De laatste vraag om uitleg van deze commissievergadering ging ook over een einde: van de loopbaan dan. Johan Danen stelde de vragen. We dreigden met de vraag wel opnieuw terecht te komen in de hoorzittingen over het lerarentekort (cf. het Lerarenloopbaandebat/pact, weet je nog?), maar dat hing van de sprekers af. Vragensteller Danen begon alvast met de vermelding van die hoorzittingen (N.B. Toen viel het me pas op dat bijvoorbeeld Steve Vandenberghe of Hannelore Goeman blijkbaar niet deelgenomen hadden aan deze commissievergadering op donderdagochtend.) en een mogelijke resolutie in dat verband, maar ging dan toch snel naar de focus van zijn vraag: de eindeloopbaankwestie. Als onderwijsmens liet hij zien dat hij zijn geschiedenis kende, maar naar de heel gunstige regelingen uit dat verleden wilde hij zeker niet terug. Zijn invalshoek was: werkbaar werk voor de wat oudere onderwijsmensen. En toen verzeilde hij toch weer in het ruimere plaatje van het Loopbaandebat/pact, waarbij hij weliswaar de wagen niet wilde overladen maar toch (opnieuw) aandrong op een planmatige aanpak. Maar toegegeven, al die zaken hingen inderdaad aan elkaar. Vervolgens herinnerde Danen aan het zgn. 55+-systeem voor de eindeloopbaan uit het verleden. Naast het werkbare werk voor oudere leraren, zodat ze langer aan de slag bleven, was een tweede remedie voor het lerarentekort om al gepensioneerde leraren te faciliteren om nog deeltijds te werken in een echt gecombineerd stelsel van deeltijds pensioen en deeltijds werken. Dat laatste als alternatief voor het bestaande systeem van voltijds pensioen en toch tegelijk onbeperkt bijverdienen. Niet als een verplichting, maar als een mogelijkheid voor wie dat wilde. Plande minister Weyts een nieuw verlofstelsel eindeloopbaan en wat dacht hij van Danens deeltijdse piste?
Weyts’ antwoord op de eerste vraag was ondubbelzinnig ontkennend. Ook zijn invalshoek was werkbaar werk en hij herinnerde aan zijn eerdere opdracht aan de werkgroep “psychosociale risico’s” (administratie, de onderwijsverstrekkers, de vakorganisaties en de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (WASO)). De minister sprak ook van een inspiratiegids over hoe een welzijnsbeleid in scholen vorm zou kunnen krijgen. Tiens, wanneer had ik dat nóg gehoord? Na enig grasduinen in mijn ouder wordend geheugen en nog altijd accurate archief bleek dat op … 28 januari 2021 geweest te zijn. Ik kon enige glimlach niet onderdrukken, toen ik zag in het parlementaire verslag van toen dat voorzitter Grosemans daar het woord gaf aan … “minister Crevits”, maar dat terzijde. Errare humanum est en dat gold ook voor parlementaire medewerkers. De pensioenvraag moest uiteraard gesteld worden in dat andere parlement wat verder in de straat, afhankelijk vanwaar je precies stond uiteraard. Maar nu de partij van Danen federaal opnieuw tot de meerderheid behoorde, kon hij zijn voorstel daar beter uit de koelkast op de tafel leggen dan dat minister Weyts dat kon, meende ik die laatste te horen zeggen. De nieuwe, extra salaristrap na 36 jaar anciënniteit in Vlaanderen, die had minister Weyts wél ingevoerd.
Vragensteller Danen wees, binnen de context van hun onderwijsvrijheid, op het belang van het beleidsvoerend vermogen van scholen ook in deze eindeloopbaanthematiek (terecht!), stelde minister Weyts voor om enige inspiratie te putten uit de zorgsector (met zijn rimpeldagen) en zijn federale pensioenvraag zou hij aan zijn federale collega’s bezorgen.
Vier interveniënten wilden ook nog iets zeggen. Loes Vandromme voegde wat de link tussen het lerarentekort en werkbaar werk betrof, haar (samen met haar collega-CD&V-onderwijscommissarissen) recente conceptnota toe, waarvoor ze die dag in de krant De Standaard aandacht gekregen had en die handelde over werken na langdurige ziekte. Jo Brouns herhaalde het belang van een dynamisch personeelsbeleid, met mogelijkheden van functiedifferentiatie ook voor de eindeloopbaan. Jan Laeremans had niet echt een bijkomende vraag maar sprak wel uitvoerig over de vergelijking tussen pensioenspelregels vroeger en nu, over minder lesuren voor oudere leraren en voegde ten slotte wat persoonlijke maar herkenbare anekdotiek toe over “ballast”. Mij leek dat een nog wat ruimer concept dan de klassieke “planlast”, maar ik dacht hem wel te begrijpen. Voorzitter Karolien Grosemans was ook erg vóór werkbaar werk, zeker ook voor schoolleiders en vroeg wanneer de vermelde inspiratiegids te verwachten viel. Koen Daniëls ten slotte ging uitvoerig in op de volgens hem problematische praktijken van de zgn. pensioencommissie in dit verband.
De inspiratiegids moest er volgend jaar komen, aldus minister Weyts, die ook nog wees op de verschillende mogelijkheden van het verlof voor verminderde prestaties en op andere suggesties die momenteel op de tafel van het sociaal overleg lagen. Vragensteller Danen vatte de kern van de zaak nog eens samen als slotwoord.
Lees de bespreking van de “Vraag om uitleg over de eindeloopbaanthematiek in het onderwijs van Johan Danen” aan minister Ben Weyts.
Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen
