Het beleid moet zich aanpassen in functie van veranderende omstandigheden en inzichten, ook in het onderwijs.

Er zijn verschillende redenen waarom Digisprong, Digiplan geworden is. Eerst en vooral de tijdsgeest. Digisprong is in het leven geroepen tijdens de coronapandemie. Toen was een laptop voor elke leerling de enige manier om (afstands)onderwijs te garanderen. Maar ook het budgettaire kader is veranderd. Digisprong werd medegefinancierd door Europees geld, Digiplan wordt enkel betaald met Vlaamse middelen.

Intussen zijn er ook verschillende internationale studies uitgevoerd die aantonen dat een laptop niet per se bijdraagt tot betere leerresultaten, integendeel. Overmatig schermgebruik zorgt voor een afname van de motorische vaardigheden, het concentratievermogen en vermindert het mentale welzijn van de leerlingen. Die lans wil Digiplan door te kiezen voor maximale leerwinst en een beter welzijn.

Over twee jaar volgt een eerste evaluatie en kan er bijgestuurd worden waar nodig.

De Vlaamse regering trekt 325 miljoen uit voor de digitalisering van het Vlaamse onderwijs.

Digiplan zet in op toegankelijke digitale leermiddelen voor elk kind. Niet in de vorm van één laptop per leerling in het basisonderwijs, maar wel in de vorm van betere infrastructuur en een gedeeld aanbod. Denk hierbij aan moderne computerklassen, een uitleendienst of laptopkarren. Dit doen we omdat kinderen meer vruchten plukken van ‘pen en papier’. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dat beter is voor hun motorische en cognitieve ontwikkeling.

Scholen zullen zich verder gaan professionaliseren en we vragen dat laptops meer gericht ingezet worden, met de focus op leerwinst.

Eigenlijk geeft Digiplan de scholen meer vrijheid om digitale leermiddelen in te zetten waar ze dat zelf willen, zolang het gebeurt in het belang van het kind en de kwaliteit van het onderwijs. Vanaf het middelbaar kunnen scholen wel nog kiezen voor een individuele laptop per leerling, al wordt dit niet meer verplicht actief gestimuleerd door de overheid. Voorwaarde is wel dat scholen in een uitleendienst voorzien voor leerlingen die daarom verzoeken.

In totaal trekt de Vlaamse regering hier 325 miljoen euro voor uit.

Scholen in het basisonderwijs zullen inderdaad collectieve infrastructuur voorzien, zoals verbeterde ICT-lokalen, laptopkarren, of een uitleendienst van laptops. Er wordt daarvoor een overgangsscenario voorzien, zodat scholen niet op 1 september 2025 helemaal van nul moeten starten (zie ook vraag 4).

Secundaire scholen behouden vanaf de tweede graad van het secundair de vrijheid om te kiezen voor een collectief of individueel aanbod. De bestaande BYOD (bring your own device), huur- of koopsystemen kunnen dus blijven bestaan, zolang de kostprijs hiervan op een proportionele manier worden doorgerekend aan de ouders en de scholen een laptop garanderen voor elk kind.

Digiplan werd goedgekeurd door de Vlaamse regering, wat betekent dat het nu wordt uitgerold. We zorgen ervoor dat de scholen nog middelen ontvangen in 2025. Scholen krijgen tot en 1 september 2026 de tijd om te werken aan een ICT-beleidsplan en een herziening van hun pedagogisch beleid. Scholen kunnen er ook voor kiezen om hun digitaliseringsmiddelen over te dragen om het bijhorende beleid doorheen de tijd te hervormen.

Neen. Scholen die een ICT-beleidsplan hebben, kunnen dat behouden. Voor scholen die dat niet hebben, voorzien we een hulptool die het Kenniscentrum Digisprong aanbiedt. Dat is een soort leidraad die scholen zonder ICT-beleidsplan kunnen volgen. Het is niet verplicht de tool te gebruiken.

We zien immers dat scholen met een ICT-beleidsplan beter scoren op digitale didactiek dan scholen zonder.

Digiplan voorziet een laptop voor elke leerkracht. Het doel is net om de laptop net beter in te zetten waar nodig, met de focus op leerwinst. De Vlaamse regering voorziet ook extra budget om leerkrachten op te leiden, onder meer rond cybersecurity en de gevaren van sociale media.

Het is net de bedoeling dat de leerkracht de laptop efficiënter en gerichter gaat inzetten, op voorwaarde dat de leerling er leerwinst mee kan boeken.

Neen. Scholen moeten zich wel aantoonbaar professionaliseren in digitale didactiek en een keurmerk helpt scholen kwaliteitsvolle professionaliseringsprogramma’s herkennen. Indien gewenst kunnen scholen nog gebruik maken van professionaliseringen zonder keurmerk, waaronder aantoonbare interne kennisdeling en professionalisering.

We merken dat nog te weinig scholen zich bewust zijn van de gevaren. Letterlijk alles en iedereen kan het slachtoffer worden van hacking. Dus ook scholen. Daarom is het belangrijk dat scholen daar actief op inzetten. De Vlaamse regering heeft 10 miljoen uitgetrokken voor professionalisering, daar is cybersecurity een onderdeel van.

Het afleggen van de Vlaamse toetsen of IDP kan opgevangen worden met de collectieve middelen, omdat het niet over elke leerling van een volledige school gaat. De Vlaamse toetsen bijvoorbeeld zijn er op dit moment enkel voor het vierde leerjaar en het tweede middelbaar. Zoiets kan opgevangen worden met computerlokalen, uitleendiensten of laptopkarren. In de vorige Digisprong waren er laptops voor het vijfde en zesde leerjaar. Toen was ook de vrees dat het niet zou lukken om alle leerlingen van het vierde leerjaar samen de Vlaamse toetsen te laten afleggen. In de praktijk is er op dit vlak geen enkel probleem vastgesteld.

Absoluut. Digiplan bevat meer waarborgen voor een betaalbare schoolfactuur. Scholen moeten de toegang tot digitale leermiddelen voor iedere leerling waarborgen en indien nodig een uitleendienst aanbieden. Hiervoor kan een gebruikersvergoeding en waarborg worden gevraagd om het eigenaarschap en de goede zorg voor de toestellen te waarborgen.

Het Rekenhof stelde in september 2024 vast dat secundaire scholen nog steeds gebruikersbijdragen en waarborgen vroegen voor digitale leermiddelen, ondanks de ruime subsidiëring door Digisprong.

Om scholen op weg te helpen, zal het kenniscentrum Digisprong hen referentieprijzen meegeven. De school moet in het schoolreglement vermelden hoe ze

Ouders kunnen in beroep gaan bij de Commissie Zorgvuldig bestuur en zullen buitenproportionele schoolfacturen kunnen melden aan de Vlaamse Overheid. Er zullen ook steekproeven komen om na te gaan of scholen geen buitenproportionele kosten aanrekenen.

Tot slot zal het kenniscentrum Digisprong scholen ondersteunen en informeren over hoe ze voordelige overeenkomsten kunnen onderhandelen voor de aanschaf en verdeling van digitale leermiddelen.