen.  
  • dat leerlingen kunnen uitleggen waarom de ene auteur lovend of vijandig is ten aanzien van een historisch fenomeen.
    • Hier kan het onderscheid tussen verleden en geschiedenis opgeworpen worden, alsook het element van de standplaatsgebondenheid van de maker van de bron. Het voorzien van voldoende relevante contextinformatie is hier een must. Laat leerlingen ook consequent zaken aanduiden in deze contextinformatie die het standpunt van de auteur in een juist perspectief plaatsen.  

Dit impliceert dat je kan en mag loskomen van de gepresenteerde bronnen in het gebruikte leermiddel. Niet alle bronnen moeten systematisch behandeld worden. Kijk steevast naar de lesdoelen die je beoogt en reflecteer hierover binnen de vakgroepwerking 

Recent verwant nieuws

×
Kijkt als...
Niveau
Regio