Het derde thema van de vergadering betrof weer een echte onderwijsinhoudelijke aangelegenheid, die ook mij in het bijzonder interesseert. Graag vooraf een greep uit de talrijke echo’s van het thema in de recente pers (N.B. Jammer genoeg, vaak achter een betaalmuur, maar hopelijk kan menige lezer die toch op een of andere manier slechten):
Dat soort berichten deed Loes Vandromme en Koen Daniëls teruggrijpen naar het Vlaams Talenplatform (cf. commissievergadering van 22 september 2022). Hoever stond het met de opvolging van de beleidsaanbevelingen daarvan? Quid met juridische argumenten tegen het in rekening brengen van taal- en tekstopbouwfouten bij toetsen en examens? Ging met de bedoelde taalbeheersingsproblemen rekening gehouden worden in de nieuwe eindtermen? Welke hefbomen om in te zetten op Nederlands in het secundair onderwijs moesten eventueel beter bekendgemaakt worden? Vragensteller Daniëls had dankzij een van zijn vroegere leraren nog een heel interessante, persoonlijke casus van een schrijfoefening meegebracht: een nieuwjaarsbrief in het eerste leerjaar lager onderwijs anno 1997 versus 2023…
Minister Weyts bracht opnieuw het taalverhaal (in heel ruime zin, eindtermen incluis, van basis- en secundair onderwijs enz. enz.) van deze legislatuur, dat we intussen al goed kenden, tot en met de aankondiging van een EPOS-inspiratiedag in september 2023. Voor het zgn. “aftrekken van punten voor taalfouten” bestonden geen juridische drempels, ook niet in het hoger onderwijs. Dus inderdaad, het “da mag nie meer”, dat soms bij leraren te horen viel, had geen juridische grond, maar… het is niet omdat er voor iets geen juridisch beletsel is, dat het dan allemaal zomaar kan in een school, lijkt mij. Ook de minister wees op het belang van heldere communicatie over de precieze evaluatieafspraken. Een test moet nog altijd wel testen wat men wil testen en wat afgesproken is daarover. Wanneer ik na de commissievergadering in Het Laatste Nieuws las over “Weyts pleit voor aftrek punten bij taalfouten in alle vakken”, dacht ik bij mezelf: voor mij niet gelaten want ook mijn buikgevoel zegt mij dat er hier toch wel een probleem is, maar dan wil ik toch weleens eerst precies weten over welk soort ‘taalfouten’ we het hier eigenlijk hebben en dan zal snel duidelijk zijn dat dit allemaal toch zo eenvoudig niet is. Let wel, ook ik behoor tot diegenen die vinden dat taalvaardigheid geoefend moet worden in diverse c.q. alle vakken. Niet alleen in het vak Nederlands. Een brede verantwoordelijkheid dus, die zelfs het onderwijs overstijgt, lijkt mij.
Bij de interessante casus van vragensteller Daniëls over schrijfvaardigheid vroeg ik me af hoe en waarom die ontwikkeling gegaan is zoals ze gegaan is. Ik vermoed ook op dat stuk een brede verantwoordelijkheid. Ik ga zeker een heel groot stuk mee in de denktrant van Koen Daniëls, ook bijvoorbeeld voor “traditionele zinsontleding” en schoolgrammatica, maar dan niet op één en dezelfde manier voor álle leerlingenprofielen. Daarin zijn verstandige gradaties te maken op de klasvloer. Nuances dus… alweer. En ook akkoord over het belang van de lerarenopleidingen (meervoud!) in dezen. Op de dag dat ik deze regels typte, had ik ’s ochtends in ‘mijn’ krant nóg een andere, interessante vrije tribune (voor abonnees) gelezen, die voor mij nogmaals aantoonde dat we hier toch met geen eenvoudige aangelegenheid te maken hadden.
Lees de bespreking van de “Vraag om uitleg over het taalniveau van de Vlaamse jongeren van Loes Vandromme en over de zorgwekkende taalvaardigheid van studenten hoger onderwijs en de nood aan grammatica in de eindtermen van Koen Daniëls” aan minister Ben Weyts.
Reageren kan bij Wilfried Van Rompaey: wilfried.vanrompaey@katholiekonderwijs.vlaanderen
