Uit de omstandige presentatie en bespreking haal ik samenvattend (N.B. Let wel, de hele gedachtewisseling duurde toch wel weer haast 2,5 uur) deze elementen:- ik vond de gedachtewisseling in het algemeen heel interessant ondanks het feit dat we al in het verleden heel wat zaken gehoord hadden en ik die toen ook al beschreven had (cf. supra);
- een algemene vaststelling was alvast dat ondanks het grote enthousiasme van de betrokken academici er nog heel wat werk gedaan moest worden; voor sommige aspecten mocht er dan misschien wel nog wat meer tijd zijn, maar voor andere is de geplande timing toch niet mals, zoals onderwijscommissaris Hannelore Goeman bijna aan het eind heel terecht zei; ik heb het niet exact geteld, maar meermaals vielen zinnetjes als “daar zijn we nog volop mee bezig”, “dat moet nog worden bekeken”, “dat moet nog blijken”;
- zo kwam het in meerdere tussenkomsten van de academici naar voor, maar promotor-coördinator Johan van Braak vatte het goed samen, dacht ik, dat over het complexe maar cruciale verhaal van de leerwinstmeting (cf. het politieke opzet) niet zomaar alles vanaf dag 1 klaar zou zijn, en dat hier nu alleen de technische contouren van zo’n leerwinstmeting voorlagen, wat zeker nog geen operationalisering was, mét ook allerlei beperkingen; dat hadden we trouwens ook al gehoord bij eerdere parlementaire besprekingen hierover; heel nuttig was nu wel dat heel expliciet verwezen werd naar de zgn. leerwinstnota, die beschikbaar is op de website van het Steunpunt;
- een paar keer werd ook de zgn. visienota vermeld, die ik hier ook graag toevoeg want ook daaruit is heel logisch geput voor de toelichting aan de Vlaamse Volksvertegenwoordigers;
- deze gedachtewisseling ging uiteraard specifiek over een aantal technische aspecten van de toetsen en hoe die er zo ongeveer zouden uitzien; dus iets concreter heb ik alvast genoteerd dat (i) het werk over diverse, relevante contextuele kenmerken van scholen nog volop bezig was (nwvr: die waren inderdaad nodig voor vergelijkingen tussen scholen), dat (ii) leerwinstmeting (ook op individueel leerlingenniveau) alleen haalbaar was voor zaken met een voldoende stabiele inhoudelijke basis (lees: meer generieke zaken dus en dat bleek heel duidelijk uit de keuze voor “begrijpend lezen” (Nederlands; maar dus voorlopig weinig tot niets over schrijfvaardigheid, zoals ik al opmerkte in een eerdere blog) en voor “wiskundige problemen oplossen” (de zgn. breedtetoets bij wiskunde), dat (iii) in het tijdpad van vier ‘meet’momenten de finale sprong naar het zesde jaar secundair onderwijs heel moeilijk zou worden (nwvr: mijn vermoeden op dit moment is dat van dat laatste om diverse redenen niets in huis gaat komen), dat (iv) de metafoor van het hoogspringen (cf. slide 5 in de presentatie) heel mooi was voor de individuele toetsafname (maar wanneer zou de leerwinst van iemand dan voldoende bevonden worden: het is veel moeilijker om nog 2 cm hoger te springen, wanneer je als man al 2,45 m gesprongen hebt, dan wanneer je nog maar aan 2 m toekwam?), dat (v) wat getoetst zou worden de eindtermen waren (maar ook cf. de zgn. uitbreidingsdoelen voor Nederlands; voor wiskunde bestaan die niet), waarbij over dezelfde eindterm wel makkelijkere en moeilijkere toetsitems mogelijk waren, maar dat klonk voor mij toch duidelijk anders dan wat bijvoorbeeld onderwijscommissaris Koen Daniëls niet voor het eerst op de oog had (met name, zijn verwijzing naar de verschillende niveaus (1-6) bij PISA), dat (vi) de cesuur daarbij bepaald werd in samenspraak met diverse betrokkenen (ook uit het onderwijsveld), waarbij er overigens op toegezien zou worden dat wiskunde-items geen (of alleszins: niet te zeer) taalitems zouden zijn, en dat (vii) het Steunpunt ook bijkomend onderzoek zou doen (een leerlingensurvey over hun ervaringen bij de toetsafname zelf, maar ook via een steekproef vragenlijsten voor scholen over hun aanpak e.d., en zelfs klasobservaties; maandag 16 januari 2023 zouden mensen van het Steunpunt trouwens naar scholen trekken voor zgn. “Think aloud”’s; dit voorjaar zou er ook een proeftuin georganiseerd worden in lerarenopleidingen lager onderwijs in het kader van “Kleine kinderen, grote kansen”);
- daarnaast vond ik ook de verwijzing naar Australië boeiend (cf. slide 16: NAPLAN); daarmee heb ook ik (trouwens ook wat betreft meerdere zaken uit het voorgaande) nog heel wat extra studeerwerk, maar het is dan ook een cruciaal onderwijs(beleids) thema zoals ook tijdens de gedachtewisseling een paar keer gezegd werd, dus…;
- nog twee politieke/beleidsmatige bedenkingen: (i) onderwijscommissaris Loes Vandromme verbaasde zich er terecht enkele keren over (en niet voor het eerst trouwens) dat het Steunpunt al inhoudelijk allerlei opties nam zonder dat daarvoor in het overigens nog slechts ‘hangende decreet’ (cf. opmerking (ii)) een decretale basis bestond en (ii) hoe zou het trouwens nog zijn met het gevraagde advies van de Raad van State (cf. supra) en áls dat er nog niet was, wat betekende dat dan precies, ook in politiek opzicht later…?
