(referentiekader ter inspiratie:  SMIT, W. & VAN OOST, E. 1999. De wederzijdse beïnvloeding van techniek en maatschappij. Bussum: Coutinho.)

• Welke rol speelt innovatie en technologische vooruitgang? In welke mate bouwt de technologie verder op andere en reeds bestaande technologieën? Worden bestaande technologieën overbodig door de innovatie? 
• Zet deze technologie in op nieuwe katalysatoren? Op procesoptimalisatie? Op hernieuwbare energiebronnen? 
• Zijn de risico's van de technologie al gekend?
• Hoe zou deze technologie duurzaamheid kunnen versnellen? 

• Hoe beïnvloedt de toepassing of het proces het milieu?
• Wordt er ingezet op minder grondstoffenverbruik? Op minder energiegebruik? Zorgt deze toepassing voor minder emissies?
• Draagt deze toepassing bij tot reduceren van afval door recyclage of hergebruik?
• Zet deze toepassing in op het verminderen van toxiciteit voor de omgeving en voor de mens?
• Hoe zou deze toepassing kunnen bijdragen aan een beter leefmilieu?

• Wat zijn onderliggende chemische principes bij deze toepassing?
• Welke reactiemechanismen uit de chemie vind je bij deze toepassing?
• Kan de energiebalans worden opgesteld en zijn er suggesties voor bijsturing?
• Wat is de rol van de katalysator?
• Hoe draagt beter inzicht in chemie bij aan duurzaamheid?

(referentiekader ter inspiratie: RIVM. 2025. LCIA: het ReCiPe-model. Beschikbaar op: https://www.rivm.nl/en/life-cycle-assessment-lca/recipe. Geraadpleegd op 26 november 2025. )

• Wat gebeurt er van wieg tot graf (cradle to cradle)?
• Hoe worden de grondstoffen gewonnen?
• Hoe verloopt het productieproces?
• Wat is de impact van de vernieuwing in het proces op gebruik van grondstoffen, energie, water?
• Wat gebeurt er met afval vanuit productie? Worden afvalmaterialen terug ingezet als grondstoffen?
• Waar in die productieketen kan duurzame chemie de grootste winst boeken?

• Hoe beïnvloeden waarden, overtuigingen en cultuur de visie op chemie?
• Hoe gaat de maatschappij om met beeldvorming over chemie bv. ‘natuurlijk’ tegenover ‘synthetisch’?
• Hoe bepaalt de perceptie van de maatschappij wat als duurzaam wordt beschouwd? Je kan enkele mechanismen beschouwen bv. maatschappelijke waarden en normen (wat vinden we belangrijk voor de toekomst), de invloed van (mis)informatie en media, emoties bij inschatten van risico’s door de burger versus door experten, vertrouwen in wetenschap, industrie en overheid, de rol van onderwijs.

Zie uitgewerkt voorbeeld: klassikale aanpak

• Wat kost het en is het economisch haalbaar?
• Hoe hoog is de prijs van grondstoffen en waardoor wordt deze beïnvloed?
  Wat is de invloed van productiekosten op rendement en op schaalbaarheid van het proces of de toepassing?
• Wat is de afweging die moet worden gemaakt tussen duurzaamheid en economische winst?

• Kunnen er ernstige risico's zijn en is er een hoge mate van wetenschappelijke onzekerheid over de mogelijke gevolgen? Welke acties zouden moeten genomen worden zonder de resultaten van wetenschappelijk onderzoek af te wachten (voorzorgsprincipe)? Wat zijn mogelijke gevolgen van het nemen van drastische maatregelen?
•  Zijn er voldoende harde gegevens over effecten van een (breed toegepaste) techniek? Welke acties kunnen makkelijk worden genomen om zoveel mogelijk het risico of de blootstelling te verminderen? (Verstandig vermijden principe) 
• Wat kan een goede aanpak zijn om een bekend risico zo klein mogelijk te houden? (As Low As Reasonably Possible) Wat zijn de gevolgen voor gezondheid en veiligheid? Wat betekent dat voor de kost van de toepassing? Kan de toepassing of techniek nog worden ingezet?

• Welke rol spelen regelgeving en beleid?
• Wat is de invloed van de Europese REACH-wetgeving, de Green Deal, invoeren van CO₂-taksen, uitreiken van subsidies op het proces?
• Hoe beïnvloedt beleid (op verschillende niveaus) chemische innovatie?

• Wie wint en wie verliest bij de toepassing of het proces?
• Zijn de arbeidsomstandigheden gunstig voor de werknemers?
• Wat is de invloed van het proces of de toepassing op de gezondheid van de werknemer? Van de maatschappij?
• Hoe veilig is het proces of de toepassing voor een individu of voor de maatschappij?
• Leidt het proces of de toepassing tot een meer rechtvaardige verdeling van grondstoffen?
• Is er toegang tot deze toepassing of technologie in ontwikkelingslanden?

Zie uitgewerkt voorbeeld: klassikale aanpak

Zie uitgewerkt voorbeeld: klassikale aanpak

Zie uitgewerkt voorbeeld: debat

• Wat betekent dit proces of deze toepassing op langere termijn of binnen het grotere geheel?
• Hoe wordt ingezet op circulaire economie?
• In welke mate kan je deze toepassing benaderen vanuit systeemdenken of vanuit keteneffecten? Een systeem is een groep van elementen of componenten die met elkaar in verband staan, elkaar rechtstreeks of onrechtstreeks beïnvloeden en daardoor een samenhangend geheel vormen. Binnen grote systemen zijn dikwijls subsystemen te onderscheiden die met elkaar in verband staan. Je kan zoeken naar relaties tussen de subsystemen en naar feedbacklussen. Je kan daarbij inzetten op cyclisch denken en op uitzoomen naar het bredere beeld. 
• Wat als we dit op wereldschaal invoeren?