We inspireren om aan de minimale verwachting van het leerplandoel te voldoen, waarbij leerlingen gevraagd worden om socialisatie, stratificatie, mediatisering en andere kenmerken in hedendaagse samenlevingen te analyseren aan de hand van sociaalwetenschappelijke theorieën. Het leerplandoel vraagt om ook 'cultuur, status, rol en macht' verplicht op te nemen.
We werken minimaal met socialisatie, stratificatie en mediatisering als kenmerken in de hedendaagse samenleving. Het LPD vraagt bovendien om nog minstens 2 andere kenmerken van hedendaagse samenlevingen aan bod te laten komen. Denk aan individualisering, sociale controle, modernisering, transformatie, sociale mobiliteit, arbeidsherverdeling, secularisering, emancipatie, rationalisering, machtsstrijd, diversiteit, ...
Leerlingen gebruiken minstens de sociologische begrippen cultuur, status, rol en macht (alle 4).
Leerlingen zullen minstens twee sociaalwetenschappelijke theorieën betrekken bij het analyseren van de inhouden. Deze theorieën bepaal je waarschijnlijk door het kenmerk uit de samenleving dat je bespreekt. Denk aan:
1.2 Met betrekking tot het handelingswerkwoord in relatie tot de inhoud van het LPD
Analyseren wordt in het glossarium omschreven als het zoeken van verbanden tussen gegeven data en een (eigen) besluit trekken. Deze omschrijving van ons handelingswerkwoord moet je steeds bekijken in relatie tot de inhoud van het leerplandoel. Bij LPD 11 verwachten we dus dat leerlingen verbanden zoeken tussen socialisatie, stratificatie, mediatisering en andere kenmerken in hedendaagse samenlevingen aan de hand van sociaalwetenschappelijke theorieën. In de analyse worden sociologische begrippen betrokken; nl. cultuur, rol, status en macht.
Analyseren wordt interessant als je zinvol gebruik maakt van de gemaakte analyse en een besluit formuleert.
Enkele aandachtspunten bij dit analyseren:
Je ontleedt 'iets' Je zet een 'bril' op Je analyseert met een functie
Dat ‘iets’ kan van alles zijn:
Bij LPD 11 gaat dat iets over een kenmerk uit de hedendaagse samenleving.
Dat ‘iets’ heeft een zekere complexiteit (met relevante, minder relevante en niet-relevante aspecten), zodat het niet volstaat om louter op begripsniveau te werken
Bij het ontleden kunnen er al verbanden worden vastgesteld.
Degene die analyseert doet dat altijd met een bepaalde ‘bril’. We zetten de bril vanuit waaruit we de ontleding zullen doen. Die 'bril' kan van alles zijn:
Bij LPD 11 is de bril een sociaalwetenschappelijke theorie. We gaan vanuit de bril van een sociaalwetenschappelijke theorie kijken naar een kenmerk in de hedendaagse samenleving.
We analyseren niet zomaar, het heeft een functie.
We werken ter inspiratie met 2 functies:
1) Een beargumenteerde inschatting maken (ALERT)
= iets vaststellen, een verklaring formuleren, iets signaleren, een vergelijking maken, iets voorspellen, ...
Bij LPD 11 maak je een inschatting vanuit een sociaalwetenschappelijke theorie.
2) Een beargumenteerd advies geven (ADVICE)
= tips aanreiken, aanbevelingen doen …
Bij LPD 11 geef je een advies anuit een sociaalwetenschappelijke theorie.
Deze inspirerende vragen zijn uitgewerkt in het document dat je onderaan deze pagina kan downloaden.
Tip: bepaal aan de hand van volgende items of de vraag aansluit bij de verwachtingen van het LPD:
We kunnen niet verwachten dat leerlingen in de derde graad zomaar de stap naar analyseren zetten. We zullen hen echt moeten aanleren wat er verwacht wordt bij de analyse en het formuleren van de conclusie van een analysevraag. Bouw dit op met de leerlingen aan de hand van een leerlijn. Het leerplandoel geeft je de keuze in de mate van complexiteit en ondersteuning.
Let er ook op dat er voldoende oefenkansen zijn tijdens de les alvorens dit te evalueren via bijvoorbeeld een toets of examen. Oefen ook op dezelfde complexiteit, soort vraagstelling ...
Van eenvoudig naar complex
Van veel tot weinig ondersteuning
1) Leg de kern van de theorie die je in de analyse zal gebruiken, uit.
2) Zoek verbanden tussen de theorie aan de casus
3) Schrijf je conclusie
Hou er rekening mee dat de antwoorden bij deze casussen maar een mogelijk antwoord zijn. De verwachtingen, wat je verwacht in de analyse en de conclusie, bepaal je uiteraard zelf als leraar.
