Met deze vragen om uitleg zaten we weer midden in het domein van eindtermen (excuus, minimumdoelen… hoewel eindtermen al sinds jaar en dag decretaal gedefinieerd zijn als minimumdoelen, lang vóór de komst van onderwijsminister Ben Weyts, maar ja, de symboliek mag ook iets hebben en taal, dus ook woorden, doet ertoe…), leerplannen en lessentabellen. Geen onbelangrijke instrumenten om het Vlaamse (secundair) onderwijs te organiseren binnen de contouren van de grondwettelijke vrijheid van onderwijs. Het was wel… alweer… duidelijk dat de bevoegdheidsverdeling in dezen voor sommige Vlaams Parlementsleden niet altijd even duidelijk was/is. Dus de ‘les’ die de onderwijsminister gaf, had zeker zijn nut. Waarover ging het? Niet ongebruikelijk lagen mediaberichten aan de basis van de vragen: daarnaast kon je in De Standaard dit stuk (voor abonnees) lezen en via Facebook deze petitie (nwvr: geraadpleegd op 19 maart 2023 om 10.44 u) van leraren geschiedenis uit het GO!. Kort gezegd: bestaande lesuren geschiedenis en aardrijkskunde moesten het in de lessentabellen van het GO! (nwvr: ‘onze’ lessentabellen kwamen ook ter sprake in de media; de tijd dringt trouwens rond deze tijd in het kader van de zgn. modernisering secundair onderwijs) ontgelden en wat was de reactie (in woord en daad) van de minister daarop, aldus de twee vragenstellers. De eerste een regulier lid van de Onderwijscommissie, die we daar sporadisch horen, de tweede een atypische vragensteller voor deze commissie, maar die zich wegens zijn eigen opleiding nauw verbonden voelde met het thema. Dat leek me zowaar nog een veel legitiemer motief voor een parlementaire vraag dan de simpele lectuur van een krantenartikel.
Minister Weyts legde uit dat de overheid de eindtermen (o.b.v. de zgn. 16 sleutelcompetenties) en de minimale lesuren bepaalde. Leerplannen (die de eindtermen in kwestie moeten bevatten) en lessentabellen (de koppeling van al die zaken aan concrete vakken en aantallen lesuren) lagen in andere handen: van onderwijskoepels, van het GO!, maar finaal vooral van schoolbesturen zelf. Eigenlijk was het dus simpel, maar er waren toch 27 (!) minuten nodig om iedereen daarover zijn/haar zeg te laten doen.
Er vielen af en toe grote woorden. Niemand zal tegenspreken (en al zeker ik niet) dat historische kennis en historisch inzicht belangrijk zijn. Ook zulke zaken moeten dus voldoende tijd en ruimte krijgen (cf. ‘gelijkwaardigheid’ van sleutelcompetenties, zoals interveniënt Loes Vandromme inbracht) en het mag niet alleen gaan over Nederlands en wiskunde, laat staan over burgerschap, financiële geletterdheid en ander fraais van die strekking. Die bedenking brengt mij overigens naadloos bij een interessante uitspraak die de minister zelf deed in de loop van de vergadering: die lessentabellenkwestie is een zgn. zero sum game… Als dus het Vlaams Parlement zelf allerlei zaken in de eindtermen toegevoegd heeft ten opzichte van het verleden én als de minister met de onderwijsverstrekkers overeengekomen is dat bij keuzes er prioriteit gegeven moet worden aan Nederlands en wiskunde, ja dan, …moet er bij andere vakken wel iets afgaan. Dat is een heel simpele en juiste logica, voor zover dat laatste al geen pleonasme is.
Ach ja, en nog iets. Toen interveniënt Koen Daniëls op zijn manier weer zijn ‘relatie’ met de centrale diensten van het GO!, maar vooral met ‘koepels’ (nwvr: of was dat toch vooral ‘in het enkelvoud’ bedoeld?) uitte, leek zelfs hij mij verstrikt te raken in de procedurele bevoegdheidsverdelingen die dit land rijk is: hoe een school naar het Grondwettelijk Hof zou kunnen stappen tégen een voorgestelde lessentabel van zo’n koepel begreep ik niet zo goed.
P.S. Op 20 maart 2023 meldden de media een analoog academisch initiatief van aardrijkskundigen.
Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen
